BIJ12-kennissymposium: ‘Een balans tussen mens en dier’

‘Een balans tussen mens en dier’. Dat was het thema van het kennissymposium faunabeheer dat BIJ12 ter gelegenheid van het 5-jarig bestaan organiseerde. Ruim 100 genodigden kwamen op 26 maart naar de locatie Mereveld in Utrecht om nieuwe kennis op te doen, meningen uit te wisselen en te netwerken. Het was een geslaagde bijeenkomst.

Het plenaire ochtendprogramma werd geopend met een presentatie van Chris Kalden, voorzitter van de Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade. De raad heeft onlangs een advies uitgebracht aan provincies over het voorkomen en verminderen van faunaschade. Kalden lichtte het advies toe. De raad pleit voor een gebiedsgerichte benadering van faunaschade. Ook adviseert de raad om de huidige schadevergoedingsregeling te vernieuwen en te vereenvoudigen. Er moet meer positieve stimulans zijn om schade te voorkomen. Want tegemoetkoming van faunaschade is een middel en geen doel. Hoe uitwerking te geven aan het advies van de MARF vormde de rode draad voor het symposium.

Samenleven met wilde dieren

Onderzoeker Susan Boonman sprak daarna over haar expertise: samenleven met wilde dieren. Ze deed onderzoek naar hoe de bevolking van de Amerikaanse staat Colorado samenleeft met beren. Overal in de wereld zijn conflicten tussen mensen en dieren. Dit komt doordat mensen steeds meer gebieden in beslag nemen. Vervolgens trekken we een grens waar wilde dieren mogen komen. Maar die trekken zich daar niets van aan. Natuurlijk mag je dieren leren waar de grenzen van de mens liggen, aldus Boonman, maar de oplossing is niet altijd afschieten. Je moet zoeken naar maatregelen die effectief zijn. Voor elk gebied en elk dier is dat weer anders.

Van nut voor de mens

Martin Drenthen, filosoof bij de Radbouduniversiteit, sprak over ‘natuur in mensenland’. Lange tijd was de kijk van mensen op de natuur antropocentrisch: het moest van nut zijn voor de mens. Daar kwam begin vorige eeuw verandering in door mensen als Aldo Leopold, grondlegger van de natuurethiek. Volgens Leopold moeten we de natuur zien als een gemeenschap waar we onderdeel vanuit maken. Maar hoe staat het er nu voor? Tegenwoordig gaan we toch nog steeds uit van een scherpe grens tussen “natuurgebied” en “mensengebied”. Mensenland wordt beschermd tegen verstoring door wilde dieren en wilde dieren worden door ons beheerd in reservaten. Volgens Drenthen moeten we niet alleen gericht zijn op beheersing van fauna en beperking van faunaschade, maar op zoek gaan naar vormen van samenleven met erkenning van de wederzijdse behoeften. In het besef dat onze territoria onvermijdelijk zullen overlappen.

Workshops

In de middag werden twee ronden workshops georganiseerd over onderwerpen als ‘Delen en ontsluiten van faundata’, ‘Nieuwe technieken bij schadetaxatie’ en ‘Populatiedynamiek ganzen’. De workshops hadden een interactief karakter. De uitkomsten worden gebruikt voor een gesprek met de provincies over de BIJ12 onderzoekskennisagenda.