AdviesCommissie Schade Grondwater
Heeft u schade aan uw landbouw-, bos of natuurperceel of aan uw gebouw of erf en is deze schade vermoedelijk ontstaan door het onttrekken van grondwater of infiltratie van water? Dan kunt u de schade verhalen op de veroorzaker. Komt u er zelf niet uit met deze partij? Klop dan aan bij de provincie. De gezamenlijke provincies hebben hiervoor namelijk de AdviesCommissie Schade Grondwater (ACSG) in het leven geroepen. De provincie is volgens de Waterwet verplicht op uw verzoek onderzoek te doen naar het verband tussen de schade en de onttrekking of infiltratie. Bij dit onderzoek hoort ook een advies over de hoogte van een eventuele schadevergoeding. De kosten van dit onderzoek zijn voor rekening van de provincie.
Voorwaarden voor onderzoek
Voor het doen van een aanvraag gelden wel voorwaarden, zoals:
- Het object moet binnen een invloedgebied van onttrekking of infiltratie gelegen zijn.
- Bij vermeende landbouw-, bos- of natuurschade moet u de gebruiker van de grond zijn. Bij gebouwschade kan alleen de eigenaar een verzoek om onderzoek indienen.
- Voor de vermeende schadeveroorzakende onttrekking of infiltratie moet een vergunning zijn verleend door het waterschap of de provincie.
Kijk voor alle voorwaarden op de website van de provincie. De aanvraag voor een onderzoek doet u bij de provincie waar het object dat schade heeft is gelegen.
Het ontstaan van schade
De schade die u heeft kan op verschillende manieren ontstaan zijn. De ACSG doet onderzoek naar de mogelijke oorzaak. Door het onttrekken van water aan de bodem, of door het infiltreren van water in de bodem, kan de grondwaterstand lager of hoger worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het winnen van drinkwater, het gebruik van grondwater door de industrie, bronbemalingen of onttrekkingen of infiltraties voor koel- of verwarmingssystemen.
Droogteschade
De meeste gevallen van onderzochte schade worden veroorzaakt door onttrekking van grondwater. Dit leidt bijvoorbeeld tot droogteschade aan land- en tuinbouwgewassen of verzakking van gebouwen. De extreem droge zomers van afgelopen jaren zorgden voor extra droogteschade en meer aanvragen voor onderzoek. Om oorzaak van de schade goed te kunnen beoordelen moeten de afzonderlijke invloeden op de grondwaterstand zoals onttrekking, oppervlaktewater en klimaat in beeld worden gebracht. Droogteschade als gevolg van het klimaat komt namelijk niet voor vergoeding in aanmerking.
De ACSG: onafhankelijk onderzoek namens provincies
Voor het vaststellen van de oorzaak en de schadeomvang is vaak een complex en tijdrovend onderzoek nodig. Dit vraagt om specifieke deskundigheid. Daarom hebben de provincies de ACSG in het leven geroepen. De ACSG is een onafhankelijke en deskundige commissie voor de Gedeputeerde Staten van de provincies. De commissie onderzoekt namens de provincies de schade en brengt hierover een onafhankelijk advies uit.
Brede deskundigheid
De ACSG bestaat uit een voorzitter en maximaal zes deskundige leden op het gebied van hydrologie, bodemkunde, landbouw, geotechniek, bouw- en funderingstechniek, natuur- en bosbeheer, bouwrecht en bestuursrecht. Het secretariaat van de commissie, dat is ondergebracht bij BIJ12, verzorgt de technische en administratieve ondersteuning. De adviseurs binnen het secretariaat zijn deskundig op het gebied van grondwaterschade.
