Procesindicatoren

Met het uitvoeren van de herstelmaatregelen in de Natura 2000-gebieden wordt het stoppen van de achteruitgang en vervolgens het herstel van de stikstofgevoelige habitattypen en leefgebieden beoogd. Dat herstel zal in veel gevallen eerst zichtbaar zijn in de ‘standplaatsfactoren’ (abiotische condities) en specifieke soorten van habitattypen en leefgebieden. Pas later zal het habitat als geheel verbeteren.

Voor de Natuurnetwerk-monitoring (SNL) vinden vegetatiekarteringen om de twaalf jaar plaats. Bij veel Natura 2000-gebieden moet vaker worden gemeten hoe de ontwikkeling van natuurwaarden ervoor staat. Immers, als economische activiteiten worden toegestaan in de omgeving van een Natura 2000-gebied, moet de natuur voor verdere achteruitgang als gevolg van deze activiteiten worden behoed. Om die reden worden herstelmaatregelen genomen.

Om toch zo snel mogelijk de effectiviteit van de herstelmaatregelen in kaart te brengen, is afgesproken dat het proces van natuurherstel gevolgd wordt door het bepalen en meten van ‘procesindicatoren’: indicatoren voor het detecteren van veranderingen op relatief korte termijn, vooral bedoeld om een indicatie van het verloop van het beoogde herstelproces te geven. Deze procesindicatoren kunnen verschillen per habitattype en per maatregel, maar ook per gebied.

Met deze procesindicatoren kan in de meeste gevallen op korte termijn (< 3jr) gezegd worden of het gewenste proces op gang is gebracht. De procesindicatoren behoren dus niet tot de standaard voor het meten van habitattypenkwaliteit, maar kunnen worden ingezet als gebiedsvragen daar aanleiding toe geven.

Op verzoek van de Natura 2000-voortouwnemers zijn voor de procesindicatoren de volgende geschikte parameters geselecteerd:

• Luchtfoto’s
• Abiotische metingen
• Vegetatie (totale soortensamenstelling of structuur)
• Soorten

In totaal zijn voor zestig (sub)habitattypen en veertien leefgebieden (voor soorten) maatregelen opgenomen in de herstelstrategieën. Vervolgens is voor elke combinatie (maatregel x habitattype) door diverse experts van de WENR bekeken welke parameter effectief is.

Procesindicatoren

• Bekijk het rapport procesindicatoren 2016 en de bijbehorende tabel ‘procesindicatoren’. Voor de codelijst procesindicatoren, zie de tabel hieronder.
• Bekijk de jaarlijkse monitoringsrapportage over de procesindicatoren vanaf 2018 en onder meer de PAS Landelijke Monitoringsrapportage natuur 2018.