Verspreiding wolf in de Benelux en Duitsland

De wolf is een soort die niet aan landsgrenzen gebonden is. De wolven in Nederland maken naar het oosten deel uit van de Centraal-Europese wolvenpopulatie en naar het zuiden van de Alpiene wolvenpopulatie. Samenwerking tussen de Benelux en Duitsland heeft ertoe geleid dat er een grensoverstijgende kaart van de wolventerritoria is gemaakt. Zo werken overheden samen om wolvenpopulatie in beeld te brengen. Deze kaart kan in de toekomst worden uitgebreid met data uit andere landen.

Ontwikkeling van wolventerritoria

Op de kaart onderaan deze pagina is in beeld gebracht waar wolven in de Benelux en Duitsland de afgelopen jaren zijn waargenomen en hoe zich dat in de tijd heeft ontwikkeld. Op de kaart met wolventerritoria staat aangegeven of het gaat om een individu, een paar of een roedel. Deze kaart geeft een goed beeld van de ontwikkeling in de verspreiding en voortplanting van wolven in de Benelux en Duitsland door de jaren heen. De kaart geeft informatie per wolvenjaar. Een ‘wolvenjaar’ start in mei en loopt tot en met april van het jaar daarop. Hierbij wordt rekening gehouden met de biologie en voortplantingscyclus van de wolf. De afspeelfunctie (het driehoekje rechts van het wolvenjaar 2020/21) geeft een goed beeld van de ontwikkeling van de wolven door de jaren heen.

Bekijk direct de interactieve kaart op volledige grootte

Samenwerking

De terugkeer van de wolf in de Benelux maakt internationale samenwerking noodzakelijk. Enerzijds voor uitwisseling van informatie, kennis en data en anderzijds voor het maken van onderlinge afspraken over schade, beleid en monitoring. De kaart is ontstaan uit deze samenwerking. Diverse organisaties uit de Benelux en Duitsland hebben hiervoor informatie uitgewisseld.

Wolven in Europa

De kaarten kunnen in de toekomst worden uitgebreid met data uit andere landen. Zodat deze kaart in volgende jaren mogelijk van steeds meer landen de informatie weergeeft. Wolven uit landen als Denemarken, Polen, Frankrijk en de Alpenlanden kunnen immers ook naar de Benelux migreren.

Statische gridcel kaart

Naast de territoriumkaart met een overzicht van gevestigde wolven, zijn ook onderstaande gridcel kaarten gemaakt. Hierop is te zien waar bevestigde wolvenwaarnemingen in de Benelux zijn geregistreerd. Het gaat om zowel gevestigde wolven als wolven die op doortocht zijn, de zogenoemde zwervende wolven. De rasters hebben een schaal van 10 bij 10 kilometer.

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux in de jaren 2014 - 2015

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux 2014 – 2015

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux in de jaren 2015 - 2016

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux 2015 – 2016

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux in de jaren 2016 - 2017

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux 2016 – 2017

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux in de jaren 2017 - 2018

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux 2017 – 2018

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux in de jaren 2018 - 2019

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux 2018 – 2019

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux in de jaren 2019 - 2020

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux 2019 – 2020

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux in de jaren 2020 - 2021

Illustratie van de verspreiding van de wolf in de Benelux 2020 – 2021

CEwolf-consortium

CEwolf staat voor Centraal Europese wolvenpopulatie, ofwel de wolvenpopulatie in West-Polen, Duitsland, Denemarken en de Benelux. Het internationaal consortium CEwolf van onderzoekslaboratoria uit België, Duitsland, Denemarken, Polen, Tsjechië, Oostenrijk en Nederland voert de genetische monitoring van wolven op dezelfde manier uit en wisselt gezamenlijk gegevens uit. Per land is er één deelnemend laboratorium. Alle labs werken met dezelfde methode en dat maakt het mogelijk om DNA-profielen onderling uit te wisselen en na te gaan of een profiel ergens al eens is vastgesteld. Door deze samenwerking is het in de meeste gevallen mogelijk te achterhalen waar dieren oorspronkelijk vandaan komen en welke afstand ze hebben afgelegd, inclusief een stamboom van honderden individuen die soms wel 10 generaties teruggaat. De GW-codes van territoriale wolven in de Benelux en Duitsland worden jaarlijks vrijgegeven via deze kaart Deze link opent in een nieuw tabblad.

Een plukje wolvenhaar voor genetische analyse

Veelgestelde vragen

Hoe weten jullie de DNA-gegevens van wolven uit andere Europese landen?

Deze gegevens worden onderling gedeeld via internationale samenwerking. Lees ook verder op de pagina monitoring.

Is van alle wolven het DNA bekend?

Nee, DNA-profielen worden gemaakt op basis van DNA-onderzoek na een aanval op vee of bij monitoring, zoals bijvoorbeeld DNA-onderzoek van gevonden drollen. Niet iedere wolf valt vee aan en niet van alle wolven worden drollen gevonden. Ook worden er ieder jaar weer welpen geboren waarvan het soms enkele jaren duurt voordat daar DNA-gegevens van worden aangetroffen.

Wat is het CEwolf-consortium?

CEwolf staat voor Centraal Europese wolvenpopulatie, ofwel de wolvenpopulatie in West-Polen, Duitsland, Denemarken en de Benelux. Het internationaal consortium CEwolf van onderzoekslaboratoria uit België, Duitsland, Denemarken, Polen, Tsjechië, Oostenrijk en Nederland voert de genetische monitoring van wolven op dezelfde manier uit en wisselt gezamenlijk gegevens uit. Per land is er één deelnemend laboratorium. Alle labs werken met dezelfde methode en dat maakt het mogelijk om DNA-profielen onderling uit te wisselen en na te gaan of een profiel ergens al eens is vastgesteld. Door deze samenwerking is het in de meeste gevallen mogelijk te achterhalen waar dieren oorspronkelijk vandaan komen en welke afstand ze hebben afgelegd.

Sinds 2015 heeft CEwolf DNA van duizenden wolven uit de Centraal-Europese populatie geregistreerd, inclusief een stamboom van honderden individuen die soms wel 10 generaties teruggaat. De GW-codes van territoriale wolven in de Benelux en Duitsland worden jaarlijks vrijgegeven via deze kaart Deze link opent in een nieuw tabblad.

Waar in Europa leven wolven?

Met uitzondering van Luxemburg zijn nu in elk land op het vasteland van Europa wolven waargenomen. De Europese wolvenpopulatie is verdeeld in tien verschillende populaties, waarvan sommige grensoverstijgend zijn.