Schade melden en overzicht

Wanneer BIJ12 een melding krijgt van dode en/of gewonde schapen, wordt beoordeeld of het vermoedelijk om een aanval van een wolf gaat. We vragen de schapenhouder foto’s en/of video-opnamen te maken. Op basis van deze beelden en de situatiebeschrijving van de dierhouder stelt een panel van deskundigen in overleg met BIJ12, in een eerste beoordeling vast of het mogelijk om een aanval van een wolf gaat.

(Vermoedelijk) wolf

Gaat het vermoedelijk om een aanval van een wolf, dan schakelt BIJ12 een taxateur in voor een bezoek aan de schapenhouder. Dit bezoek vindt bij voorkeur binnen 24 uur na de melding plaats, zodat de sporen in veel gevallen nog vers zijn en het DNA op tijd veiliggesteld kan worden. Weersomstandigheden spelen hierbij ook een rol. De taxateur neemt een DNA-monster af op het dode of gewonde dier. Ook legt hij de situatie vast, zoals de vindplaats en omschrijving van de locatie. Daarna onderzoekt de taxateur sporen, zoals wijze van doding, bijtwonden, pootafdrukken, keutels of haren van de aanvaller. Het DNA-monster wordt vervolgens geanalyseerd door Wageningen Environmental Research (WENR).

Eén keer per maand worden de DNA-analyses uitgevoerd van de monsters die door de taxateurs zijn verzameld. De uitslagen hiervan maakt BIJ12 vervolgens maandelijks bekend. De eigenaar van de dode of gewonde dieren en de betreffende provincie krijgen altijd als eerst de DNA-uitslag te horen. De uitslagen worden daarna aan het bovenstaande overzicht toegevoegd.

Hond of vos

Als uit DNA-uitslag blijkt dat het om een hond of vos gaat, dan wordt dat in de tabel aangegeven. BIJ12 onderneemt in dat geval verder geen actie.

Geen resultaat

Als de DNA-uitslag geen informatie geeft over de diersoort die de aanval heeft gepleegd, dan vermelden we in de tabel ‘geen resultaat’. Bij deze meldingen kan de kwaliteit van het verzamelde DNA onvoldoende geweest zijn. In deze gevallen voert een BIJ12-consulent een extra beoordeling uit met de andere informatie die is verkregen, zoals het veldformulier, foto’s en het complete taxatierapport. Op basis daarvan kan de BIJ12-consulent alsnog tot de conclusie komen dat de kans op wolf (zeer) (on)waarschijnlijk is. In dat geval wordt dit ook aangepast in het bovenstaande overzicht.

Nog niet bekend

Als er geen DNA-afname heeft plaatsgevonden of als het DNA-monster geen eenduidig resultaat gaf, dan vermelden we in de tabel ‘nog niet bekend’. Wanneer er geen DNA-afname heeft plaatsgevonden beoordeelt een BIJ12-consulent de melding met de andere informatie die is verkregen, zoals het veldformulier, foto’s en het complete taxatierapport. Op basis daarvan kan de BIJ12-consulent alsnog tot de conclusie komen dat de kans op wolf (zeer) (on)waarschijnlijk is. In dat geval wordt dit ook aangepast in het bovenstaande overzicht. Wanneer het DNA-monster geen eenduidig resultaat gaf, wordt het DNA-monster de volgende maand nogmaals onderzocht.

Diersoort onbekend

Als op basis van DNA-uitslag en de beoordeling van de consulent geen diersoort kan worden vastgesteld, dan wordt dat in de tabel aangegeven als ‘diersoort onbekend’.

Beoordeling van de melding

Wanneer BIJ12 een melding krijgt van dode en/of gewonde schapen, wordt beoordeeld of het vermoedelijk om een aanval van een wolf gaat. We vragen de schapenhouder foto’s en/of video-opnamen te maken. Op basis van deze beelden en de situatiebeschrijving van de dierhouder stelt een panel van deskundigen in overleg met BIJ12, in een eerste beoordeling vast of het mogelijk om een aanval van een wolf gaat.