Commissieleden
Ing. J.M. Geluk, voorzitter
Specialisme: grondwaterschade
‘Mijn expertise op het gebied van grondwater en de mogelijke schade daarvan is veelzijdig en heb ik op verschillende wijze opgedaan. Zo ben ik twintig jaar akkerbouwer geweest en was ik bijna zeven jaar lid van de Tweede Kamer, met onder andere water in mijn portefeuille. Ook werkte ik twaalf jaar als dijkgraaf. Zo zag ik van dichtbij wat de problemen met grondwater kunnen zijn. Ik verwacht dat onttrekkingen door klimaatveranderingen met onder andere droge periodes toeneemt. Hierdoor kan ook meer schade ontstaan. Het is zaak dat schade voor alle partijen op bevredigende en redelijke wijze wordt vergoed. Dit kan alleen door een onafhankelijk en wetenschappelijk verantwoorde commissie zoals de ACSG worden beoordeeld.’ Bekijk profiel
Mr. G.J.M.M. Tax, plz. voorzitter
Specialisme: bouw- en bestuursrecht
‘Na mijn studie Nederlands recht en staats- en administratief recht deed ik met name ervaring op met aansprakelijkheidsrecht. Op dit moment ben ik beleidsadviseur bij de Inspectie Leefomgeving en Transport van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Ook bij de ACSG draait het om aansprakelijkheid. Het aantonen van de nadelige gevolgen van een grondwateronttrekking is technisch en zeer complex van aard. Daarom bepaalt de Waterwet dat benadeelden de provincie kunnen vragen een onderzoek in te stellen. De kosten van het onderzoek zijn niet voor rekening van de benadeelde, maar worden betaald door de provincie. Dit is vrij bijzonder in Nederland. Dit maakt de ingang voor burgers naar een oplossing voor een zeer complexe zaak laagdrempelig.’ Bekijk profiel
Dr. Ir. J.C. van Dam
Specialisme: hydrologie en agrohydrologie
‘Na mijn studie cultuurtechniek in Wageningen ben ik gepromoveerd op transportprocessen in de bodem en effecten op plantengroei. Inmiddels geef ik ruim 30 jaar les in Wageningen in agrohydrologie. Ik vind het een uitdaging om met wetenschappelijke kennis praktische problemen op te lossen. Bij schade aan landbouwgewassen of gebouwen spelen veel factoren een rol. Er is expertkennis nodig om het aandeel van grondwaterwinningen daarin vast te stellen. De ACSG levert die kennis of huurt deze in. Droogteschade zal alleen maar toenemen. Daarom wordt het nog belangrijker het aandeel van grondwateronttrekkingen daarin nauwkeurig vast te stellen. Een onafhankelijke commissie die bekend is met de meest recente technieken en modellen blijft dus hard nodig.’ Bekijk profiel
Dr. Ir. M. Korff
Specialisme: funderings- en geotechniek
‘Mijn expertise ligt op het terrein van ondergronds bouwen, risicomanagement, grondconstructie interactie en funderingstechniek. In mijn werk onderzoek ik schadegevallen die door allerlei activiteiten zijn ontstaan. Bijvoorbeeld bij de aanleg van de Noord-Zuidlijn in Amsterdam. De rol van de ACSG wordt steeds belangrijker. Door klimaatverandering en intensiever gebruik van ons land, wordt het een steeds grotere uitdaging om grondwateronttrekkingen te organiseren, zonder al te grote negatieve effecten. Het levert veel hoofdbrekens op voor overheid en betrokken, zeker in combinatie met oudere panden. Een goede belangenafweging en schadeafhandeling wordt daarom steeds belangrijker.’ Bekijk profiel
Ir. Guido Meinhardt
Specialisme: geotechniek en geohydrologie
‘Ik ben een gepassioneerde specialist met technisch leiderschap op het gebied van geotechniek en geohydrologie. Ondergronds bouwen gaat gepaard met het beïnvloeden van grond en grondwater, waar deze specialismen samen komen. In de laatste twee decennia ben ik als specialist vanuit aannemers, ingenieurs- en adviesbureaus betrokken geweest bij de realisatie van grote infrastructuurprojecten en diepe funderingen en ondergrondse (parkeer)kelders in kwetsbare binnenstedelijke omgeving. Hierdoor heb ik onderscheidende deskundigheid en expertise opgebouwd op het gebied van (technische) bodemeigenschappen, complexe funderingen, bouwkuipen, bemalingen, zetting & stabiliteit, grondverbeteringstechnieken, monitoring en de onderlinge interactie van deze onderwerpen. Mijn theoretische kennis en praktische ervaring van de ondergrond wil ik nu samen met de andere experts inbrengen in de ACSG voor een grondige beoordeling van de schadegevallen.’ Bekijk profiel
