AERIUS

Gegevens over en inzichten in bijvoorbeeld emissiebronnen, habitattypen of leefgebieden in natuurgebieden en rekenmodellen ontwikkelen zich voortdurend, mede door alle genomen maatregelen voor klimaat en luchtkwaliteit en maatregelen om de stikstofuitstoot te verlagen. Het RIVM gebruikt daarbij informatie van kennisinstituten als het Planbureau voor de Leefomgeving, CBS, TNO en het onderzoeksbureau van Universiteit Wageningen, eigen gegevens en de natuurgegevens van de voortouwnemers van de Natura 2000-gebieden. Om ervoor te zorgen dat bij vergunningverlening en monitoring wordt uitgegaan van actuele gegevens over emissies en deposities, is een jaarlijkse actualisatie noodzakelijk.

Na de actualisatie wordt het gebruik van de nieuwe versie van AERIUS Calculator in de Regeling natuurbescherming voorgeschreven als het te gebruiken instrument voor toestemmingverlening. Bij lopende procedures zal daardoor een nieuwe berekening uitgevoerd moeten worden. Deze nieuwe berekening geeft mogelijk andere resultaten. Gezien de doorlooptijd van aanvraag tot definitief besluit, zullen aanvragen die nu worden ingediend waarschijnlijk pas na de actualisatie van AERIUS een definitief besluit kunnen ontvangen. Voor nieuwe aanvragen kan het daarom verstandig zijn om op de nieuwe versie van AERIUS Calculator te wachten.

Initiatiefnemers kunnen na de actualisatie andere uitkomsten van de berekeningen krijgen met de nieuwe versie van Calculator. Als het bevoegd gezag vóór de actualisatiedatum nog geen definitief toestemmingsbesluit heeft genomen, moet de berekening opnieuw uitgevoerd worden met de nieuwe versie. Ook als het bevoegd gezag een definitief besluit heeft genomen, is er altijd nog een periode totdat dit besluit onherroepelijk is. Een definitief besluit kan dan worden aangevochten. Het kan dan nodig zijn dat de initiatiefnemer een herberekening uitvoert met de nieuwe versie.

Over enkele weken zal het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de nieuwe cijfers en impact van deze actualisatie publiceren gelijktijdig met de monitoringrapportage van de stikstofmaatregelen.

Op 13 januari 2022 zijn AERIUS Calculator en AERIUS Monitor geactualiseerd. AERIUS Register volgt later. Lees hier het nieuwsbericht over de actualisatie.

• De user interface is aangepast en opnieuw vormgegeven. Voor meer uitleg over de functionaliteiten zie het Handboek AERIUS, hoofdstuk 6.
• AERIUS rekent met OPS tot een maximale afstand van 25 km van een emissiebron. Voorheen rekende OPS landsdekkend. Zie voor meer informatie het kopje ‘Maximale rekenafstand van 25 km’ hieronder en paragraaf 2.1.1 van de Instructie gegevensinvoer.
• In AERIUS 2021 kunt u rekenen met maximaal 5000 bronnen. Zie voor meer informatie paragraaf 3.3.4 van de Instructie gegevensinvoer.
• In Calculator kunt u nu tot maximaal 6 situaties aanmaken of invoeren. Zie voor meer informatie paragraaf 2.4 van de Instructie gegevensinvoer.
• De wijze van invoer van wegverkeer is veranderd. Wegen hebben bijvoorbeeld een richting (A => B) en worden gezamenlijk ondergebracht in het verkeersnetwerk. Zie voor meer informatie hoofdstuk 7 van de Instructie gegevensinvoer.
• De berekening van mobiele werktuigen heeft een nieuwe aanpak op basis van AdBlue-verbruik, Uren en Brandstofverbruik (AUB). Zie voor meer informatie vraag 8 hieronder en hoofdstuk 8 van de Instructie gegevensinvoer.
• De habitatkaarten zijn geactualiseerd. In de nieuwe versie zijn de relevante hexagonen in 18 Natura 2000-gebieden aangepast. Zie voor meer informatie https://www.bij12.nl/onderwerpen/stikstof-en-natura2000/habitatkaarten/.
• Er zijn verscheidene emissiefactoren geactualiseerd. De belangrijkste wijzigingen zijn:
  1. Actualisatie van de emissiefactoren voor mobiele werktuigen.
  2. Actualisatie van emissiefactoren voor wegverkeer en toevoeging van emissiefactoren per euroklasse.
  3. Actualisatie van emissiefactoren voor binnenvaart, zeescheepvaart en stallen (RAV).
  4. Actualisatie van de bevaarbaarheidsklasse binnenvaarwegen en ophoogfactoren bij sluizen.

