Provincie en natuurbeheerder met de PAS op pad

Serie Monitoring PAS en herstelmaatregelen

Veldbezoeken zijn een nuttige aanvulling op de monitoring van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). “Je kunt weliswaar slechts een fractie zien van het gehele PAS-gebied maar het biedt wel de mogelijkheid om het beheer ter plekke goed met elkaar door te nemen,” aldus Mira Heesakkers, beleidsadviseur van de provincie Noord-Holland.

Ook bij de provincie Noord-Holland zijn de voorbereidingen voor het uitvoeren van de herstelmaatregelen in het kader van de PAS in volle gang. “Zo bepalen we op dit moment de locaties van de zogenaamde stuifkuilen,” laat Heesakkers weten. “We graven op deze plekken de bovenste bodemlaag eraf zodat het kale zand overblijft. Door deze maatregel keert de vroegere stikstofgevoelige begroeiing terug. Dat geldt ook voor de omgeving eromheen waar het verstuivende zand terechtkomt. We onderzoeken nu waar er stuifkuilen moeten komen, hoe diep die moeten zijn en welke de effecten ze gaan opleveren. Het Kennisnetwerk Ontwikkeling en Beheer Natuurkwaliteit (OBN) adviseert ons daarbij. Deze week zijn we hiermee bezig op Texel, de komende weken zijn de duinen rond Den Helder aan de beurt.”

Procesindicatoren

Heesakkers is nauw betrokken bij de monitoring van de PAS in Noord-Holland. “Per gebied wordt een monitoringsplan gemaakt waarin we bijhouden wat de effecten van de herstelmaatregelen zijn. Dat gebeurt onder meer met de methodiek van de procesindicatoren. Tijdens de pilots die hier liepen, zijn er ideeën ontwikkeld over de mate waarin de gekozen indicatoren voor duingebieden met elkaar vergelijkbaar zijn. Als je dezelfde maatregelen in dezelfde habitattypes toepast, lijkt de kans groot dat je daar dezelfde indicator voor kunt gebruiken. Het zou mooi zijn als de provincies gebruik kunnen maken van elkaars kennis op dit gebied.”

Veldbezoeken

In Noord-Holland zijn net zoals in andere provincies ook pilots ingericht ter voorbereiding van de veldbezoeken die jaarlijks in elk PAS-gebied moeten plaatsvinden. “In de pilots is gekeken hoe we naast de reguliere monitoring een gestandaardiseerd veldbezoek konden inrichten. De ervaringen hebben we gebundeld en daar is een voorstel uit voortgekomen. Dit komt erop neer dat de beheerder alle gegevens over een gebied verzamelt. Op basis daarvan stellen de provincie en de beheerder vast waar ze het veld ingaan. Tijdens het veldbezoek zelf wordt ter plekke een verslag gemaakt. De provincie is er samen met de beheerder verantwoordelijk voor dat het bezoek elk jaar op deze manier plaatsvindt.”

Klus

Het is wel een behoorlijke klus om alle gegevens voor de monitoring bij elkaar te brengen, vindt Heesakkers. “Zowel inhoudelijk als organisatorisch is het gewoon veel werk en voor de beheerders is het een hele kluif om het allemaal voor elkaar te krijgen. Daarnaast zal het ook niet meevallen om het financieel rond te krijgen. In het verleden is er bij het bepalen van het budget geen rekening gehouden met het meten van procesindicatoren en het organiseren van veldbezoeken. Er werd destijds vanuit gegaan dat de monitoring voor het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) voldoende was maar daar is nu dus ook de monitoring van de PAS bijgekomen.”

Samenwerking

Ondanks het extra werk is het veldbezoek volgens Heesakkers een goede aanvulling op de monitoring van de PAS. “Het is een aanvullend middel waarmee je als bevoegd gezag aan kunt tonen dat je de vinger goed aan de pols houdt. Nuttig is dat het veldbezoek de mogelijkheid biedt om samen met de beheerder op pad te gaan en het beheer te bespreken. En zelf ervaar ik de onderlinge samenwerking op dit gebied in bijvoorbeeld het Provinciaal Coördinatoren Overleg (PCO) als zeer positief. De uitvoering van de monitoring is gezamenlijk opgezet waarbij Rijkswaterstaat en Defensie regelmatig aan tafel schuiven. Nu gaan we zien hoe het zich verder ontwikkelt. Want het is echt een proces dat in beweging is. Dit is het eerste jaar en de ervaringen van nu nemen we mee in de volgende stappen en zo nodig zullen we bijsturen.”

Lees ook in deze serie:

Zo houden we de PAS in de gaten, interview met Gwenn van der Schee, procesmanager PAS Monitoring

Op weg naar doorontwikkeling Monitor als tool voor gebiedsrapportages, nieuwsbericht website AERIUS

Unieke aanpak van monitoring, interview met Nina Smits, herstelecoloog Alterrra en Peter van der Molen, adviseur Natuurmonitoring BIJ12

Gaat de kwaliteit van de natuur al vooruit?, interview met Marcelle Lock, adviseur Natuurmonitoring BIJ12

Provincie en natuurbeheerder met de PAS op stap, interview met Mira Heesakkers, beleidsmedewerker provincie Noord-Holland

Het PAS-gebied ingaan is leuk en leerzaam, interview met Jaap Graveland, Rijkswaterstaat

Van wit naar grijs duin, interview met Mariëlle de Rooij, beleidsmedewerker provincie Zuid-Holland