Wolf

Namens de gezamenlijke provincies coördineert BIJ12 de monitoring van de Nederlandse wolvenpopulatie en voert het de afhandeling van wolvenschade op vee uit. Hierbij werken wij samen met deskundigen van het Wolvenmeldpunt (monitoring), Wageningen Environmental Research (WENR), het CEwolf consortium (DNA-analyses) en met wildschadetaxateurs.

De wolf in Nederland

De eerste wolf vestigde zich in 2018 op de Noord-Veluwe. Begin 2019 voegde zich hier een tweede wolf bij. Dit paartje kreeg sinds 2019 ieder jaar jongen. De afgelopen jaren ontstonden er meer wolvenroedels- en paren. In ons land leven op dit moment elf wolvenroedels. Dit zijn wolvenparen die jongen hebben gehad.

Zeven roedels hebben hun territoria op de Veluwe: in het gebied van de Noordwest-Veluwe, Noord-Veluwe, Noordoost-Veluwe, Midden-Veluwe, Park de Hoge Veluwe, Zuidwest-Veluwe en Zuidoost-Veluwe. Vier andere roedels leven in het grensgebied Fryslân-Drenthe-Overijssel, in Midden-Drenthe, in het noordelijk deel van de Gelderse Vallei en op de Utrechtse Heuvelrug. Op de Utrechtse Heuvelrug leeft naast de roedel ook nog een solitaire wolf. In het grensgebied tussen Noord-Brabant en Limburg leefde afgelopen jaren ook een solitaire wolf. Vlak over de grens met Duitsland en België bevinden zich ook diverse wolventerritoria. Zoals de Vlaamse Hechtel-Eksel roedel en het leefgebied van een solitaire wolf op de grens tussen Vlaanderen en Zuidwest-Brabant.

Zwervende wolven die op zoek zijn naar een eigen leefgebied kunnen in een groot deel van Nederland voorkomen.

Bescherming en monitoring

De wolf is een beschermde diersoort. Dat betekent dat het doden, vangen en opzettelijk verstoren van wolven verboden is. Provincies zijn verantwoordelijk om via het Rijk aan Europa te rapporteren hoe de wolvenpopulatie zich ontwikkelt. Dit vormt de kern van waarom de wolf gemonitord wordt zoals in het Interprovinciaal Wolvenplan is opgenomen. BIJ12 verzorgt dit namens de gezamenlijke provincies, onder meer met het Wolvenmeldpunt.

Wolven(spoor) gezien? Meld het hier bij het Wolvenmeldpunt Link opent in nieuw tabblad
Op zoek naar een specifieke vraag?
Bekijk hier de veelgestelde vragen- en antwoorden

Heb jij een wolvenspoor, een wolvendrol, een wildprooi of een wolf gezien? Geef dit voor via het WolvenmeldpuntDeze link opent in een nieuw tabblad. De aanwezigheid van wolven in Nederland wordt in kaart gebracht dankzij de waarnemingen die binnenkomen bij het Wolvenmeldpunt. Meldingen worden meervoudig beoordeeld door een team van getrainde vrijwilligers en experts. Iedere maand worden gevalideerde wolvenwaarnemingen toegevoegd aan de pagina Verspreiding wolf in Nederland. Een paar keer per jaar wordt er uitgebreid verslag van alle waarnemingen en schadegevallen gedaan in een voortgangsrapportage.

Wolven(spoor) gezien? Meld het hier bij het Wolvenmeldpunt Link opent in nieuw tabblad
wolvenprent meten

Downloads

Interprovinciaal wolvenplan Addendum 2023

Download bestand Interprovinciaal wolvenplan Addendum 2023

Interprovinciaal wolvenplan Addendum 2023 – Interventie richtlijnen

Download bestand Interprovinciaal wolvenplan Addendum 2023 – Interventie richtlijnen

Monitoringsplan wolf – veld- en labprotocollen

Download bestand Monitoringsplan wolf – veld- en labprotocollen

Flyer voor dierhouders na wolvenschade aan vee

Laatst bijgewerkt op: 16-05-2024
Download bestand Flyer voor dierhouders na wolvenschade aan vee

Rapport over de juridische bescherming van de wolf

Download bestand Rapport over de juridische bescherming van de wolf

Protocol voor DNA-afname bij gewond vee door dierenartsen

Download bestand Protocol voor DNA-afname bij gewond vee door dierenartsen

Factfindingstudy / Feitenonderzoek – De wolf terug in Nederland

Download bestand Factfindingstudy / Feitenonderzoek – De wolf terug in Nederland

Richtlijn taxatie bij wolvenschade aan landbouwhuisdieren

Laatst bijgewerkt op: 11-07-2024
Download bestand Richtlijn taxatie bij wolvenschade aan landbouwhuisdieren

Checklist taxateur voor raster volgens adviesnorm

Laatst bijgewerkt op: 12-01-2024
Download bestand Checklist taxateur voor raster volgens adviesnorm

Leefgebied van de wolf op de Veluwe door provincie Gelderland

Download bestand Leefgebied van de wolf op de Veluwe door provincie Gelderland

Factsheet specifieke eisen aan wolfwerende afrastering (wolvencommissie Gelderland)

Download bestand Factsheet specifieke eisen aan wolfwerende afrastering (wolvencommissie Gelderland)

De meest gemaakte fouten bij een wolfwerend raster (wolvencommissie Gelderland)

Download bestand De meest gemaakte fouten bij een wolfwerend raster (wolvencommissie Gelderland)

Kuddebewakingshonden Hondenrassenwijzer (Canine Efficiency)

Download bestand Kuddebewakingshonden Hondenrassenwijzer (Canine Efficiency)

Pilot Kuddewaakhonden in de Nederlandse Schapenhouderij (2019)

Download bestand Pilot Kuddewaakhonden in de Nederlandse Schapenhouderij (2019)
Meest recente voortgangsrapportage
Over de activiteit van de wolf in Nederland

BNR Nieuwsradio heeft een vijfdelige podcastserie ‘De kwestie wolfDeze link opent in een nieuw tabblad’ gemaakt over de wolf in Nederland. Elke aflevering wordt de aanwezigheid van de wolf vanuit een ander perspectief belicht. Na het beluisteren van deze podcastserie kan jij zelf een positie innemen in het maatschappelijk debat over de wolf. De podcast is gemaakt in samenwerking met het Interprovinciaal Overleg (IPO)Deze link opent in een nieuw tabblad, de vereniging van de twaalf samenwerkende provincies, en BIJ12.

Luister naar de podcast ‘De kwestie wolf’ (via BNR) Link opent in nieuw tabblad
Cover van de podcastserie over de wolf met de titel 'De Kwestie Wolf'. Mede mogelijk gemaakt door het Interprovinciaal Overleg (IPO