Op basis van de melding en foto’s geeft BIJ12 een eventuele opdracht aan een onafhankelijk taxateur voor nader onderzoek en DNA-afname. Dit bezoek vindt bij voorkeur binnen 24 uur na de melding plaats, zodat de sporen in veel gevallen nog vers zijn en het DNA op tijd veiliggesteld kan worden. Weersomstandigheden spelen hierbij ook een rol. De taxateur neemt een DNA-monster af op het dode of gewonde dier. Ook legt hij de situatie vast, zoals de vindplaats en omschrijving van de locatie. Daarna onderzoekt de taxateur sporen, zoals wijze van doding, bijtwonden, pootafdrukken, keutels of haren van de aanvaller.

Bekijk hier het proces van het binnenkomen van een melding tot en met DNA-afname door een taxateur gaat:

Onderzoek DNA-monsters

In overleg met de provincies is afgesproken om maandelijks een soortbepaling uit te voeren voor alle monsters van schadegevallen verzameld in de voorgaande maand. De bepaling van individu en geslacht, dat vooral bedoeld is voor periodieke monitoring, vindt elk kwartaal plaats. Voor deze termijnen is gekozen om het onderzoek zo kosten-efficiënt mogelijk uit te voeren. De huidige aanpak zorgt voor een goede balans tussen arbeidsintensiviteit van het genetisch onderzoek (en daarmee kosten) en de frequentie waarmee de resultaten bekend worden. Hierdoor kan het wel enkele weken duren voor de gegevens beschikbaar zijn. In bijzondere situaties kan de provincie daarom zelf bepalen om een spoedanalyse financieren.

Genetisch onderzoek vindt elke maand plaats door Wageningen Environmental Research (WENR). WENR onderzoekt één keer per maand of het DNA afkomstig is van een wolf. Wanneer de uitkomst van het DNA-onderzoek ‘wolf’ is, ontvangt de dierhouder een tegemoetkoming in de schade van de provincie door BIJ12.

Mocht de DNA-uitslag geen uitsluitsel geven dan kijken we naar andere aspecten, bijvoorbeeld de verwondingen en overige kenmerken zoals locatie en eventueel gevonden sporen. Op basis hiervan kan een melding alsnog worden toegewezen aan een wolf. Zodra de uitslag bekend is, wordt de betrokken dierhouder als eerste geïnformeerd. Daarna wordt de lijst op onze site bijgewerkt.

Individubepaling

Nadat DNA-onderzoek vaststelt dat het om een wolf gaat, worden de DNA-monsters een tweede keer onderzocht om het geslacht en het exacte individu vast te kunnen stellen. Dit onderzoek is bedoeld voor periodieke monitoring en wordt elk kwartaal uitgevoerd door WENR.

In overleg met de provincies is afgesproken om maandelijks een soortbepaling uit te voeren voor alle monsters van schadegevallen verzameld in de voorgaande maand. De bepaling van individu en geslacht, dat vooral bedoeld is voor periodieke monitoring, vindt elk kwartaal plaats. Voor deze termijnen is gekozen om het onderzoek zo kosten-efficiënt mogelijk uit te voeren. De huidige aanpak zorgt voor een goede balans tussen arbeidsintensiviteit van het genetisch onderzoek (en daarmee kosten) en de frequentie waarmee de resultaten bekend worden. Hierdoor kan het wel enkele weken duren voor de gegevens beschikbaar zijn. In bijzondere situaties kan de provincie daarom zelf bepalen om een spoedanalyse financieren. 

DNA-uitslag

Eén keer per maand worden de DNA-analyses uitgevoerd van de monsters die door de taxateurs zijn verzameld. De resultaten hiervan worden meegenomen in de beoordeling van de taxatie door BIJ12. Dit leidt tot een besluit over de toekenning van de tegemoetkoming.

Zodra de uitslag bekend is, informeren we eerst de eigenaar van de dode of gewonde dieren en de betreffende provincie. Wanneer het DNA-onderzoek geen resultaat oplevert, volgt er nog een beoordeling door een BIJ12-consulent aan de hand het veldformulier, foto’s en het complete taxatierapport. Op basis daarvan kan de BIJ12-consulent alsnog tot de conclusie komen dat de kans op wolf (zeer) (on)waarschijnlijk is. In dat geval wordt dit ook aangepast in het bovenstaande overzicht.

Na het bijwerken van (nieuwe) DNA-uitslagen informeren wij geïnteresseerden per mail. Klik hier om u daarvoor aan te melden.

