De gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) is de meest voorkomende vleermuissoort in Nederland. Deze soort, die vaak onopgemerkt in gebouwen verblijft, is afhankelijk van een samenhangend netwerk van verblijfplaatsen, foerageergebieden en vliegroutes in het landschap. Ruimtelijke activiteiten zoals bouwen of slopen kunnen deze belangrijke leefomgeving verstoren. Dit kennisdocument biedt gedetailleerde informatie over de gewone dwergvleermuis, hun ecologie, leefwijze en de maatregelen die genomen kunnen worden om deze diersoort te beschermen.
Download het kennisdocument Gewone dwergvleermuis (.pdf) Link opent in nieuw tabblad Download de releasenotes van het kennisdocument Gewone dwergvleermuis (.pdf) Link opent in nieuw tabbladVersie 2.0, april 2024
De gewone dwergvleermuis is klein, maar zeer nuttig. Met zijn snelle en onregelmatige vlucht eet hij per nacht ongeveer 1000 insecten, waaronder vervelende muggen. Hierdoor helpt de dwergvleermuis bij het onderdrukken van plagen, wat belangrijk is voor zowel de landbouw als stedelijke gebieden. Bij fruitteelt en bosbouw eten deze vleermuizen bijvoorbeeld schadelijke insecten die anders gewassen zouden aantasten.
Gewone dwergvleermuis
Tijdens de winter komen deze dieren samen in grote aantallen om te overwinteren. Sommige locaties in Nederland, zoals de Inktpot in Utrecht, herbergen duizenden vleermuizen tegelijk. Dit maakt deze gebouwen cruciaal voor hun overleving. Door het beschermen van deze verblijfplaatsen en hun leefgebieden kunnen we een gezonde vleermuispopulatie behouden die bijdraagt aan een natuurlijk evenwicht.
Foto header: Erik Broer
Gewone dwergvleermuis, Saxifraga-Mark Zekhuis
In de kennisdocumenten Soorten staat informatie over onder andere de kenmerkende ecologische aspecten van beschermde diersoorten. Ook staat in de documenten welke maatregelen effectief zijn voor de bescherming van de diersoorten. De kennisdocumenten worden samen met provincies en ecologische experts ontwikkeld en actueel gehouden.
Inhoudelijke wijzigingen van een kennisdocument worden altijd bijgehouden in zogenoemde ‘release notes’. De release notes zijn als aparte download terug te vinden op deze pagina, onder het kennisdocument.
Wijzigingen die geen effect hebben op de inhoud, worden niet opgenomen in de release notes. Denk hierbij aan bijvoorbeeld taalcorrecties, beeldgebruik, bijschriften of opmaak gerelateerde wijzigingen.
Heeft u tekstuele vragen of suggesties of bent u op zoek naar een oudere versie? Stuur een e-mail naar kennisdocumenten@bij12.nlDeze link opent in een nieuw tabblad. Heeft u inhoudelijke vragen met betrekking tot de Omgevingswet of beoordeling van een aanvraag, dan vragen wij u contact op te nemen met de desbetreffende provincie en in enkele situaties met RVO.nl.
Het juridisch kader, behorende bij de kennisdocumenten, geeft een overzicht van de juridische aspecten van soortenbescherming. Met de ingang van de Omgevingswet is het juridische kader aangepast naar de nieuwe wetgeving. Lees het Juridisch kader kennisdocumenten (versie 2.0, januari 2024)Deze link opent in een nieuw tabblad(bijgewerkt op 05-01-2024).
In verband met de overgang naar de nieuwe wetgeving blijft het juridisch kader onder de Wet natuurbescherming komende periode beschikbaar als naslagwerk. Dit is te downloaden op de pagina Juridisch kader.
De informatie en de ervaringen met het gebruik van de kennisdocumenten kunnen leiden tot aanpassingen in een volgende versie van de kennisdocumenten. BIJ12 zorgt ervoor dat de kennisdocumenten ongeveer eens in de 5 jaar worden geactualiseerd. Dit houdt in dat per soort of soortgroep experts uit de wetenschap en de praktijk de meest recente kennis en ontwikkelingen over de leefwijze en ecologie van het soort, bij elkaar brengen. Daarnaast wordt de wijze van onderzoek naar de soort en de mogelijkheden voor het mitigeren van negatieve effecten geactualiseerd, wanneer recente literatuur, inzichten of deskundigenoordeel hier aanleiding toe geven. De provincies stellen de geactualiseerde Kennisdocumenten vast.
De kennisdocumenten van gebouwbewonende soorten van stedelijk gebied worden aangepast. Op dit moment wordt het kennisdocument van de gewone grootoorvleermuis behandeld.
Naast de actualisatie van de huidige kennisdocumenten, wordt er een nieuw kennisdocument over de laatvlieger ontwikkeld.
Sinds de invoering van de Wet natuurbeschermingDeze link opent in een nieuw tabblad in 2017 ligt de bevoegdheid voor het verlenen van ontheffing en vrijstellingen voor activiteiten voor het overgrote deel bij de provincies. Zij hebben nu meer vrijheid voor de invulling van hun eigen natuurbeleid, waaronder de bescherming van planten- en diersoorten. Dit is onder de Omgevingswet niet veranderd. De kennisdocumenten zijn daarom beleidsarm opgesteld. Provincies maken voor het uitvoeren van hun beleid gebruik van de kennisdocumenten, bijvoorbeeld bij het verlenen van omgevingsvergunningen. Sinds de decentralisatie van het natuurbeleid beheert BIJ12 de kennisdocumenten.
Omgevingsvergunningsaanvragen en vrijstellingen kunnen worden ingediend bij de provincie. Voor juridische aspecten verwijzen wij u naar de provinciale verordeningenDeze link opent in een nieuw tabblad. Hier staan de verordeningen waarin de vrijstellingen zijn opgenomen.
BIJ12 heeft het kennisdocument over de ruige dwergvleermuis vernieuwd. Het document uit 2017 is...
Lees meer
BIJ12 vernieuwt kennisdocument over de gewone dwergvleermuis.
Lees meer
In de schaduwen van onze bossen en velden leven de bunzing, hermelijn en wezel: kleine...
Lees meer
