Provincie Zeeland wil de dynamiek in de duinen terug
Serie herstelmaatregelen en monitoring
De verscheidenheid van planten en dieren en het open landschap van de duinen dreigen te verdwijnen in Zeeland. Neerslag van stikstof heeft geleid tot vergrassing van het duingebied en een toename van de uitheemse boomsoort de Amerikaanse vogelkers. In het kader van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) voert de provincie herstelmaatregelen uit zodat er natuurlijke processen op gang kunnen komen die de karakteristieke aanblik van de duinen terugbrengen.
Het duinlandschap met witte stuivende duinen is door de jaren heen aan het veranderen. Onder meer door de neerslag van stikstof is er een flinke voedingsbodem ontstaan met als gevolg veel vergrassing. Het gebied dat oorspronkelijk veel opener was, groeit daardoor dicht. Al langer werkt de provincie samen met de natuurbeheerders aan het creëren van een meer open landschap met duinvalleien. De plannen komen nu in een stroomversnelling. “Het PAS biedt kansen om er nu mee aan de slag te gaan en daarmee de kwaliteit van het natuurgebied te verbeteren, zegt Joera de Moree, projectleider provincie Zeeland. “Het programma maakt het uitvoeren van de benodigde herstelmaatregelen mogelijk.”
Draagvlak bij bewoners
Marion Pross, beleidsmedewerker bij de provincie Zeeland legt uit wat er bijvoorbeeld op de Kop van Schouwen gaat gebeuren. “Al jaren spreken we over verstuivingsprojecten in de duinen. Samen met de projectpartners Rijkswaterstaat, waterschap Scheldestromen, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten hebben we veelvuldig overleg over de maatregelen. Om het proces van zandverstuiving op gang te brengen, graven we kerven in de duinen. Het afgraven van de kerven leidde bij de bewoners tot vraagtekens over wat dit bijvoorbeeld voor de kustveiligheid betekent. Communicatie met de omwonenden is dan erg belangrijk. Door uit te leggen dat we grond afgraven zodat er meer dynamiek ontstaat en de kustveiligheid is gewaarborgd, krijg je draagvlak. Terreinbeherende organisatie Natuurmonumenten communiceert via hun website en nieuwsbrieven en in het gebied via onder meer informatieborden zelf duidelijk over wat er in het kader van natuurherstel gaat gebeuren en waarom. De bewoners zijn vaak zelfs blij met meer openheid in de duinen. Met name mensen die de situatie van vroeger kennen.”
Goed op schema
Met een deel van de uitvoering van natuurherstelmaatregelen is al in 2014 gestart. Is er al een beeld van de resultaten? De Moree: “Het totale uitvoeringsprogramma beslaat een periode van zes jaar. We zijn nu bezig met voorbereidingen en uitvoering. Daaraan is op dit moment een vierde deel van het totale budget besteed. Dat geeft wel aan dat we al aardig op schema zijn. Hoe het uitvoeren van de herstelmaatregelen verloopt, hebben we in mei aangegeven met de landelijke monitoringstool die het PAS-bureau en BIJ12 beschikbaar hebben gesteld. De provincie Zeeland is samen met een aantal andere provincies en natuurbeheerders betrokken geweest bij de ontwikkeling van deze tool. Hoewel dit binnen de PAS de eerste keer was, is deze invoer van gegevens voor ons dan ook probleemloos verlopen.”
Samen het veld in
In juni staan de veldbezoeken in het kader van de PAS op de agenda. Het was wel even een klus om te bepalen waar die precies moesten plaatsvinden. Pross: “Daar zijn we samen met de natuurbeheerders druk mee bezig geweest. Met de focus op stikstofoverschrijdingen. Soms is er een minimale overschrijding van de norm. Maar ook dat zijn interessante plekken om samen in het veld te bekijken. Zo kun je goed onderbouwen waarom je er bijvoorbeeld voor kiest om daar wel of juist geen herstelmaatregelen uit te voeren.”
Foto: Provincie Zeeland, vogelkers rooien in Zeepeduinen
Nieuwsgierig hoe het Zeeuwse Zeepeduinenlandschap op de Kop van Schouwen er ruim honderd jaar geleden uitzag en nu weer hersteld wordt? Neem een kijkje op de website van natuurbeheerder Natuurmonumenten.
Meer informatie:
Zo houden we de PAS in de gaten, interview met Gwenn van der Schee, procesmanager PAS Monitoring
Op weg naar doorontwikkeling Monitor als tool voor gebiedsrapportages, nieuwsbericht website AERIUS
Unieke aanpak van monitoring, interview met Nina Smits, herstelecoloog Alterrra en Peter van der Molen, adviseur Natuurmonitoring BIJ12
Gaat de kwaliteit van de natuur al vooruit?, interview met Marcelle Lock, adviseur Natuurmonitoring BIJ12
Provincie en natuurbeheerder met de PAS op stap, interview met Mira Heesakkers, beleidsmedewerker provincie Noord-Holland
Van wit naar grijs duin, interview met Mariëlle de Rooij, beleidsmedewerker provincie Zuid-Holland