Debat Ruimtelijke ordening 2.0: zorgen voor bruikbare, beschikbare en bestendige data

De nieuwe Omgevingswet komt eraan. In het verlengde hiervan worden waarschijnlijk tien informatiehuizen opgericht. Er wordt veel verwacht van kwartiermakers Renée Bekker, Carla Nikkels (beiden informatiehuis Natuur) Hennie Duijst en Wiard Ruisdonk (beiden informatiehuis Cultureel Erfgoed) die deze huizen gaan inrichten. Tijdens het debat ‘Ruimtelijke ordening 2.0’ op 6 oktober jl. werden de kwartiermakers van de informatiehuizen Natuur en Cultureel Erfgoed van extra input voorzien.

In het debat was er aandacht voor het borgen van de kwetsbare waarden als natuur en cultueel erfgoed in de nieuwe Omgevingswet en de ambitie van de informatiehuizen om te zorgen voor data die bruikbaar, beschikbaar en bestendig zijn. Susan Lammers, directeur Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed leidde het debat in: “Natuur en cultureel erfgoed zijn waarden die, als ze eenmaal verloren gaan moeilijk zijn te herstellen. Waarden die de maatschappij waardevol vindt en de omgeving een identiteit geven”. Een ander belangrijk onderwerp dat als een rode draad door het debat liep was burgerparticipatie, het betrekken van actieve vrijwilligers, bij informatievoorziening over natuur en cultureel erfgoed.

Aandachtspunten voor het vervolgproces

De bijeenkomst heeft een zestal aandachtspunten voor het vervolgproces opgeleverd waarmee de kwartiermakers verder kunnen:

1. Burgerparticipatie is geen luxe maar een must om het democratische proces
   in de ruimtelijke ordening goed te laten verlopen, omdat inhoudelijke
   kennis steeds meer buiten de gemeente (ambtenaren) moet worden gezocht,
   en deze veelal in lokale groepen van actieve burgers voorhanden is.
2. Natuur en cultureel erfgoed hebben in het verleden een enorm netwerk van
   vrijwilligers aan zich gebonden. Het levert, naast extra lokale kennis en
   kunde, draagvlak en maatschappelijke betrokkenheid op. Beide netwerken
   moeten worden gekoesterd om een evenwichtige afweging in planvorming
   en inrichting te kunnen maken.
3. Het ontsluiten van reeds beschikbare informatie voor betrokkenen waarbij
   de kwaliteit van de bronnen en de duiding van de informatie voor het specifieke
   doel van de gebruiker wordt geleverd, ondersteunt dit proces.
4. De aanwezigen waren het er, op een enkele uitzondering na, over eens dat de informatiehuizen Natuur en Cultureel Erfgoed integraal onderdeel moeten zijn van het digitaal stelsel van de Omgevingswet dat alle gebruikers van dezelfde informatie voorziet en zodoende een level playing field creëert.
5. De beschikbaarheid van data is belangrijk maar de duiding ervan (bruikbaarheid) nog belangrijker. Hier ligt een rol voor de informatiehuizen als zij hun informatieproducten gaan samenstellen.
6. Het samen met de academische wereld opstellen en uitvoeren van een onderzoeksagenda onder andere om de kwaliteit van data te versterken vergroot de kans dat de invoering van de Omgevingswet slaagt. Als daarbij sprake is van betrokkenheid van alle partijen in het veld voor cultuurhistorieen natuur dan geeft dit een meerjarig perspectief om te werken aan geaccepteerde betrouwbaarheid van bestaande bronnen.