Efficiënter en effectiever ANLb: de resultaten tot nu toe

18 oktober 2017

Het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) optimaliseren en verder ontwikkelen, dat is het doel van het project ANLb 2.0, dat begin 2017 van start ging. Zodat het ANLb leuker en makkelijker wordt. Er zijn na drie kwartalen al heel wat verbeteringen doorgevoerd die bijdragen aan een efficiënter en effectiever ANLb. Voor de deelprojecten ’Vereenvoudiging’, ‘ ICT’, ‘Kennis’ en ’Water’ lichten we de verbeteringen toe die al gerealiseerd zijn. Het project loopt nog tot en met juni 2018. De tijdlijn geeft een beeld van de verdere ontwikkelingen die nog op stapel staan.

Vereenvoudiging

Het deelproject Vereenvoudiging werkt aan het verbeterd en makkelijker ANLb door de huidige uitvoeringsproblemen van het ANLb op te lossen. Om het ANLb goed te laten werken en collectieven en provincies rust te bieden in de uitvoering ervan.

1) Aanpassingen koppeltabel

Om te beginnen is de koppeltabel (het overzicht van mogelijke beheeractiviteiten per leefgebied) op een aantal punten aangepast.

Een aantal beheerfuncties in de koppeltabel zijn samengevoegd. Hierdoor wordt opeenvolgend beheer (foerageren, bieden van nestgelegenheid, beschermen opgroeiende kuikens) mogelijk gemaakt. Dat komt de ecologische effectiviteit van het beheer ten goede
Een aantal beheeractiviteiten is in meerdere beheerfuncties/leefgebieden mogelijk gemaakt. Ook dat komt de ecologische effectiviteit van het beheer ten goede
De baseline (de wettelijk verplichte maatregelen) is aangepast, en toegespitst op de agrarische collectieven. Collectieven kunnen daardoor niet meer worden afgerekend op activiteiten van deelnemers die zij niet kunnen beïnvloeden

Naast verbetering van de ecologische effectiviteit, levert de vereenvoudiging van de koppeltabel ook gemak op voor de collectieven bij het afsluiten van beheerovereenkomsten, omdat de mogelijkheden voor beheer zijn uitgebreid.

2) Aanpassing subsidieregeling/beleidsregels POP

De subsidievoorwaarden en -eisen van de Subsidieverordening Natuur en Landschap (SVNL) zijn teruggebracht tot dat wat vanuit Europa nodig is. Zo is de verplichting tot het indienen van een verslag van het jaarlijkse voortgangsgesprek tussen provincie en collectief uit de subsidieverordening gehaald. Dat vergemakkelijkt het werk van de collectieven. Aan de verordening is een tabel toegevoegd met alle termijnen voor meldingen op het beheer, en de consequenties als die meldingen niet op tijd worden gedaan. Ook dat vergemakkelijkt het werk van de collectieven.

3) Verbeterde communicatie over veldcontroles NVWA

Onder het thema Natuur en Landschap (voorheen: Portaal Natuur en Landschap – per juli 2017 ondergebracht op de website van BIJ12) staat uitleg over de controles in het veld door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Ook maakt de NVWA duidelijkere afspraken met elk collectief over de aankondiging van de veldbezoeken en terugkoppeling van de controleresultaten. Tot slot zijn er afspraken gemaakt over hoe NVWA en collectieven beter kunnen samenwerken tijdens de veldbezoeken. Bijvoorbeeld door medewerkers van de collectieven aan de NVWA te laten zien hoe de schouw werkt. Dat levert wederzijds begrip en een betere samenwerking in de toekomst op.

Verbeteren huidige ICT

Het deelproject ICT werkt aan een betere aansluiting van ICT-voorzieningen en betere data-uitwisseling tussen RVO.nl, BoerenNatuur.nl en de andere ketenpartners van het ANLb. Ook worden de ICT-procedures vereenvoudigd om (waar mogelijk) de administratieve werkzaamheden van collectieven en ANLb-ketenpartners leuker, makkelijker en efficiënter te maken. Binnen het deelproject ICT wordt gewerkt aan verschillende tools die de collectieven meer inzicht geven in de voortgang van het geplande en uitgevoerde beheer.

1) Vereenvoudigde werkwijze melden en wijziging beheer

Voor een aantal beheeractiviteiten geldt een meldingstermijn, voor of na uitvoering van het beheer. Ook kan het geplande beheer gedurende het jaar wijzigen. De collectieven moeten deze meldingen en wijzigingen doorgeven aan RVO.nl. Veel meldingen zijn gekoppeld aan deadlines. Collectieven moesten deze dan ook op tijd doen. Met een aanpassing in de SCAN- ICT worden de meldingen nu elke 24 uur automatisch doorgestuurd naar RVO.nl.

2) Vereenvoudiging validaties (KI’s)

RVO.nl beoordeelt het jaarlijks beheer van de collectieven op basis van 60 Kwaliteitsindicatoren (KI’s). De KI’s gelden voor alle percelen van de deelnemers aan het collectief waarop beheer wordt uitgevoerd. RVO.nl valideert op perceelsniveau of aan de voorwaarden van de regeling en het perceelsregister wordt voldaan. Is de KI niet in orde, dan ontvangt het collectief een terugmelding. Collectieven hadden het idee dat dat er onnodig veel validaties waren. Maar een analyse binnen het deelproject verbeteren ICT liet zien dat het aantal validaties nauwelijks tot niet minder kon. De lijst met validaties is zelfs wat toegenomen. De groei van het aantal validaties heeft geleid tot het versneld bouwen van een dashboard in SCAN-ICT, waarmee de collectieven meer overzicht hebben in de foutmeldingen.

