AERIUS

Ja, dit is verplicht voor het doen van een stikstofberekening in het kader van een toets voor vergunningverlening met betrekking tot stikstof en de Wet natuurbescherming. De versie die gebruikt dient te worden is de versie die via AERIUS.nl online beschikbaar is. In Artikel 2.1 van de Regeling natuurbescherming is de wettelijke verplichting voor het gebruik van AERIUS vastgelegd.

De berekende depositiewaarden kunnen enkele tientallen procenten afwijken van de werkelijke depositie. Omdat de depositie in alle gevallen op eenzelfde manier wordt berekend, vallen de systematische fouten tegen elkaar weg. Voor meer informatie, zie het doelmatigheidsonderzoek (.pdf) van TNO en de internationale reviews.

AERIUS maakt gebruik van emissiefactoren voor NH3, NOx en NO2 om de emissie van wegverkeer en de daaruit volgende depositiebijdrage te berekenen. NO2 is onderdeel van de totale NOx emissie en is noodzakelijk voor de SRM2 berekeningen en maakt daarom onderdeel uit van de vastgestelde emissiecijfers. Deze emissiefactoren worden al langer getoond in de gebruikersschil van AERIUS Calculator.

Bij sommige projecten/initiatieven kan het nodig zijn om het stationair draaien van wegverkeer te berekenen. Dit is van belang als er situaties zijn waarin deze voertuigen regelmatig stationair draaien die geen onderdeel zijn van gewone verkeersbewegingen. Stilstaan voor stoplichten en in files vallen hier dus nadrukkelijk niet onder. Wat hier wel onder valt is stilstaan met draaiende motor op eigen terrein. Bijvoorbeeld als tijdens het laden/lossen de motor draait, of tijdens het wachten op het vrijkomen van een losplaats. AERIUS Calculator biedt niet standaard de mogelijkheid om dit te modelleren. In overleg met specialisten van TNO en vergunningverleners van de provincies is hiervoor nu een methode vastgesteld die hiervoor gebruikt kan worden. Deze is opgenomen in bijlage 1 van de instructie gegevensinvoer.

Gegevens over en inzichten in bijvoorbeeld emissiebronnen, habitattypen of leefgebieden in natuurgebieden en rekenmodellen ontwikkelen zich voortdurend, mede door alle genomen maatregelen voor klimaat en luchtkwaliteit en maatregelen om de stikstofuitstoot te verlagen. Het RIVM gebruikt daarbij informatie van kennisinstituten als het Planbureau voor de Leefomgeving, CBS, TNO en het onderzoeksbureau van Universiteit Wageningen, eigen gegevens en de natuurgegevens van de voortouwnemers van de Natura 2000-gebieden. Om ervoor te zorgen dat bij vergunningverlening en monitoring wordt uitgegaan van actuele gegevens over emissies en deposities, is een jaarlijkse actualisatie noodzakelijk.

Na de actualisatie wordt het gebruik van de nieuwe versie van AERIUS Calculator in de Regeling natuurbescherming voorgeschreven als het te gebruiken instrument voor toestemmingverlening. Bij lopende procedures zal daardoor een nieuwe berekening uitgevoerd moeten worden. Deze nieuwe berekening geeft mogelijk andere resultaten. Gezien de doorlooptijd van aanvraag tot definitief besluit, zullen aanvragen die nu worden ingediend waarschijnlijk pas na de actualisatie van AERIUS een definitief besluit kunnen ontvangen. Voor nieuwe aanvragen kan het daarom verstandig zijn om op de nieuwe versie van AERIUS Calculator te wachten.

Initiatiefnemers kunnen na de actualisatie andere uitkomsten van de berekeningen krijgen met de nieuwe versie van Calculator. Als het bevoegd gezag vóór de actualisatiedatum nog geen definitief toestemmingsbesluit heeft genomen, moet de berekening opnieuw uitgevoerd worden met de nieuwe versie. Ook als het bevoegd gezag een definitief besluit heeft genomen, is er altijd nog een periode totdat dit besluit onherroepelijk is. Een definitief besluit kan dan worden aangevochten. Het kan dan nodig zijn dat de initiatiefnemer een herberekening uitvoert met de nieuwe versie.

Ja, dit is mogelijk. AERIUS zet bronnen automatisch om. In sommige gevallen krijgt u een expliciete melding van een omzetting die inhoudelijke gevolgen heeft of kan hebben. Denk aan een rekenjaar dat niet meer beschikbaar is, en dat automatisch wordt omgezet naar het eerstvolgende wel beschikbare rekenjaar.

