Wolf en mens

Kom je een wolf tegen? Zo kun je het beste reageren:

• Probeer rustig te blijven en hou je hond kort aangelijnd. Lees meer over hondenlosloopgebiedenDeze link opent in een nieuw tabblad;
• geef een wolf de ruimte en neem voldoende afstand, minimaal 100 meter, door langzaam achteruit te gaan;
• maak geluid en grote gebaren als een wolf te dichtbij komt;
• voer of lok een wolf niet en ga niet achter hem aan.

Wolven(spoor) gezien? Meld het hier bij het Wolvenmeldpunt

Wees in het voorjaar en de zomer alert op welpen. Zij zijn nieuwsgierig en moeten nog van hun ouders leren om schuw te zijn. Dat kan niet als mensen te dichtbij komen. Daarnaast kunnen de ouderwolven beschermend reageren.

Recreatieve activiteiten, zoals wandelen, fietsen (lees ook meer bij Fietssport.nlDeze link opent in een nieuw tabblad) en paardrijden, zijn mogelijk. Houd je daarbij altijd aan bovenstaande basisregels. Onderaan deze pagina zijn publiekfolders te downloaden van verschillende provincies.

Bron: Luc Enting & provincie Gelderland

Ja, je kunt met kinderen de natuur in. Het kan best spannend zijn om naar een gebied te gaan waar wolven leven. Een wolf ziet een mens of kind niet als prooi. Meestal hebben wolven jou eerder gezien dan jij hen. Wolven zonder afwijkend gedrag tonen weinig interesse in mensen. Een wolf handelt vooral uit zelfbescherming. Bijvoorbeeld als het dier zich bedreigd voelt of jongen moet verdedigen. Kom je een wolf tegen, houd je dan altijd aan de basisregelsDeze link opent in een nieuw tabblad.

Op Landgoed Den Treek (Utrechtse Heuvelrug) in de provincie Utrecht leeft een wolvenpaar met welpjes dat zeer defensief reageert op honden en mensen die te dichtbij komen. Op 16 juli 2024 was er een korte confrontatie tussen een meisje en een wolfDeze link opent in een nieuw tabblad. De gemeente Leusden heeft het kerngebied van Landgoed Den Treek tot en met 15 augustus 2024 afgeslotenDeze link opent in een nieuw tabblad voor bezoekers.

Op 31 juli 2024 was er een tweede incidentDeze link opent in een nieuw tabblad met een meisje en een wolfDeze link opent in een nieuw tabblad op de Utrechtse Heuvelrug. Dat incident vond plaats bij Austerlitz. Naar aanleiding van de incidenten adviseerde de provincie UtrechtDeze link opent in een nieuw tabblad om niet met kleine kinderen naar het bosgebied van de Utrechtse Heuvelrug te gaan en honden aangelijnd en dichtbij te houden.

Om incidenten tussen wolven, mensen en honden te voorkomen, geldt sinds 2025 een periodieke aanlijnplicht in het wolvenleefgebied op de Utrechtse Heuvelrug. Van 15 maart tot 15 september moeten honden hier worden aangelijnd. Ook wordt onder andere geadviseerd om kinderen tot 10 jaar niet alleen naar het bos te laten gaan. Lees hier actuele adviezen en veelgestelde vragen en antwoorden over de wolf  in de provincie UtrechtDeze link opent in een nieuw tabblad.

Ja, je kunt met je hond de natuur in. Een mens alleen wordt zelden benaderd door een wolf. De kans daarop is iets groter in het bijzijn van een hond. Dit komt doordat de wolf in een hond een sociale partner kan zien, een paringspartner of een concurrent. Het komt zeer incidenteel voor dat een wolf een loslopende hond aanvalt. Door je hond kort aan te lijnen, houd je de kans op contact tussen je hond en de wolf zo klein mogelijk.

Ook voor de bescherming van de natuur is het belangrijk dat je je hond aanlijnt. Veel honden hebben namelijk een jachtinstinct en de neiging om achter wilde dieren aan te gaan. Veel honden merken eerder dan jij dat er een wolf in de buurt is. Er zijn ook honden die aangeven dat er ‘gevaar’ is en zich gedeisd houden.

Kom je een wolf tegen, houd je dan altijd aan de basisregelsDeze link opent in een nieuw tabblad.

Hondenlosloopgebieden

Er zijn speciale gebieden waar de hond los mag. De hond moet in zulke hondenlosloopgebieden in de buurt van het baasje blijven (binnen het blikveld) en onder appèl staan. Er is dan weinig kans op een confrontatie met een wolf. Maar wees alert en houd je hond altijd in de gaten. Geef een ontmoeting met een wolf altijd door aan de boswachter en het Wolvenmeldpunt.

Aanlijnplicht Utrechtse Heuvelrug

Om incidenten tussen wolven, mensen en honden te voorkomen, geldt sinds 2025 een periodieke aanlijnplicht in het wolvenleefgebied op de Utrechtse Heuvelrug. Van 15 maart tot 15 september moeten honden hier worden aangelijnd. Lees meer op de site van de provincie Utrecht.Deze link opent in een nieuw tabblad

Wolf-hond interacties

Op 3 april 2024 werd een hond in Langbroek (provincie Utrecht) verwond door vermoedelijk een wolf.