3) Dashboard SCAN-ICT

Er is een dashboard SCAN-ICT voor de collectieven ontwikkeld. Het dashboard helpt de collectieven bij het prioriteren en oplossen van de foutmeldingen op percelen. Met het nieuwe dashboard houden de collectieven overzicht op de foutmeldingen en worden zij geholpen bij de vraag welke KI’s als eerste af te handelen. Voordat het dashboard er was, moest de beheerder van de SCAN-ICT handmatig een lijst met validatiefouten oproepen, dat kostte veel tijd en behoort nu tot het verleden. Het Dashboard-SCAN-ICT is nu als technische tool beschikbaar en kan verder worden doorontwikkeld voor andere datacombinaties.

4) Koppeling RVO.nl en SCAN-ICT voor geautomatiseerde betalingen

Er is een nieuwe tool (Gis bestand) ontwikkeld waarmee collectieven het door RVO.nl goedgekeurde beheer via SCAN-ICT visueel op perceelsniveau kunnen inzien. Deze visuele weergave biedt het collectief de controlemogelijkheid of de uitbetaling die zij aan de deelnemers willen doen, correspondeert met de percelen die RVO.nl heeft goedgekeurd.

5) Draaiboekinstallatiebeheer 2018

Elk jaar moet de ICT-omgeving van SCAN-ICT en RVO.nl worden aangepast op het nieuwe ANLb-beheerjaar. Het gaat dan om het verwerken van de wijzigingen in de koppeltabel, wijzigingen in pakketten, onderdelen uit het Natuurbeheerplan van alle provincies etc. Daarvoor zijn de informatiesystemen voor korte tijd uit de lucht. Met het ‘Draaiboek installatie beheer’ is aangegeven hoe de partners (Boerennatuur.nl, leveranciers, BIJ12, provincies, RVO.nl e.a.) de installatiewerkzaamheden gelijktijdig en in een zo kort mogelijke tijd kunnen doen. Het draaiboekinstallatiebeheer voorkomt dat de ICT-systemen langdurig en op verschillende tijdstippen offline zijn.

Kennis

Het deelproject Kennis ANLb draagt bij een efficiëntere en effectievere uitvoering van het ANLb door inzicht in en overzicht van de bestaande ANLb-kennis te bieden en knelpunten op het gebied van kennis aan te pakken (ANLb-kennis verbreden, verdiepen en duurzaam borgen).

Basisinformatiestelsel

Onder het thema Natuur en Landschap (voorheen Portaal Natuur en Landschap, per 1 juli ondergebracht bij de website BIJ12) staat op de hoofdpagina over het ANLb de basisinformatie over het stelsel. Deze basisinformatie is aangevuld met twee nieuwe flyers over het ANLb: ‘ANLb in het kort’ en de flyer ‘Overzicht betrokken partijen bij het ANLb ’.

Werksessies en handboek ANLb (in uitvoering)

Vele partijen maken samen het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Voor een groot deel gaat dat in goede samenwerking, maar op onderdelen is er ook verschil van inzicht over taken en rollen. Dit leidt in de uitvoering van het ANLb soms tot vertraging en een minder efficiënt systeem. In vier werksessies gaan verschillende ketenpartners de ANLb-processen scherp beschrijven, zodat alle ketenpartners weten wie, wanneer, waarvoor aan de lat staat. De ANLb-processen worden vastgelegd in een handboek voor ANLb-uitvoerders. Het handboek biedt een heldere beschrijving van het ANLb-proces (inclusief werkinstructies) en de rollen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de verschillende ketenpartners. Dit handboek wordt interactief vormgegeven en in digitaal beschikbaar gemaakt via de site van BIJ12.

Water

Het ANLb-water proces faciliteren met tools voor provincies, waterschappen en collectieven om de wateropgave in de gebieden optimaal in te kunnen vullen. De categorie water een impuls geven, ANLb-water versnellen, verbreden en intensiveren, dat is het doel van het deelproject water. Dit is nodig omdat het ANLb voor veel waterschapsmedewerkers en beleidsmedewerkers water van de provincies nieuw is. Zij hebben de ontwikkeling van het ANLb niet of maar deels meegemaakt en zij moeten zich het stelsel in korte tijd eigen maken.

1) Flyer ANLb-water

Er is een flyer uitgewerkt om het ANLb water meer bekendheid te geven. Bij veel waterschappen en beleidsmedewerkers water van provincies is het ANLb water als instrument voor bijvoorbeeld het halen van KRW doelen onvoldoende bekend. De flyer kan helpen de bekendheid te vergroten.

2) Overzicht beheermogelijkheden Water (in uitvoering)

Momenteel wordt gewerkt aan een informatiepakket over de beheermogelijkheden binnen de categorie water in het ANLb. De informatie is op dit moment nog op verschillende plaatsen beschikbaar. Voor waterschappen en ook collectieven is het zoeken in een ‘woud van informatie’. Dit belemmert de implementatie van het ANLb-water. In het nieuwe document wordt informatie uit verschillende bestaande producten gebundeld en wordt nieuwe informatie toegevoegd. Daarmee ontstaat een compleet overzicht van de beheermogelijkheden voor water.

3) Handboek –ANLb water

Een ander product waar samen met het deelproject kennis aan gewerkt wordt, is een heldere beschrijving van de taken, rollen en verantwoordelijkheden van alle partners in de hele uitvoeringsketen van het ANLb. Daarnaast is het handboek bedoeld voor nieuwe medewerkers. Het ‘Handboek ANLb’ geeft alle betrokkenen inzicht en duidelijkheid.