Natuur
Te veel stikstof is slecht voor planten die voedselarme omstandigheden nodig hebben. Als deze planten verdwijnen, komen er steeds meer dezelfde planten in een gebied. Veel voorkomende soorten komen steeds meer voor en zeldzame soorten komen steeds minder voor. Dat betekent soms dat de plantensoorten die kenmerkend zijn voor het gebied verdwijnen en dat de kwaliteit van de overgebleven soorten minder wordt, of zelfs dat het gebied zijn natuurlijke kenmerken verliest. Ook dieren zoals insecten en vogels kunnen daar last van hebben, bijvoorbeeld doordat hun leefgebied dichter begroeid raakt.
Twee pijlers
Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie. Nederland heeft ruim 160 Natura 2000-gebieden. In het voormalige Programma Aanpak Stikstof (PAS) werkten een groot aantal partijen aan maatregelen in stikstofgevoelige natuur in 118 van deze gebieden. Het voormalige PAS steunde op twee pijlers om de doelen van Natura 2000 veilig te stellen:
- Daling van stikstof door bronmaatregelen
De sector landbouw is voor ongeveer 40% verantwoordelijk voor de uitstoot van stikstof. Door in de landbouw aan de bron maatregelen te nemen kan al gezorgd worden voor minder uitstoot. Dit gebeurt bijvoorbeeld door mest gerichter uit te rijden op het land. Hierdoor komt minder stikstof in de lucht. Ook kunnen stallen zo gebouwd of verbouwd worden dat ze minder stikstof uitstoten. - Herstelmaatregelen
De ecologische herstelmaatregelen zijn gericht op het bestendiger maken van de natuur tegen overbelasting van stikstof. Zo kan de natuur in stand worden gehouden en op sommige plaatsen zelfs worden uitgebreid.
Sinds het Programma Aanpak Stikstof (PAS) ongeldig is verklaard, werkt de overheid aan een nieuwe aanpak stikstof. Daarbij is afgesproken dat zowel de bronmaatregelen als de uitvoering van de herstelmaatregelen onverminderd doorgaan en bovendien te zoeken naar extra bronmaatregelen in de diverse sectoren.