Kennisdocument Ruige Dwergvleermuis

De ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii) is groter en behaarder dan de gewone dwergvleermuis. Vooral de bovenzijde van de staartvlieghuid is sterk behaard. In Nederland komt deze vleermuis vooral voor in het noordwesten. Hij wordt vaak gezien langs de kust, rivieren, meren en plassen. Dit kennisdocument biedt gedetailleerde informatie over de ruige dwergvleermuis, hun ecologie, leefwijze en de maatregelen die genomen kunnen worden om deze diersoort te beschermen.

Download het kennisdocument Link opent in nieuw tabblad Releasenote Link opent in nieuw tabblad
Versie 2.0, september 2024

Lange afstanden en bijzondere jachttechnieken

De ruige dwergvleermuis jaagt vaak langs de randen van bossen, door lanen en boven open plekken in het bos. Ook langs houtwallen is hij actief. Deze vleermuis vangt kleine insecten, zoals dansmuggen, direct uit de lucht. Hij doet dit in een snelle, rechte vlucht, meestal op een hoogte van 2 tot 15 meter.

 

Pipistrellus nathusii, Ruige dwergvleermuis, Saxifraga-Mark Zekhuis

Rondtrekkende vrouwtjes

Vanaf augustus trekken veel ruige dwergvleermuizen uit landen als Polen, de Baltische staten en Rusland naar Nederland om te overwinteren. Deze vleermuizen kunnen meer dan 2000 kilometer vliegen om hier te komen. In het voorjaar vliegen vooral de vrouwtjes terug naar Oost-Europa om daar hun jongen te krijgen. De mannetjes blijven vaak in Nederland. Zij verdedigen hun gebied en zijn vooral in augustus en september actief.

Tijdens de lange migratie volgen ze vaak landschapslijnen zoals rivieren of de kust, bijvoorbeeld langs de Noordzee of het IJsselmeer. Dit helpt hen om de weg te vinden. Hun lange trektochten en manier van jagen maken de ruige dwergvleermuis een bijzondere soort in Nederland.

Ruige Dwergvleermuis

Ruige dwergvleermuis - Pipistrellus nathusii

Kennisdocumenten Soorten – Natuurbescherming

Over de kennisdocumenten

In de kennisdocumenten Soorten staat informatie over onder andere de kenmerkende ecologische aspecten van beschermde diersoorten. Ook staat in de documenten welke maatregelen effectief zijn voor de bescherming van de diersoorten. De kennisdocumenten worden samen met provincies en ecologische experts ontwikkeld en actueel gehouden.

Welke aanpassingen zijn er gedaan in bijgewerkte kennisdocumenten?

Inhoudelijke wijzigingen van een kennisdocument worden altijd bijgehouden in zogenoemde ‘release notes’. De release notes zijn als aparte download terug te vinden op deze pagina, onder het kennisdocument.

Wijzigingen die geen effect hebben op de inhoud, worden niet opgenomen in de release notes. Denk hierbij aan bijvoorbeeld taalcorrecties, beeldgebruik, bijschriften of opmaak gerelateerde wijzigingen.

Contact over Kennisdocumenten

Heeft u tekstuele vragen of suggesties of bent u op zoek naar een oudere versie? Stuur een e-mail naar kennisdocumenten@bij12.nlDeze link opent in een nieuw tabblad. Heeft u inhoudelijke vragen met betrekking tot de Omgevingswet of beoordeling van een aanvraag, dan vragen wij u contact op te nemen met de desbetreffende provincie en in enkele situaties met RVO.nl.

Juridisch kader

Het juridisch kader, behorende bij de kennisdocumenten, geeft een overzicht van de juridische aspecten van soortenbescherming. Met de ingang van de Omgevingswet is het juridische kader aangepast naar de nieuwe wetgeving. Lees het Juridisch kader kennisdocumenten (versie 2.0, januari 2024)Deze link opent in een nieuw tabblad(bijgewerkt op 05-01-2024).

In verband met de overgang naar de nieuwe wetgeving blijft het juridisch kader onder de Wet natuurbescherming komende periode beschikbaar als naslagwerk. Dit is te downloaden op de pagina Juridisch kader.

Actualisatie

De informatie en de ervaringen met het gebruik van de kennisdocumenten kunnen leiden tot aanpassingen in een volgende versie van de kennisdocumenten. BIJ12 zorgt ervoor dat de kennisdocumenten ongeveer eens in de 5 jaar worden geactualiseerd. Dit houdt in dat per soort of soortgroep experts uit de wetenschap en de praktijk de meest recente kennis en ontwikkelingen over de leefwijze en ecologie van het soort, bij elkaar brengen. Daarnaast wordt de wijze van onderzoek naar de soort en de mogelijkheden voor het mitigeren van negatieve effecten geactualiseerd, wanneer recente literatuur, inzichten of deskundigenoordeel hier aanleiding toe geven. De provincies stellen de geactualiseerde Kennisdocumenten vast.

Lopende actualisaties

De kennisdocumenten van gebouwbewonende soorten van stedelijk gebied worden aangepast. Op dit moment wordt het kennisdocument van de gewone grootoorvleermuis behandeld.

Nieuw kennisdocument

Naast de actualisatie van de huidige kennisdocumenten, wordt er een nieuw kennisdocument over de laatvlieger ontwikkeld.

Rol van de provincies

Sinds de invoering van de Wet natuurbeschermingDeze link opent in een nieuw tabblad in 2017 ligt de bevoegdheid voor het verlenen van ontheffing en vrijstellingen voor activiteiten voor het overgrote deel bij de provincies. Zij hebben nu meer vrijheid voor de invulling van hun eigen natuurbeleid, waaronder de bescherming van planten- en diersoorten. Dit is onder de Omgevingswet niet veranderd. De kennisdocumenten zijn daarom beleidsarm opgesteld. Provincies maken voor het uitvoeren van hun beleid gebruik van de kennisdocumenten, bijvoorbeeld bij het verlenen van omgevingsvergunningen. Sinds de decentralisatie van het natuurbeleid beheert BIJ12 de kennisdocumenten.

Omgevingsvergunningsaanvragen en vrijstellingen kunnen worden ingediend bij de provincie. Voor juridische aspecten verwijzen wij u naar de provinciale verordeningenDeze link opent in een nieuw tabblad. Hier staan de verordeningen waarin de vrijstellingen zijn opgenomen.