Monitoring PAS in beweging

Hoe kunnen adviesbureaus helpen bij de uitvoering van de monitoring van het Programma Aanpak Stikstof? Deze vraag stond centraal tijdens een bijeenkomst voor adviseurs en vertegenwoordigers van het Rijk, de provincies en terrein beherende organisaties. Met als resultaat: meer zicht op wat de PAS-monitoring in de praktijk met zich meebrengt.

Het PAS-bureau en de brancheorganisatie Netwerk Groene Bureaus organiseerden deze bijeenkomst op 21 september jl.. De betrokken partijen waren goed vertegenwoordigd. Van de 90 deelnemers bestond ongeveer de helft uit adviseurs, een kwart uit medewerkers van de provincies en andere overheden en een kwart uit terreinbeheerders.

Natuurmonitoring

De monitoring van het PAS richt zich zowel op de luchtkwaliteit en als op de kwaliteit van de natuur. Bij natuurmonitoring worden onder meer de effectiviteit van herstelmaatregelen voor het bereiken van de natuurdoelen gemonitord. Centraal staan natuurkwaliteit, procesindicatoren voor natuurherstel, de voortgang van uitvoering van herstelmaatregelen en een jaarlijks veldbezoek. Als blijkt dat de natuurdoelen van het PAS in gevaar komen, volgt bijsturing. De bijeenkomst voor adviesbureaus ging over natuurmonitoring.

PAS-monitoring in de praktijk

Dagvoorzitter Johan Burger, voorzitter Netwerk Groene Bureaus, merkte dat de timing precies goed was. “Het PAS bestaat nu ruim een jaar en de monitoring is goed op gang gekomen. In de praktijk lopen zowel provincies als terreinbeheerders en adviseurs tegen zaken aan die vragen oproepen. We doen al veel aan monitoring, wat komt daar nog bij voor het PAS? Wat wordt er verwacht van de markt? Deze bijeenkomst voldeed duidelijk aan een behoefte bij de betrokken partijen. Er ontstonden al gauw levendige gesprekken over de onderwerpen die centraal stonden.”

Natuurherstel

Het begin van programma ging vooral gericht over de uitgangspunten van de PAS-monitoring. Zo kwam het belang van monitoren aan de orde in de presentatie van het ministerie van Economische Zaken. Het PAS is gericht op de balans tussen aan de ene kant ruimte voor economische ontwikkelingen en aan de andere kant natuurherstel. Het is dus zaak om goed in de gaten te houden of beide aspecten ook echt gerealiseerd worden. In de presentatie van BIJ12 werd de inhoud van het Monitoringsplan PAS uitgelegd. Daarna volgde de uitvoering in de praktijk bij de provincies Friesland en Noord-Brabant die hun doelen, werkwijze, verwachtingen en leerpunten op de monitoring toelichtten en vertelden over hun ervaringen met het jaarlijks veldbezoek.

Behoefte aan consensus

In de middag lag de nadruk op kennis uitwisselen. In drie parallelsessies spraken adviseurs en terreinbeheerders aan de hand van zelf aangedragen vraagstukken over de verschillende visies en de monitoring in de praktijk. Bas van Leeuwen, secretaris Netwerk Groene Bureaus: “Tijdens deze interactieve sessies kwam naar voren dat veel partijen vaak met dezelfde thema’s bezig zijn. Bijvoorbeeld met de borging van het programma en de behoefte aan consensus over de interpretatie van ecologische gegevens en over de voorspellingen. Vooral voor dat laatste thema zijn dit soort bijeenkomsten waardevol. Met elkaar praten werkt toch het beste om de neuzen dezelfde kant op te krijgen.”

PAS in beweging

De deelnemers kwamen tijdens de afsluiting van de dag weer bij elkaar, wat waren de eindconclusies? Van Leeuwen: “Op de vraag of de markt klaar is voor de uitvoering van de monitoring van het PAS, kwam het beeld naar voren dat de adviesbureaus alle expertise in huis hebben om daaraan bij te dragen. Er moeten nu goede afspraken worden gemaakt over eventuele aanvullende monitoringsactiviteiten als die in het kader van het programma nodig blijken te zijn. Een andere conclusie is dat er sprake is van een transitiefase. We zitten in een implementatieproces dat in beweging is en waarbij we allemaal – dus ook de adviseurs – op zoek zijn naar de juiste wegen. Er is veel te leren van de ervaringen in de praktijk. Belangrijk is dat we elkaar daarvan goed op de hoogte houden.”

Van de bijeenkomst is een verslag gemaakt dat verspreid wordt onder de deelnemers en de verschillende overleggen over de PAS-monitoring. Neem voor meer informatie contact op met het  Netwerk Groene Bureaus.