WUR: Gemiddeld genomen gaat het nog niet goed met de natuur in Nederland

Uit de Nederlandse rapportages over de periode 2013-2019 aan de Europese Commissie blijkt dat voor bepaalde Vogelrichtlijnsoorten, Habitatrichtlijnsoorten en habitattypen positieve ontwikkelingen zichtbaar zijn, maar dat het gemiddeld genomen nog niet goed gaat met de natuur in Nederland. De Nederlandse rapportages zijn uitgevoerd door Wageningen University & Research en de soortenorganisaties onder leiding van de Vlinderstichting en door Sovon Vogelonderzoek Nederland.

Voor de rapportages is gebruik gemaakt van de data en informatie uit diverse bronnen, waaronder het Netwerk Ecologische Monitoring en de Nationale Databank Flora en Fauna. De Habitatrichtlijn is gericht op de bescherming van habitattypen en soorten. Nederland rapporteert over de staat van instandhouding van 81 planten- en diersoorten en 52 habitattypen. De ‘staat van instandhouding’ is een maat van de duurzaamheid. Deze wordt beoordeeld op basis van verspreidingsgebied, oppervlakte, populatieomvang, kwaliteit en toekomstperspectief.

Habitatrichtlijntypen en -soorten
Van de 81 gerapporteerde soorten uit de Habitatrichtlijn verkeert 25% in een gunstige staat van instandhouding. Oorzaken zijn verlies van leefgebied en achteruitgang van de kwaliteit van het leefgebied veroorzaakt door diverse factoren waaronder stedelijke ontwikkeling, wateronttrekking en het gebruik van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen door de landbouw. Van de 52 gerapporteerde habitattypen verkeert meer dan 50% in een zeer ongunstige staat van instandhouding. Dit heeft bij sommige habitattypen een historische oorzaak. Veel achteruitgang van natuurkwaliteit is terug te voeren op milieuvervuiling en het verdwijnen van veel natuur ten koste van infrastructuur, bebouwing en landbouwgrond in de tweede helft van de vorige eeuw. De belangrijkste huidige oorzaken van achteruitgang van habitattypen zijn de landbouw, het waterbeheer en natuurlijke processen. Klimaatverandering is de belangrijkste bedreiging in de toekomst.

Vogelrichtlijnsoorten
De Vogelrichtlijn is gericht op de bescherming van wilde vogelsoorten. Hiervoor rapporteert Nederland over 190 broedvogels en 81 trekvogels. Van de 271 gerapporteerde vogelsoorten vertoont meer dan de helft een stabiele of positieve ontwikkeling. Bij zowel de broedvogels als de trekvogels is de trend op lange termijn positiever dan op korte termijn. Bij ruim een derde van de broedvogelsoorten en een vijfde van de trekvogelsoorten is de trend op zowel korte als lange termijn negatief. De belangrijkste oorzaken van achteruitgang van vogelpopulaties zijn de landbouw, het waterbeheer en de stedelijke ontwikkeling. Voor de toekomst wordt een toenemende negatieve impact verwacht van de gevolgen van de klimaatverandering en de energietransitie.

Meer informatie is te vinden in de rapporten Habitatrichtlijnrapportage 2019: Annex B Habitatrichtlijnsoorten en Habitatrichtlijnrapportage 2019: Annex D Habitattypen

Bron: Wageningen University & Research, 26/05/20.