Uitbetaling tegemoetkoming

Een uitbetaling kan 16 weken duren. Nadat BIJ12 het taxatierapport heeft ontvangen, streven we ernaar een melding binnen 10 weken af te handelen. Het taxatiebureau levert na een melding het taxatierapport binnen 6 weken op aan BIJ12. Soms duurt dit langer, bijvoorbeeld vanwege de volgende redenen:

1. Het taxatiebureau moet lang(er) wachten op eventuele facturen van een dierenarts of het destructiebedrijf. De facturen zijn nodig om een taxatierapport af te ronden en een tegemoetkoming te verlenen.
2. Er zijn gewonde of vermiste dieren, waardoor het taxatiebureau een wachttijd moet inbouwen om alle informatie compleet te krijgen.

Een tegemoetkoming in de schade is mogelijk voor bedrijfsmatig gehouden landbouwhuisdieren en hobbymatig gehouden schapen en geiten.

Volgens de beleidsregels van de provincie wordt door BIJ12 beoordeeld of er een tegemoetkoming wordt verleend. Bij het verlenen van een tegemoetkoming in de schade door een wolf wordt er geen eigen risico ingehouden en hoeven geen léges betaald te worden. Eventuele dierenartskosten en de voorrij- en afvoerkosten van een kadaver naar een destructiebedrijf worden vergoed. Overige indirecte kosten komen niet voor een tegemoetkoming in aanmerking.

Verwondingen

Ook als een gehouden landbouwhuisdier gewond is en behandeld moet worden door een dierenarts, verleent BIJ12 een tegemoetkoming in de kosten. Deze tegemoetkoming bedraagt maximaal de taxatiewaarde van het dier. Als het dier na dierenartsbehandeling en aantoonbaar door toedoen van de wolf overlijdt, dan bedraagt de hoogte van de tegemoetkoming maximaal twee keer de taxatiewaarde: tegemoetkoming in de dierenartskosten plus de taxatiewaarde van het dier.

Termijn

Een uitbetaling kan 16 weken duren. BIJ12 handelt een melding af binnen 10 weken na ontvangst van het taxatierapport. Het taxatiebureau levert een taxatierapport binnen 6 weken op aan BIJ12. Soms duurt dit langer, bijvoorbeeld vanwege de volgende redenen:

1. Het taxatiebureau moet lang(er) wachten op eventuele facturen van een dierenarts of het destructiebedrijf. De facturen zijn nodig om een taxatierapport af te ronden en een tegemoetkoming te verlenen.
2. Er zijn gewonde of vermiste dieren, waardoor het taxatiebureau een wachttijd moet inbouwen om alle informatie compleet te krijgen.

BIJ12 werkt met een vastgestelde richtlijn voor de taxatie en prijzen bij wolvenschade in de schapenhouderij (.pdf). De richtlijn bestaat uit elf uitgangspunten voor de uitvoering van de taxatie, waardebepaling van schapen en het verlenen van tegemoetkomingen. Namens de provincies zet BIJ12 de richtlijn in voor het verlenen van een tegemoetkoming in wolvenschade in de schapenhouderij. De DNA-monsternames en taxaties aan schapen worden in opdracht van BIJ12, door Wiberg Taxaties B.V. uitgevoerd.

Waardebepaling schapen

Het bepalen van de waarde van gedode en gewonde schapen is afhankelijk van factoren zoals ras, geslacht, leeftijd, dracht, gebruiksdoel, stamboek, wel of niet biologische bedrijfsvoering, de gezondheidsstatus van het bedrijf of van het individuele dier. De waardebepaling van de schapen is geactualiseerd op basis van de laatste gegevens. Ook geeft de richtlijn aan welke schade wel en niet voor een tegemoetkoming in aanmerking komt.

Richtlijn taxatie

De richtlijn is door BIJ12 vastgesteld op basis van het advies van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) en de Wageningen University & Research (WUR) en is voorzien van drie bijlagen: het taxatierapport, advies WUR-richtlijn Waardebepaling Stamboekschapen en advies GD Taxatie bij wolvenschade aan schapen in Nederland.

• Richtlijn voor de taxatie en prijzen bij wolvenschade in de schapenhouderij (.pdf)
• Bijlage 1 – Sjabloon Veeschaderapport 2022 (.pdf)
• Bijlage 2 – Wageningen University & Research-richtlijn Waardebepaling Stamboekschapen (.pdf)
• Bijlage 3 – Rapport taxatie wolvenschade Gezondheidsdienst voor Dieren (.pdf)