Indicatorsoortenlijst graslanden in 2019 terug naar oude lijst
Wanneer bepaalde plantensoorten in graslanden voorkomen, geeft dit een indicatie dat het perceel niet is bemest. Deze plantensoorten zijn geplaatst op de zogenoemde ‘indicatorsoortenlijst’. In het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) wordt deze lijst voor beheeractiviteit 19 gebruikt om te contoleren of de bemesting van graslanden aan de eisen voldoet.
In 2018 werd de indicatorenlijst graslanden vernieuwd. Ervaringen met deze vernieuwde lijst hebben duidelijk gemaakt dat deze lijst onzekerheden bevat, waardoor voortzetten ongewenst is. Met ingang van beheerjaar 2019 wordt voor de huidige ANLb-periode voor beheeractiviteit 19 dan ook de oude lijst weer gebruikt bij veldcontroles door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), deze lijst werd ook in 2016 en 2017 gebruikt.
Nieuwe lijst in 2018
De lijst wordt gebruikt bij botanische graslanden die in het geheel niet bemest mogen worden en kruidenrijke graslanden die wel met ruige mest mogen worden bemest. De reden voor de ontwikkeling van een nieuwe lijst in 2018 was dat op de oude lijst ook soorten staan die ook op bemeste graslanden voorkomen. Daarnaast staan er plantensoorten op de oude lijst die niet kenmerkend voor graslanden zijn: ze komen relatief vaker in andere habitats voor dan in graslanden.
Ervaringen nieuwe lijst
De ervaringen met de nieuwe indicatorsoortenlijst bij controles door de NVWA in 2018 maakten een aantal problemen helder:
- De lijst is onvoldoende onderscheidend voor wel of niet bemesten, met name op van nature rijkere gronden zoals veen- en kleigebieden.
- De lijst is onvoldoende onderscheidend om percelen met ruige mest te onderscheiden van percelen die bemest zijn met kunst- of drijfmest.
- Onbemeste graslanden op veen- en kleibodems hebben veel plantensoorten die niet op de nieuwe lijst voorkomen, maar wel op de lijst die bij het ingaan van deze ANLb periode stonden.
- De lijst bevat graslandsoorten die kenmerkend zijn voor voedselarme omstandigheden. Beheereenheden met het pakket Kruidenrijk grasland mogen echter wel bemest worden met ruige mest, terwijl er met een indicatorsoortenlijst voor niet-bemeste graslanden wordt getoetst.
- De lijst is een verandering van het toetsingskader van eerder goedgekeurde beheerpakketten binnen de huidige subsidieperiode, waardoor sommige lopende beheercontracten niet meer aan het toetsingskader voldoen.
Gebruik oude lijst binnen huidige ANLb periode
Ook met de oude lijst blijft het belangrijk om het beheervoorschrift ten aanzien van bemesting scherp voor ogen te houden. Net als voorheen kunnen kortingen opgelegd worden, wanneer bijvoorbeeld uit de schouw blijkt dat het beheer onjuist is uitgevoerd (bijvoorbeeld als er mest in kruidenrijke randen is geïnjecteerd). Collectieven blijven alert op goede uitvoering van het beheer.
Voorbereiding nieuwe ANLb periode
In voorbereiding op de nieuwe ANLb periode wordt gekeken hoe het toetsingskader voor bemesting van graslanden binnen het agrarisch natuurbeheer verder verbeterd kan worden. Mogelijkheden die verkend worden zijn onder andere het ontwikkelen van een andere indicatorsoortenlijst, veldcontroles van bemesting in het veld, maar ook het gebruik van satellietbeelden of combinaties van technieken.