Ir. I.E. Hoving
Specialisme: landbouw en agrohydrologie
‘Met mijn kennis en ervaring op het gebied van landbouw en agrohydrologie hoop ik vooral een bijdrage te kunnen leveren aan het beoordelen van landbouwschade als gevolg van grondwateronttrekking. De ACSG is een organisatie met gedreven en deskundige medewerkers en commissieleden. Iedereen voelt zich zeer verantwoordelijk om schades zo goed mogelijk te onderzoeken en te beoordelen. Door de groeiende vraag naar grondwater voor drinkwater, industrie en landbouw en het veranderende klimaat, neemt de kans op schade toe en neemt daarmee ook het belang van een onafhankelijke schadebeoordeling en belangenafweging toe. Ik vind het belangrijk en interessant om daar mijn bijdrage aan te leveren.’ Bekijk profiel
Dr. Ir. Ing. W.J. de Lange
Specialisme: verzadigd grondwatersysteem
'Bij het beoordelen van grondwatermodellen richt ik mij op de oorzaak-gevolg relatie van een grondwaterwinning op de veranderingen in de stroming en grondwaterstand voor zover die veranderingen belangrijk zijn voor de vraag. Tijdens mijn werk bij Rijkswaterstaat en Deltares heb ik meer dan honderd (model-)onderzoeken door heel Nederland mogen evalueren en daarbij vaak de oorzaak-gevolg relatie opnieuw (laten) onderbouwen. Op dit moment zijn regionale modellen beschikbaar om de effecten van onttrekking van grondwater op de omgeving te berekenen. Maar in deze modellen zitten ook veel ‘vrijheden’ en soms zijn de gegevens niet goed genoeg en moeten aanvullingen en verbeteringen rond de onttrekking worden aangebracht. Je moet dus goed weten hoe en wanneer je hiermee de juiste conclusies kunt trekken en dit goed kunt onderbouwen.' Bekijk profiel
Secretaris en portefeuillehouders
- M.H. Brugmans-Overes – secretaris
- S. Veenstra (Gelderland) – ambtelijk portefeuillehouder secretariaat – namens de AAC ROWW
- P. van ’t Hoog – bestuurlijk portefeuillehouder commissie – namens de BAC ROWW
Stappen in het onderzoek
Om een goed advies te kunnen geven doen de adviseurs op het secretariaat samen met de commissie grondig onderzoek. Dit neemt enkele maanden in beslag. Bij heel complexe zaken kan dit zelfs enkele jaren duren. De ACSG werkt hierbij volgens een vast protocol en kwaliteitsmanagementsysteem. Kort samengevat worden de volgende stappen doorlopen: allereerst wordt alle benodigde informatie verzameld, zoals bodemkundige en hydrologische gegevens. Daarna gaat de commissie de schade zelf bekijken en beoordelen. Zo nodig wordt een externe expert ingehuurd. Op basis van al deze informatie schrijft de ACSG een ontwerpadvies; eerst over het causaal verband en daarna over de omvang van de schade. Op deze ontwerpadviezen kunnen partijen reageren. Ook kan een partij vragen een standpunt mondeling toe te lichten of aan te vullen met nieuwe stukken. Soms leidt dit tot aanpassing van het ontwerpadvies. Daarna brengt de ACSG een eindadvies aan de provincie uit en stuurt dit naar alle partijen, inclusief een voorstel voor de schadevergoeding. Hiermee eindigt de rol van de ACSG. Leidt het advies uiteindelijk niet tot een overeenstemming over regeling van de schade? Dan kan een van de partijen alsnog naar de rechter stappen. Bekijk hier de stappen in het onderzoek van de ACSG:
Zo werkt de AdviesCommissie Schade Grondwater: bekijk hier de infographic.
Contact
- Heeft u een vraag aan de ACSG? Neem dan contact met ons op via het contactformulier.
- Heeft u gebouwschade? Vul ons formulier in voor de inventarisatie van gebouwschade.