RIVM, partner van de PAS

Als het over emissies gaat, kom je al snel terecht bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Voor het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is het RIVM de leverancier van stikstofgegevens. Daarnaast is dit de thuisbasis van AERIUS, het rekeninstrument van de PAS. Een kijkje in de keuken.

De ruimte waar het AERIUS-team bij het RIVM aan het werk is, wordt ook wel het zenuwcentrum genoemd. Hier zorgt het team ervoor dat het systeem in de lucht blijft zodat vergunningaanvragers 24/7 gegevens kunnen invoeren. De spanning was er te snijden bij de inwerkingtreding van de PAS op 1 juli 2015. Een half jaar later is de conclusie dat de start van AERIUS goed is verlopen. Zoals staatssecretaris Van Dam onlangs aan de Tweede Kamer heeft laten weten, ziet hij het systeem als stabiel en robuust. Daar zijn de ontwikkelaars en beheerders blij mee.

Doorontwikkeling en beheer

Wim van der Maas, projectleider Emissieregistratie en Annemarie van Alphen, requirements engineer en stikstofdeskundige van het RIVM laten zien waar de dataspecialistenten dagelijks de computerschermen in de gaten houden. Het is een drukke tijd. Op 15 december zijn de nieuwe versies van AERIUS Calculator, Connect, Register, Monitor en Scenario opgeleverd. Van der Maas: “AERIUS is in opdracht van het ministerie van Economische Zaken opgezet en aanvankelijk ook ontwikkeld. Nu het systeem in productie is, wordt het stap voor stap voor de doorontwikkeling en het beheer overgedragen aan het RIVM. Daarnaast ondersteunt het AERIUS-team de helpdesk PAS en AERIUS bij het beantwoorden van vragen waar specialistische technische kennis voor nodig is.”

Emissieregistratie

Bij het RIVM is ook de monitoring van stikstof voor het PAS ondergebracht. Stikstof is een van de emissies die geregistreerd worden in de emissieregistratie. Dit project wordt in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu uitgevoerd door het RIVM. Emissieregistratie brengt jaarlijks de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht, water en bodem in kaart. Deze emissiegegevens worden gebruikt voor de onderbouwing van milieubeleid, voor onder andere de PAS en de Kaderrichtlijn Water. Ook vormt het de basis voor vele rapportages, bijvoorbeeld over de uitstoot van broeikasgassen (Kyoto).

Stikstofmonitoring

Naast de emissieregistratie verzorgt het RIVM de monitoring van de luchtkwaliteit voor het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). De kaarten met de concentraties van stoffen in de lucht en stikstofdepositie worden ook voor de monitoring van de PAS gebruikt. Het is dan ook een logische keuze dat het PAS-bureau de stikstofmonitoring bij het RIVM heeft belegd. Van Alphen: “Het NSL is vergelijkbaar met het PAS, we maken van dezelfde data gebruik. Vanwege het beheer van de vele stikstofinformatiestromen en de ervaring op het gebied van milieumonitoringsprogramma’s en bewaking van de consistentie tussen verschillende programma’s is ervoor gekozen om de PAS-stikstofmonitoring door het RIVM te laten doen. De informatievoorziening over de ontwikkeling en het beheer van de natuur in Nederland wordt door BIJ12 verzorgd.”

Nieuwe modules AERIUS

Nu de nieuwe modules zijn opgeleverd, houdt het AERIUS-team samen met de helpdesk PAS en AERIUS de reacties van de mensen die het systeem gebruiken en van het systeem zelf scherp in de gaten. Tot nu toe ziet het ernaar uit dat de release goed is verlopen. Nadat het systeem weer online was, zijn er ruim 500 nieuwe meldingen en 400 aanvragen binnengekomen. Daarmee zijn er na de inwerkingtreding van de PAS in totaal 2100 meldingen en ruim 1600 aanvragen gedaan. De eerstvolgende nieuwe release van een van de onderdelen van AERIUS staat in het voorjaar van 2016 gepland.