WildlifeNL onderzoekt samenleven mens en dier

Wilde en vrij levende grote zoogdieren nemen op verschillende plaatsen in Nederland toe. Dit leidt tot zowel positieve als negatieve interacties tussen mens en dier. In de samenleving wordt er op verschillende manieren gekeken naar deze terugkeer van wilde dieren. BIJ12 participeert samen met zeventien andere organisaties in het WildlifeNL project (2023-2030), waarin wetenschappers samen met maatschappelijke partners onderzoeken, hoe mensen en wilde dieren beter met elkaar kunnen leren samenleven.

Onderzoeksprogramma WildlifeNL

WildlifeNL is een onderzoeksprogramma dat zich bezighoudt met de zoektocht naar nieuwe vormen van omgaan met wild. Wilde of in het wild levende dieren keren steeds meer terug in het Nederlandse landschap. Bestaande populaties wilde zwijnen en herten nemen toe, grote grazers worden ingezet als onderdeel van natuurbeheer, sommige soorten zoals de bever en otter zijn geherintroduceerd en weer andere soorten, zoals de wolf, de wilde kat en de goudjakhals keren op eigen gelegenheid terug naar Nederland.

Deze ontwikkeling leidt echter ook tot spanningen tussen mensen en dieren. Dit vraagt om een kritische analyse van omgaan met in het wild levende dieren. In een dichtbevolkt land als Nederland vinden voortdurend ontmoetingen plaats tussen beiden, bewust en vaker nog onbewust.

In wildbeheer van hoefdieren zoals wilde zwijnen ligt nu de nadruk vooral op het beheer van de aantallen wilde dieren en minder op de communicatie en omgang tussen mensen en deze dieren.

Omgang met in het wild levende dieren

WildlifeNL ziet de mens als een integraal onderdeel van de natuur en erkent dat de communicatie tussen wilde dieren en mensen medebepalend is voor hoe ze met elkaar omgaan. Vanuit dit perspectief gaat WildlifeNL het huidige wildbeheer kritisch analyseren en kijken naar mogelijkheden voor een nieuwe aanpak voor het omgaan met in het wild levende dieren. Hierin worden de nieuwste inzichten uit de sociale wetenschap, filosofie, ecologie en techniek gecombineerd.

Rol BIJ12

BIJ12 is de liaison tussen het project en de provincies. Dit is zeker in de latere stadia van dit project belangrijk, wanneer gekeken wordt naar de bestuursregeling en eventuele aanpassingen in wildbeheer en management. Om dit succesvol te laten zijn, is het contact met de provincies erg belangrijk.
Het doel van het project is om op zo’n conflictarm mogelijke manier samen te leven met wilde dieren. Over dit onderwerp is bij BIJ12 kennis aanwezig, omdat de afhandeling van faunaschade aan landbouwgewassen via BIJ12 gaat. Deze expertise kan BIJ12 leveren aan het project.

Living Labs

Gezamenlijk gaan alle betrokkenen nieuwe technologieën, vormen van samenwerking en communicatie-strategieën ontwikkelen en in Living Labs testen. Het doel van de Living Labs is het gedrag van wilde dieren én mensen zo te beïnvloeden dat een conflictarm samenleven van mens en wild mogelijk wordt.

Living Lab Grenspark Kempen Broek

Het Grenspark Kempen Broek bevat een grote diversiteit aan landschappen met beken en moerassen, akkers en graslanden, bos en hei. Het gebied wordt gekenmerkt door meerdere soorten landgebruik en diverse vormen van landbouw en natuurbescherming. Er komt een enorme rijkdom voor aan planten, vogels en dieren, waaronder hoefdieren zoals het wilde zwijn en het edelhert. Op diverse plekken in Kempen Broek lopen grote grazers zoals Exmoor Pony’s, Schotse hooglanders en taurossen. Een uitermate geschikt gebied om onderzoek uit te voeren naar de terugkeer van wilde dieren in het Nederlandse landschap.

Living Lab Nationaal Park Zuid-Kennemerland

Nationaal Park Zuid-Kennemerland is een uitgestrekt duingebied tussen Zandvoort en IJmuiden. Via de binnenduinrand, natte duinvalleien, duingraslanden, weelderige buitenplaatsen en stuivende duinen vormt dit natuurgebied de verbinding tussen stad en strand. Het is het leefgebied van talloze planten en dieren. In grote delen van het park lopen hooglanders en konik paarden. Gebied ‘Kraansvlak’ is het domein van de wisenten. Samen met konijn, damhert en ree zorgen de grote grazers voor een gevarieerd landschap waar de duinnatuur kan floreren. Omdat Nationaal Park Zuid-Kennemerland in een dichtbevolkt gebied ligt en veel bezoekers ontvangt, is het erg geschikt als Living Lab binnen het Wildlife NL onderzoek.