Webinar ‘Vergelijken van vegetatiekarteringen’

Op 3 juni 2021 organiseerde BIJ12 een webinar over vegetatiekarteringen. Tijdens dit webinar werd uitgelegd welke mogelijkheden en aandachtspunten er zijn voor het vergelijken van vegetatie- of habitattypenkaarten.

Doel van vegetatiekarteringen

Vegetatiekaarten worden gemaakt om de ligging, omvang en kwaliteit van de vegetatie in de Nederlandse natuurgebieden te kunnen beoordelen. Daarvoor gaan gespecialiseerde experts het veld in om -ondersteund door remote sensing- en GIS-techniek- precies af te bakenen welke vegetaties waar voorkomen, en die ook te beschrijven. Die kaarten vormen het fundament in een belangrijk en omvangrijk bouwwerk. Ze leggen de basis voor subsidievertrekking, rapportage, vergunningverlening, en voor beleid en natuurbeheer.

De vegetatiekaarten worden daartoe vaak omgewerkt tot andere producten. Voor het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) worden ze gebruikt om de beheertypen mee te duiden en binnen Natura 2000 worden ze omgewerkt tot habitattypenkaarten. Een habitattype is in feite een soort vegetatie die in de Habitatrichtlijn apart is beschreven en die beschermd dient te worden. We maken kaarten van die habitattypen om te zien waar ze liggen, hun omvang en deels hun kwaliteit.

Rol van BIJ12

BIJ12 ondersteunt de twaalf provincies bij het uitvoeren van de natuurmonitoring, en daarmee indirect ook het gehele netwerk waarin onder andere het ministerie van LNV, het ministerie van I&W, het ministerie van Defensie, de terreinbeherende organisaties en de groene bureaus.

Waarom dit webinar?

Het webinar kwam tot stand op veler verzoek, om uitleg te geven over de mogelijkheden en aandachtspunten voor het vergelijken van vegetatie- of habitattypenkaarten. Door kaarten van verschillende momenten met elkaar te vergelijken is het mogelijk om te zien welke ontwikkelingen zich hebben voorgedaan in een gebied en hoe daar vanuit beheer op gereageerd moet worden. Ook laten de ontwikkelingen zien of de ingezette beleidskeuzen en herstelmaatregelen het gewenste resultaat geven.

Inhoud webinar

Verschillende experts laten in het webinar zien welke aandachtpunten er zijn bij vegetatiekartering en de vergelijking van kaarten, en welke instrumenten beschikbaar zijn.

• Bekijk de presentaties van het webinar
• Bekijk de infographic Inwinning Vegetatiegegevens
• Bekijk het stroomschema van de inwinning van vegetatiegegevens

Habitattypenkaarten

De noodzaak van beoordeling en vergelijking van de toestand van de natuur is vooral heel groot voor Natura 2000. Daarbij maken we gebruik van habitattypenkaarten. Een habitattypenkaart maakt alleen zichtbaar waar de habitats, die op grond van het aanwijzingsbesluit zijn beschermd, zich concreet bevinden (en waar niet). Dat gebeurt op een objectieve, wetenschappelijk-technische manier. Het is dus geen juridische of beleidsmatige beslissing maar een weergave van de feitelijke situatie. De openbaarmaking van habitatkaarten kent dan ook geen aanwijzingsprocedure. Overal waar een reeds aangewezen habitat voorkomt, is dat al beschermd via het aanwijzingsbesluit, met bijbehorende inspraak- en beroepsprocedure.

Habitattypenkaarten zijn een hoeksteen in het bouwwerk van Natura 2000, bij de implementatie van de Habitatrichtlijn en bij de stikstofproblematiek. De kaarten bieden een objectieve basis voor het beheerplan en voor toetsingen voor de Wet Natuurbeschermingsvergunningen. Daarnaast worden deze kaarten gebruikt voor diverse rapportages (EU, nationaal, provinciaal), en vormen ze een belangrijke basis voor de stikstofberekeningen en zijn ze van belang voor beheerders. De basis voor habitattypenkaarten wordt gevormd door vegetatiekaarten. Hiervoor is in 2013 een werkwijze afgesproken. Het maken van die vegetatiekaarten wordt door provincies en Rijkswaterstaat uitbesteed, meestal via terreineigenaren, aan (onafhankelijke) gespecialiseerde karteringsbureaus.