Heeft u tijdens het Programma Aanpak Stikstof (PAS) een PAS-melding gedaan? Door een uitspraak van de rechter is deze melding niet meer geldig. U kunt uw PAS-melding voor uw project omzetten naar een vergunning Wet natuurbescherming als uw situatie voldoet aan de voorwaarden die op deze pagina worden toegelicht. Onderstaande stappen helpen u om te bepalen of u een vergunning nodig heeft en wat u daarvoor moet doen.
Legalisering van begin tot eind
In onderstaande tabel wordt beknopt het proces van het omzetten van uw PAS-melding weergegeven. Daarna worden de verschillende stappen toegelicht.
Er wordt gekeken of er ontwikkelruimte is voor de melding; hiervoor wordt de benodigde depositieruimte van de melding aan stikstofruimte gekoppeld. Zodra er ontwikkelruimte is en de melding aan alle voorwaarden voldoet, dan kan er in principe vergund worden.
Om te beoordelen of u een vergunning kunt krijgen levert u gegevens aan over uw project of bedrijf. Een toelichting op de aan te leveren gegevens en de afkortingen leest u op deze pagina. U stuurt deze op via het digitale formulier op mijnrvo.nl/pas-meldingen. Aan de hand van uw gegevens zal het bevoegd gezag controleren of uw melding in een vergunning omgezet kan worden. Als er in de tussentijd een handhavingsverzoek komt, kunt u aantonen dat u uw gegevens heeft ingediend voor het traject PAS-meldingen met zicht op legalisatie.
Om de benodigde depositieruimte tijdig beschikbaar te hebben, is de uiterste datum voor initiatiefnemers om zich te melden bij het RVO 1 december 2022. Melders die zich na deze datum melden zullen in beginsel niet in aanmerking komen voor legalisatie op basis van het legalisatieprogramma.
De gegevens worden door het bevoegd gezag (in de meeste gevallen de betreffende provincie of omgevingsdienst) geverifieerd.
Na afronding van de verificatie ontvangen melders hierover bericht.
Er wordt gekeken of er ontwikkelruimte is voor de melding; hiervoor wordt de benodigde depositieruimte van de melding aan stikstofruimte gekoppeld. Is er ontwikkelruimte en voldoet de melding aan alle voorwaarden dan kan er in principe vergund worden.
De melding wordt door het bevoegd gezag (in de meeste gevallen de betreffende provincie of omgevingsdienst) omgezet in een verguning.
Melders ontvangen bericht van het bevoegd gezag.
Wanneer heeft u geen vergunning nodig?
U heeft het project niet uitgevoerd.
Het project was tijdelijk en wordt niet meer uitgevoerd.
U heeft na de PAS-melding een andere toestemming voor het project gekregen. Het gaat hierbij om een vergunning vanuit de Wet natuurbescherming of een Omgevingsvergunning met een verklaring van geen bedenkingen (vvgb). Weet u niet zeker of u al een andere toestemming heeft? Neem dan contact op met het bevoegd gezag. Contactgegevens vindt u hier.
Uit de AERIUS-berekening blijkt dat door uw project niet meer dan 0,00 mol/ha/jr stikstof vrijkomt op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden.*
*Zijn er door uw project naast stikstof nog andere factoren die mogelijk negatieve effecten op de Natura 2000-gebieden hebben? Het gaat bijvoorbeeld om geluid, licht, trillingen, wateronttrekking of het verkleinen van de oppervlakte van het gebied. Dit is vooral belangrijk als uw project dicht bij een Natura 2000-gebied ligt. Dan heeft u wel een vergunning nodig. Deze vergunning moet u zelf aanvragen bij het bevoegd gezag. Het is geen onderdeel van deze regeling.
Wel of geen vergunning nodig?
Als u wel een vergunning nodig heeft, gaat u naar stap 2. Heeft u geen vergunning nodig? Vul ook dan het formulier in. U kunt daarop aangeven dat u geen vergunning meer nodig heeft. Dan zorgen wij ervoor dat u hierover geen berichten meer ontvangt.
2: Voldoe ik aan de voorwaarden?
Controleer nu of u aan de voorwaarden voldoet om een vergunning te krijgen.
Het gaat om de volgende voorwaarden:
Het project is
helemaal klaar;
nog niet helemaal klaar, maar er zijn zichtbaar stappen gezet met de bedoeling om het project af te maken;
niet gestart, maar er zijn zichtbaar stappen gezet of belangrijke investeringen gedaan, die niet meer terug te draaien zijn.
Op het moment van de melding voldeed het project aan de grenswaarden en/of drempelwaarden die op dat moment golden.
