Met het uitvoeren van de herstelmaatregelen in de Natura 2000-gebieden wordt het stoppen van de achteruitgang en vervolgens het herstel van de stikstofgevoelige habitattypen en leefgebieden beoogd. Dat herstel zal in veel gevallen eerst zichtbaar zijn in de ‘standplaatsfactoren’ (abiotische condities) en specifieke soorten van habitattypen en leefgebieden. Pas later zal het habitat als geheel verbeteren.
Voor de Natuurnetwerk-monitoring (SNL) vinden vegetatiekarteringen om de twaalf jaar plaats. Bij veel Natura 2000-gebieden moet vaker worden gemeten hoe de ontwikkeling van natuurwaarden ervoor staat. Immers, als economische activiteiten worden toegestaan in de omgeving van een Natura 2000-gebied, moet de natuur voor verdere achteruitgang als gevolg van deze activiteiten worden behoed. Om die reden worden herstelmaatregelen genomen.
Om toch zo snel mogelijk de effectiviteit van de herstelmaatregelen in kaart te brengen, is afgesproken dat het proces van natuurherstel gevolgd wordt door het bepalen en meten van ‘procesindicatoren’: indicatoren voor het detecteren van veranderingen op relatief korte termijn, vooral bedoeld om een indicatie van het verloop van het beoogde herstelproces te geven. Deze procesindicatoren kunnen verschillen per habitattype en per maatregel, maar ook per gebied.
Met deze procesindicatoren kan in de meeste gevallen op korte termijn (< 3jr) gezegd worden of het gewenste proces op gang is gebracht. De procesindicatoren behoren dus niet tot de standaard voor het meten van habitattypenkwaliteit, maar kunnen worden ingezet als gebiedsvragen daar aanleiding toe geven.
Op verzoek van de Natura 2000-voortouwnemers zijn voor de procesindicatoren de volgende geschikte parameters geselecteerd:
In totaal zijn voor zestig (sub)habitattypen en veertien leefgebieden (voor soorten) maatregelen opgenomen in de herstelstrategieën. Vervolgens is voor elke combinatie (maatregel x habitattype) door diverse experts van de WENR bekeken welke parameter effectief is.
| Categorie PI methodes | PI Methode | Omschrijving |
|---|---|---|
| Remote Sensing | RS-VFOTO | Visuele interpretatie luchtfoto’s |
| Remote Sensing | RS-NDVI | NDVI tijdsseries uit satellietbeelden m.b.t. procesdynamiek (verruiging, verschraling) |
| Remote Sensing | RS-ZHR | Zeer hoge resolutie satellietbeelden (multi-spectraal) |
| Remote Sensing | RS-3D | Hoogte vegetatie en andere vegetatiekenmerken uit LIDAR point cloud data (mbt AHN bijna elke 6 jaar). Ook stereo-interpretatie van luchtfoto’s kunnen worden gebruikt om hoogte vegetatie en daarmee een betere interpretatie van de vegetatie te maken. |
| Remote Sensing | RS-UAV | UAV’s (drones) |
| Soort | S-alle | Alle soorten |
| Soort | S-spec | Een of meerdere specifieke soorten. |
| Vegetatie | V-KART | Vegetatiekartering |
| Vegetatie | V-TRANS | Transectanalyse |
| Vegetatie | V-PQ | Permanente Quadraten (PQ's) |
| Vegetatie | V-PERC | Percentage houtingen en standing crop |
| Vegetatie | V-STRUC | Structuurkatering |
| Vegetatie | V-SNL kartering | SNL kartering |
| Vegetatie | V-TANS | Tansleykartering |
| Abiotiek: veldbeschrijvingen | A-vb-bodpr | bodemprofiel |
| Abiotiek: veldbeschrijvingen | A-vb-humpr | humusprofiel |
| Abiotiek: veldbeschrijvingen | A-vb-GT | grondwatertrap |
| Abiotiek: veldbeschrijvingen | A-vb-pH-pr | pH-profiel |
| Abiotiek: grondwaterstanden | A-gs-GS | grondwaterstanden |
| Abiotiek: grondwaterstanden | A-gs-OF | overstromingsfrequentie |
| Abiotiek: grondwaterstanden | A-gs-IN | inundatieduur |
| Abiotiek: grondwaterstanden | A-gs-SL | opslibbing |
| Abiotiek: grondwaterstanden | A-gs-deb | debiet |
| Abiotiek: grondwaterstanden | A-gs-kwfl | kwelflux |
| Abiotiek: grondwaterstanden | A-gs-oppkwant | oppervlaktekwantiteit |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-OS% | gloeiverlies (organisch stofgehalte) |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-pH | zuurgraad |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Pt | totaal fosfor gehalte |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Nt | totaal stikstof gehalte |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Panorg | fosfor beschikbaarheid in extract |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Pbes | fosfor beschikbaarheid |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Pw | fosfaatgehalte in waterextractie |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-C/P | koolstof-fosfor verhouding |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-C/N | koolstof-stikstof verhouding |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-NH4NO3 | ammonium, nitraat en nitriet |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Ca | Ca-gehalte (CaCO3) |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Zn | Zink extractie |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Mg | Mg -gehalte |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-Algana | Algehele analyse (alles wat te meten is wordt geanalyseerd) |
| Abiotiek: bodemchemische analyses | A-ba-bv | hoeveelheid bodemvocht |
| Abiotiek: CEC bepalingen | A-CEC-CEC | kationen uitwisselings capaciteit |
| Abiotiek: CEC bepalingen | A-CEC-bas | basenverzadiging |
| Abiotiek: CEC bepalingen | A-CEC-Ca | Ca verzadiging |
| Abiotiek: CEC bepalingen | A-CEC-K | K verzadiging |
| Abiotiek: CEC bepalingen | A-CEC-Na | Na verzadiging |
| Abiotiek: CEC bepalingen | A-CEC-Mg | Mg verzadiging |
| Abiotiek: CEC bepalingen | A-CEC-Al | Al verzadiging |
| Abiotiek: gewas analyse | A-ga-Nt | totaal stikstof |
| Abiotiek: gewas analyse | A-ga-Pt | totaal fosfor |
| Abiotiek: gewas analyse | A-ga-Kt | totaal kalium |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-pH | zuurgraad |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-EC | electrisch geleidend vermogen (EGV) |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-Cl | chloride |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-TOCDOC | totale organische koolstof gehalte of opgeloste gehalte |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-NH4NOx | ammonium, nitraat en nitriet |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-PO4 | fosfaat |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-Na | natrium |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-Ca | calcium |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-Mg | magnesium |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-Fe | ijzer |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-Al | aluminimum |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-SO4 | sulfaat |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-Zn | zink |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-ALK | alkaliniteit |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-Algana | Algehele analyse (alles wat te meten is wordt geanalyseerd) |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-grkwa | Kwaliteit grondwater |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-opvkwa | Kwaliteit oppervlaktewater |
| Abiotiek: wateranalyses | A-wa-zicht | doorzicht |
| Overig: Veldbezoek | O-Veld | Veldbezoek |
| Overig: fotovastlegging | O-Fvastl | fotovastlegging |
