Stel: u wilt als ondernemer uw bedrijf uitbreiden. Dan mag u, ondanks die uitbreiding, niet meer stikstofdepositie veroorzaken op stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebieden. Soms kan de toename van de depositie ongedaan worden gemaakt door aanpassingen binnen de bestaande activiteit. In dat geval spreken we van intern salderen.
Bij intern salderen wordt de nieuwe activiteit beoordeeld ten opzichte van de (vanuit de Ow) reeds toegestane activiteit op die locatie. Dit betekent dat als de nieuwe activiteit zorgt voor een emissietoename, de emissie van de bestaande toegestane activiteit dusdanig verlaagd moet worden dat de nieuw veroorzaakte depositie daar in zijn geheel binnen past. Dit wordt ook wel mitigeren of salderen genoemd. Het geldt voor de depositie op alle betreffende locaties/hectares in alle stikstofgevoelige Natura-2000 gebieden waar een wijziging in neerslag plaatsvindt.
Indien het met intern salderen niet mogelijk is om de nieuwe situatie volledig te salderen, dan kunt u mogelijk gebruik maken van extern salderen.
U kunt dit berekenen met AERIUS Calculator Deze link opent in een nieuw tabblad (AERIUS.nl). Op onze website vindt u de Deze link opent in een nieuw tabblad om u op weg te helpen.
Bij intern salderen voert u in AERIUS een verschilberekening uit waarbij u de beoogde situatie toetst ten opzichte van uw referentiesituatie (de situatie zoals hij op dit moment vergund is). Wijzigingen van emissiekenmerken voert u ook in Calculator in.
Uit de uitspraak van de Raad van State inzake de Logtsebaan blijkt dat sinds 1 januari 2020 geen vergunning nodig is voor intern salderen. Dat betekent dat als een activiteit of een project wordt uitgevoerd waarbij (alleen) intern salderen wordt toegepast, dit binnen de bestaande depositie is toegestaan zonder (aanvullende) vergunning daarvoor.
Het advies is om ook te controleren of uw activiteit binnen de toegestane depositie blijft als de toegestane activiteit niet wijzigt, maar de emissiekenmerken wel (dus ook bij een afname van emissie). Tevens moet u erop alert zijn dat u bij wijziging van uw activiteit mogelijk ook een vergunning nodig heeft voor andere aspecten dan stikstof.
In september en oktober 2022 heeft de Raad van State uitspraken gedaan over het gebruik van de Rav-factoren (Regeling ammoniak en veehouderij) bij het berekenen van de stikstofemissie bij emissiearme stalsystemen (Uitspraken van de Raad van State op 7 september en 12 oktober 2022 (202106900/1/R2, 202106908/1/R2 en 202106915/1/R2, 202106903/1/R2). Als u binnen een project intern gaat salderen met emissiearme stalsystemen, kan de berekening niet alleen worden gebaseerd op Rav-factoren, maar is een passende beoordeling nodig.
In de kamerbrief Deze link opent in een nieuw tabblad van 25 november 2022 kondigt de minister van Natuur en Stikstof aan dat intern salderen weer vergunningplichtig wordt. Momenteel wordt gewerkt aan een wetsvoorstel. De consultatie Deze link opent in een nieuw tabblad van dit voorstel is gesloten. De consultatie kan worden ingezien. Of en wanneer de wet eventueel van kracht wordt is nog niet bekend.
Ondanks dat intern salderen momenteel vergunningsvrij is, kunt u wel een vergunningaanvraag indienen bij het bevoegd gezag. Als ook het bevoegd gezag vaststelt dat uw beoogde wijziging niet leidt tot een depositie toename ten opzichte van de referentiesituatie, dan krijgt u een weigeringsbesluit. Met dit besluit geeft het bevoegd gezag aan dat er geen omgevingsvergunning voor een Natura-2000 activiteit vereist is. Dit is de zogenaamde ‘positieve weigering’. Een positieve weigering geeft u meer rechtszekerheid omdat u een bevestiging heeft van het bevoegd gezag. Let op: u dient hiervoor wel leges te betalen.
Als er op dit moment een rechterlijke procedure loopt over een verleende vergunning waarbij gebruik is gemaakt van intern salderen en er geen toename is van de stikstofdepositie, dan kan het voorkomen dat de rechter oordeelt dat er geen vergunning nodig was en daarom vernietigd wordt.
In september en oktober 2022 heeft de Raad van State uitspraken gedaan over het gebruik van de Rav-factoren (Regeling ammoniak en veehouderij) bij het berekenen van de stikstofemissie voor de emissie van ammoniak bij emissiearme stalsystemen. Het gebruik van deze Rav-factoren levert onzekerheden op en kunnen geen basis zijn voor het verlenen van natuurvergunningen.
In deze uitspraken ging het om drie typen stalsystemen, te weten systemen met Rav codes A1.13, A1.28 en A1.23. De minister voor Natuur en Stikstof heeft vervolgens in de Porthos-brief Deze link opent in een nieuw tabblad van 25 november 2022 aangegeven dat zij (ook gelet op onderzoeksuitkomsten) de conclusie heeft moeten trekken dat de uitspraken van de Raad van State voor alle emissiearme stalsystemen gelden.
Dit betekent dat u berekeningen voor het bepalen of een natuurvergunning verplicht is, niet meer mag baseren op basis van de Rav-factoren alleen, maar dat daarvoor een passende beoordeling nodig is. Om een natuurvergunning te kunnen verlenen zal uit die passende beoordeling moeten blijken dat er geen significant negatieve effecten te verwachten zijn op beschermde Natura 2000-gebieden.
Ook als u wilt salderen (intern of extern) kan uw berekening niet alleen worden gebaseerd op Rav-factoren, maar is een passende beoordeling nodig. Uitgangspunt is dat een toename van depositie moet worden voorkomen en dat Rav-factoren daarvoor onvoldoende zekerheid bieden.
De minister van Natuur en Stikstof heeft in dezelfde Porthos-brief Deze link opent in een nieuw tabblad aangegeven te werken aan een handreiking waarin beschreven wordt wat er momenteel mogelijk is voor de vergunningverlening het kader van stikstof. Deze handreiking zal medio 2023 gereed zijn. Ook de verdere stappen die het Rijk neemt om te komen tot een robuustere vergunningverlening, staan omschreven in de Porthos-brief.