De melding is ingediend. Er kan nog wel een slordigheidsfoutje inzitten. Misschien heeft u per ongeluk een verkeerd getal ingevuld bij de berekening. Is het meer dan een slordigheidsfoutje? Mist er bijvoorbeeld een complete stal of een gebouw in de berekening? Dan voldoet u niet aan de voorwaarden.
In het digitale formulier geeft u aan of de activiteit is afgemaakt volgens de melding. Zijn de wijzigingen van de nieuwe situatie ten opzichte van de melding te groot? Dan voldoet u niet aan de voorwaarden. U krijgt hier dan bericht over na de verificatie. Een toelichting op de aan te leveren gegevens en de afkortingen leest u hier.
Gedeeltelijke realisatie PAS-melding
Mogelijk heeft u, in afwijking van uw gedane melding, een gewijzigde situatie, die bewezen tot minder stikstofdepositie leidt op alle hexagonen, dan de gedane PAS-melding. Dit kan gelden als toegestane afwijking. In eerste instantie is het van belang dat de melding voldoet aan de voorwaarden zoals omschreven onder ‘2: Voldoe ik aan de voorwaarden?’ op deze pagina.
Als aan deze voorwaarden wordt voldaan en er sprake is van een gewijzigde situatie, die bewezen tot minder stikstofdepositie leidt op alle hexagonen, dan de gedane PAS-melding, dan geldt dit als toegestane afwijking.
Als de gewijzigde situatie aan deze voorwaarden voldoet kunt u deze gewijzigde situatie aanmelden met de daarbij behorende stukken via het RVO-formulier.
Ik voldoe wel of niet aan de voorwaarden
Als u aan de voorwaarden voldoet gaat u verder met 3. Voldoet u niet aan de voorwaarden, maar heeft u wel een vergunning nodig vanuit de Wet natuurbescherming? U moet dan zelf een vergunning aanvragen bij het bevoegd gezag. Vul dan ook het formulier in. Ga verder naar ‘Doorgeven gegevens met digitale formulier’.
Documenten verzamelen
U stuurt bewijsstukken die laten zien dat een project is afgemaakt of dat er zichtbaar stappen zijn gezet of investeringsverplichtingen zijn gedaan. Welke bewijsstukken dat zijn leest u op deze pagina.
3: Wat is mijn referentiesituatie?
U bepaalt de referentiesituatie(s) voor elke melding. Heeft uw project effect op meerdere gebieden? En geldt voor deze gebieden een verschillende referentiedatum? Dan berekent u voor elke referentiedatum de referentiesituatie. Meer informatie over het bepalen van de referentiesituatie leest u op deze pagina.
De referentiesituatie laat zien welke stikstof de gemelde activiteiten mogen uitstoten zonder een aanvullende vergunning. De datum waarvoor u een referentiesituatie bepaalt, hangt af van het gebied waarop uw project effect heeft. De referentiesituatie bij uw eerste PAS-melding geldt nu niet meer.
Misschien moet u eerst een AERIUS-berekening maken van het project. Daarmee ziet u op welke gebieden de gemelde situatie effect heeft. Hoe u de berekening maakt leest u hieronder bij ‘Stikstofberekening maken met AERIUS Calculator’.
Heeft u nog geen berekening? U kunt voor de gebieden waarop uw project effect heeft een inschatting maken. Bekijk daarvoor het PDF-bestand dat u na uw PAS-melding heeft ontvangen.
Houd er rekening mee dat de beleidsregels invloed hebben op een referentiesituatie.
Stikstofberekening maken met AERIUS Calculator
U maakt een stikstofberekening voor alle meldingen waarvoor u een vergunning nodig heeft. Voor elke melding maakt u per referentiesituatie een berekening. Meer informatie over hoe u het rekenprogramma gebruikt leest u op deze pagina.
Voor de berekening gebruikt u de AERIUS Calculator. Wij raden u aan om één van de volgende internetbrowsers te gebruiken:
Google Chrome
Microsoft Edge
De AERIUS Calculator werkt niet goed met Internet Explorer.
Formulier RVO
Doorgeven gegevens met digitaal formulier
U heeft alle gegevens verzameld en gecontroleerd. Daarna stuurt u ze naar het bevoegd gezag. Daarvoor gebruikt u het digitale formulier dat de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft gemaakt. Een toelichting op de aan te leveren gegevens en de afkortingen leest u hier. Uw bijlages maakt u eerst digitaal met de PDF-creator. Een bijlage mag niet groter zijn dan 10 MB.
Bestanden samenvoegen
U kunt meerdere bestanden samenvoegen in een zip-bestand. Dit bestand stuurt u als bijlage mee. Zorg er dan voor dat u de bestanden bij elkaar heeft opgeslagen op uw computer. Selecteer deze bestanden en kies vervolgens met uw rechter muisknop voor Kopiëren naar gecomprimeerde map. U ziet nu dat het zip-bestand is toegevoegd aan uw opgeslagen bestanden.
