Verdrag van Malta
Het Verdrag van Malta (1992), ook wel het Verdrag van Valetta genoemd, regelt de omgang met het Europees archeologisch erfgoed. Het verdrag is opgesteld omdat het Europese archeologische erfgoed in toenemende mate werd bedreigd. Het doel van het verdrag is het beschermen en behouden van archeologisch erfgoed als bron van het Europese gemeenschappelijke geheugen.
In de Nederlandse wetgeving is dit verdrag vanaf 1 juli 2016 verwerkt in de Erfgoedwet en in de toekomst vanaf 2019 in de Omgevingswet. Het uitgangspunt is dat er onderzoek moet worden gedaan naar de aanwezigheid van archeologische waarden voordat ruimtelijke plannen worden uitgevoerd. In de ontwikkeling van plannen dient hier ook zoveel mogelijk rekening mee gehouden te worden.
Voorheen was de Nederlandse omgang met archeologie geregeld in de Monumentenwet 1988. Met de Erfgoedwet zijn meerdere wetten en regelingen op het gebied van cultureel erfgoed vervangen, waaronder de Monumentenwet. De belangrijkste verandering voor archeologen is de vervanging van de opgravingsvergunning door een wettelijk geregelde certificering.
Onderdelen van de Monumentenwet die gaan over de fysieke leefomgeving zullen worden opgenomen in de Omgevingswet. Tot de Omgevingswet ingaat gelden voor deze onderdelen de bepalingen uit de Monumentenwet. Dit is opgenomen in de overgangsregeling van de Erfgoedwet.