Voor een compleet overzicht van wat er in AERIUS 2021 is gewijzigd ten opzichte van de vorige versie verwijzen we u naar de release notes en de impactanalyse op de site van AERIUS.

De methoden en emissiefactoren die tot en met AERIUS 2020 gebruikt werden voor mobiele werktuigen zijn afgeleid uit het Emissiemodel mobiele machines (TNO, 2009). Met de brede introductie van SCR installaties bij mobiele werktuigen is dat model steeds minder geschikt en heeft de laatste jaren veranderingen ondergaan. Het EMMA model is bedoeld om nationale totalen te bepalen op basis van beperkte metingen en monitoring.

De metingen aan mobiele werktuigen laten zien dat er goede en robuuste alternatieven zijn om de NO_x en NH₃ uitstoot te bepalen, voor eigenaren en operateurs van mobiele machines, en toezichthouders van de werkzaamheden. TNO heeft op verzoek deze methode verder uitgewerkt en beschikbaar gemaakt voor AERIUS. De aanpak is gebaseerd op 3 soorten registratiegegevens: AdBlue-verbruik, Uren, en Brandstofverbruik (kortweg AUB). Met deze 3 gegevens kan betrouwbaar de uitstoot van machines worden vastgesteld.

Met het AUB model is de invoer van mobiele werktuigen vereenvoudigd. Omdat er een nieuw model wordt gebruikt kunnen de emissiefactoren afwijken ten opzichte van de op het EMMA-model gebaseerde emissiefactoren in AERIUS 2020.

Een uitgebreide onderbouwing is beschreven in TNO rapport 2021 R12305 – AUB (AdBlue verbruik, Uren, en Brandstofverbruik): een robuuste schatting van NOx en NH3 uitstoot van mobiele werktuigen

Bij sommige projecten/initiatieven kan het nodig zijn om het stationair draaien van wegverkeer te berekenen. Dit is van belang als er situaties zijn waarin deze voertuigen regelmatig stationair draaien die geen onderdeel zijn van gewone verkeersbewegingen. Stilstaan voor stoplichten en in files vallen hier dus nadrukkelijk niet onder. Wat hier wel onder valt is stilstaan met draaiende motor op eigen terrein. Bijvoorbeeld als tijdens het laden/lossen de motor draait, of tijdens het wachten op het vrijkomen van een losplaats. AERIUS Calculator biedt niet standaard de mogelijkheid om dit te modelleren. In overleg met specialisten van TNO en vergunningverleners van de provincies is hiervoor nu een methode vastgesteld die hiervoor gebruikt kan worden. Bij deze rekeninstructie moet gebruik gemaakt worden van emissiefactoren uit deze excel-tabel.

Ja, dit is mogelijk. AERIUS zet bronnen automatisch om. In sommige gevallen krijgt u een expliciete melding van een omzetting die inhoudelijke gevolgen heeft of kan hebben. Denk aan een rekenjaar dat niet meer beschikbaar is, en dat automatisch wordt omgezet naar het eerstvolgende wel beschikbare rekenjaar.

Oude berekeningen met bronnen die mobiele werktuigen bevatten worden ook automatisch omgezet, hierbij moeten er wel handmatig gegevens worden aangevuld. Zie voor meer informatie over het omzetten van oude invoerbestanden van mobiele werktuigen paragraaf 8.4 van de Instructie gegevensinvoer.

De actualisatie van AERIUS Register vindt later dit jaar plaats. Tot de actualisatie van AERIUS Register staat het SSRS dicht. Vanaf het moment dat AERIUS Register is geactualiseerd, is het weer mogelijk gebruik te maken van het SSRS.

De actualisatie van AERIUS Register vindt later dit jaar plaats. Vanaf het moment dat AERIUS Register is geactualiseerd kunnen de provincies en het Rijk gebruik maken van de Stikstofbank.

Vooralsnog is er voor gekozen om alleen ruimte te registreren en nog geen ruimte uit te geven. Zie voor meer informatie de veelgestelde vragen over de Stikstofbank.