Op 6 juli 2024 werd op Landgoed Den Treek (Utrechtse Heuvelrug) een hond meegenomen door vermoedelijk een wolf. De provincie Utrecht adviseert het landgoed te mijden. De gemeente Leusden heeft het kerngebied tot en met 15 augustus 2024 afgesloten voor bezoekers. Lees meer op de site van de provincie Utrecht.Deze link opent in een nieuw tabblad

Op 7 augustus 2024Deze link opent in een nieuw tabblad was er opnieuw een confrontatie tussen een wolf en een hond in de Utrechtse bossen, nabij de Krakelingweg in Zeist. De provincie Utrecht herhaalt daarop het advies om niet met kleine kinderen naar het bosgebied van de Utrechtse Heuvelrug te gaan, en honden aangelijnd en heel dichtbij te houden. Lees hier actuele adviezen en veelgestelde vragen en antwoorden over de wolf  in de provincie UtrechtDeze link opent in een nieuw tabblad.

Op 18 augustus 2024 was er een incident met een hond en vermoedelijk een wolf bij het Zandenbos in Nunspeet. Lees meer op de site van de provincie Gelderland.Deze link opent in een nieuw tabblad

Op 31 augustus 2024 raakte een hond gewond bij een confrontatie met vermoedelijk een wolf aan de Leuvenumseweg in Harderwijk. Lees meer op de site van de provincie Gelderland.Deze link opent in een nieuw tabblad

Meer over wolf-hond interacties is te lezen in: Factfindingstudy / Feitenonderzoek – De wolf terug in NederlandDeze link opent in een nieuw tabblad (hoofdstuk 6.2 en 6.4).

Ja, je kunt met je paard de natuur in. Een wolf zal een paard, een veel groter dier dan hij, het liefste mijden. In het geval dat ruiters of menners een wolf tegenkomen, is het advies:

• Schat in hoe jouw paard reageert op basis van ras, leeftijd, ervaring en karakter.
• Klap of zwaai niet als jouw paard daarvan schrikt.
• Je kunt je paard laten staan en met het hoofd naar de wolf draaien.
• Of probeer rustig verder te stappen (geen draf of galop).

Houd je verder ook altijd aan de basisregels.

Sommige wolven kunnen zich ook overdag laten zien. Als een wolf zich overdag in bebouwd gebied laat zien, betekent dat niet dat hij ook actief mensen opzoekt. Een wolf kenmerkt zich als ‘niet schuw’ als hij een mens binnen 30 meter benadert. Een mens in een auto of landbouwvoertuig valt daar niet onder.

Wolvenwelpen

Wolvenwelpen leren schuw te zijn naarmate ze ouder worden. Dit gedrag wordt hen aangeleerd door de ouderdieren. In de eerste maanden zijn wolvenwelpen erg verstoringsgevoelig. De aanwezigheid van mensen kan ertoe leiden dat de ouderdieren de welpen niet durven te benaderen, en jonge wolven wennen aan de aanwezigheid van mensen. Daarom is het belangrijk om de toegangsregels van natuurgebieden op te volgen om de verstoring van deze dieren te beperken.

Risico voor mensen

Het risico om als mens gebeten te worden door een wolf is klein. Het grootste risico vormen wolven die niet of nauwelijks schuw zijn of mensen associëren met voedsel. Deze wolven zijn in hun jeugd vaak gevoerd door mensen. Ook wolven die hun welpen willen beschermen tegen mensen of honden, vormen een risico. Daarnaast kunnen oude of zieke wolven die niet meer in staat zijn zelf prooien te jagen een bedreiging zijn. Een andere oorzaak van een gevaarlijke wolf is hondsdolheid, maar dit komt niet voor in Nederland.

Wat moet ik doen na een aanrijding met een wolf?

• Rijd niet door.
• Bel met de politie via 0900 8844Deze link opent in een nieuw tabblad, niet met de Dierenambulance. Ook als het dier niet blijft liggen maar doorloopt.
• Geef de locatie zo goed mogelijk door.
• Blijf op de plek van de aanrijding en wacht op politie of betrokken deskundige. Ga nooit zelf achter het dier aan.
• Neem een aangereden dier nooit mee, en geeft het niet aan onbevoegde derden. Dit is verboden want de wolf is een beschermde diersoort.

Protocol en afhandeling

Dode wolven worden in opdracht van provincies onderzocht op onder andere geslacht, individu, doodsoorzaak en verschillende ecologische aspecten. De afhandeling is vastgelegd in een protocol. Bekijk hier een overzicht van de BIJ12 bekende aangereden of dood aangetroffen wolven in Nederland.

Heb jij een wolvenspoor, een wolvendrol, een wildprooi of een wolf gezien? Geef dit voor via het WolvenmeldpuntDeze link opent in een nieuw tabblad van BIJ12. Stuur eventuele beelden mee. Zo help je met het in kaart brengen van wolven in Nederland.

Meldingen worden meervoudig beoordeeld door een team van getrainde vrijwilligers en experts. Iedere maand worden gevalideerde wolvenwaarnemingen toegevoegd aan de pagina Verspreiding wolf in NederlandDeze link opent in een nieuw tabblad. Een paar keer per jaar wordt er uitgebreid verslag van alle waarnemingen en schadegevallen gedaan in een voortgangsrapportage.

Wolven(spoor) gezien? Meld het hier bij het Wolvenmeldpunt