Oude berekeningen met bronnen die mobiele werktuigen bevatten worden ook automatisch omgezet, hierbij moeten er wel handmatig gegevens worden aangevuld. Zie voor meer informatie over het omzetten van oude invoerbestanden van mobiele werktuigen paragraaf 8.4 van de Instructie gegevensinvoer.

Het Wijzigingsbesluit Habitatrichtlijngebieden vanwege aanwezige waarden is toegevoegd. In dit besluit zijn de aanwijzingsbesluiten van 101 Natura 2000-gebieden gewijzigd. Waar van toepassing zijn habitattypen en soorten toegevoegd en soms verwijderd. Het gaat om habitattypen die op het moment van aanwijzen aanwezig of afwezig waren, maar destijds ten onrechte niet of wel zijn opgenomen in de oorspronkelijke aanwijzingsbesluiten. Met de jaarlijkse actualisatie wordt een actueel beeld verkregen van de totale stikstofdepositie op de natuurgebieden. Het verwerken van de gevolgen van het ‘Wijzigingsbesluit Habitatrichtlijnen betekent dat de actualisatie lokaal verschillen in stikstofdepositie kan laten zien ten opzichte van de eerdere berekeningen met de vorige versie van AERIUS.

Nieuwe functionaliteiten
Er zijn nieuwe functionaliteiten toegevoegd waar gebruikers het afgelopen jaar om hebben gevraagd en over hebben meegedacht. Het is nu mogelijk om meerdere rekentaken aan te maken en deze parallel door te rekenen en te exporteren. Hierdoor is het makkelijker geworden om met verschillende referentie jaren te werken, of juist sneller een voorkeursvariant te bepalen. Naast de pdf export voor de Wnb-aanvraag is een hulpmiddel beschikbaar als download ter beoordeling van de randhexagonen. Ook kunnen automatisch eigen rekenpunten worden toegevoegd vanuit een zelf gekozen situatie in een straal tot 25 km (in Nederland) en/of binnen 25 km in buitenlandse natuurgebieden.

RAV factoren
Naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State in september 2022 over de Rav-factoren kan niet meer enkel gebruik worden gemaakt van de Rav-factoren bij het berekenen van de stikstofemissie, maar er zal een passende beoordeling gemaakt moeten worden waaruit blijkt wat de effecten zijn op de Natura 2000-gebieden.
Als bij een berekening voor het bepalen van de stikstofemissie van emissiearme stalsystemen gebruik wordt gemaakt van de factoren uit de Regeling ammoniak en veehouderij (Rav-factoren), verschijnt er een pop-up in beeld waarin wordt aangegeven dat de werking van de emissiearme stal onzeker is en dat voor meer informatie de Helpdesk Stikstof en Natura 2000 geraadpleegd kan worden.

Het kabinet heeft in de zomer van 2021 besloten om bij het berekenen van depositie voor toestemmingverlening een maximale rekenafstand van 25 kilometer voor alle typen emissiebronnen te hanteren. Daarbij zijn technisch modelmatige argumenten betrokken die volgen uit de onderzoeken die door het RIVM en TNO zijn uitgevoerd, in opdracht van het ministerie van LNV en in reactie op het eindrapport van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof. Deze maximale rekenafstand is in AERIUS Calculator 2021 verwerkt.

Als gevolg van de maximale rekenafstand van 25 km kan bij een verschilberekening tussen twee situaties aan de randen van het rekengebied voor de ene situatie wel en voor de andere situatie geen toe- of afname worden berekend. Het betreft situaties waarbij de x, y coördinaten van de bron(nen) in de beoogde situatie (deels) verschillen van die in de referentiesituatie.

De provincies hebben hiervoor in overleg met het Rijk een handreiking opgesteld. Deze handreiking geeft vergunningverleners, toezichthouders en initiatiefnemers een handelingsperspectief over hoe bij intern salderen om te gaan met projecten waarin depositietoenames zijn berekend als gevolg van verplaatsing van de puntbronnen (randeffecten).

Voor extern salderen wordt nog gewerkt aan een aanvulling op deze handreiking.

• Download hier de Handreiking omgaan met randeffecten 25 km in AERIUS C21 (.pdf).

Door de maximale rekenafstand kunnen minder referentiedata van toepassing zijn. De maximale rekenafstand van 25 km kan betekenen dat uw initiatief op minder Natura 2000 gebieden effect heeft. Wanneer hierdoor gebieden met een vroegere aanwijsdatum (bijvoorbeeld 1994) wegvallen kan het zijn dat u voor uw referentiesituatie rekening dient te houden met een recentere aanwijsdatum (bijvoorbeeld 2004).

• Lees hier meer over het bepalen van uw referentiesituatie.