Met uw rechter muisknop kunt u de naam van het bestand veranderen. Bijvoorbeeld ‘GPS-meting + uw naam’. Het zip-bestand kunt u toevoegen als bijlage.
Het digitale formulier staat op PAS-meldingen op mijn.rvo.
PAS-melders die zich aangemeld hebben om te legaliseren, kunnen een tegemoetkoming krijgen van 1600 euro voor de gemaakte advieskosten voor het aanleveren van gegevens bij RVO.
U kunt de tegemoetkoming tot eind 2022 aanvragen via dit formulier op de site van RVO. Hiervoor gebruikt u uw AERIUS- en formuliernummer. Heeft u deze gegevens niet, dan kunt u deze opvragen bij RVO door te mailen naar: PASTMK@rvo.nl.
Meer informatie over de tegemoetkoming leest u hier.
Stap 2: Verificatie
Na het insturen controleert het bevoegd gezag uw gegevens. Voldoet u aan de voorwaarden? Klopt de referentiesituatie? Heeft u voldoende gegevens ingestuurd om een vergunning te krijgen?
Misschien zijn uw gegevens niet compleet. Of misschien heeft u een fout gemaakt. U ontvangt dan een brief waarin het bevoegd gezag vraagt om meer informatie. U stuurt deze informatie op en zij controleren de gegevens opnieuw. Zijn de gegevens dan nog niet compleet? Dan nemen ze uw aanvraag misschien niet in behandeling.
Waar worden de gegevens op gecontroleerd?
Er wordt getoetst op basis van de voorwaarden van de Wet natuurbescherming. In andere woorden: de PAS-meldingen worden getoetst op basis van de regels die gelden voor huidige reguliere vergunningaanvragen. Dit houdt onder andere in dat ook alle transportbewegingen van gemotoriseerde voertuigen (die te relateren zijn aan de bedrijfsactiviteit) dienen te worden meegenomen in de AERIUS-berekening (deze bronnen werden voorheen niet altijd in de PAS-meldingen meegenomen). Ook houdt dit in dat de berekening met de meest recente versie van AERIUS Calculator dient te worden gedaan. Het enige punt waarin wel een verschil is met toetsing ten opzichte van huidige vergunningaanvragen is dat de stikstofdepositieruimte die nodig is voor de legalisatie van de PAS-melding uit de bronmaatregelen komt die door het Rijk worden genomen.
Kader verifiëren meldingen
Bij het verifiëren van meldingen is de onderstaande tekst het kader voor de bevoegde gezagen. Deze wijze van verifiëren geldt enkel voor meldingen die aan de criteria van de Kamerbrief van 13 november 2019 voldoen én waarvan de invoergegevens nog juist of – zo nodig – geactualiseerd zijn door de initiatiefnemer [1]. Deze meldingen zijn te goeder trouw gedaan en worden legaal gehouden.
Stappenplan
Als eerste wordt nagegaan of het legaal houden nog nodig is, op basis van de uitvraag waartoe in het BO van mei is besloten. Dit is bijvoorbeeld niet het geval als na het doen van de melding een in rechte vaststaande vergunning verleend is of de activiteit reeds beëindigd is. Ook wordt in een Voortoets beoordeeld of op grond van objectieve gegevens kan worden uitgesloten dat een project op zichzelf of in combinatie met andere projecten significante gevolgen heeft voor een Natura 2000-gebied.
Het bevoegd gezag verifieert op basis van de aangeleverde bewijsstukken of één van de situaties [2] van toepassing was op 29 mei 2019 [3], conform eerder verstuurde Kamerbrief:
Het project was volledig gerealiseerd, installaties, gebouwen en infrastructuur e.d. waren opgericht.
Het project was weliswaar nog niet volledig gerealiseerd, maar de initiatiefnemer had aantoonbaar stappen gezet met het oog op volledige realisatie.
Het project was weliswaar nog niet aangevangen, maar daarvoor waren wel al aantoonbaar onomkeerbare, significante investeringsverplichtingen aangegaan.
Het bevoegd gezag verifieert of de toenmalig ingevoerde gegevens nog juist zijn. Enkel meldingen met juiste en dus zo nodig geactualiseerde invoergegevens, kunnen legaal gehouden worden. Ook wordt door een nieuwe berekening de berekende depositiebijdrage geactualiseerd met de op dat moment voorgeschreven versie van AERIUS Calculator, zodat de berekende depositiebijdrage gebaseerd is op de thans best beschikbare wetenschappelijke kennis. Ten behoeve van deze verificatie moet worden gecontroleerd of aan de volgende criteria wordt voldaan:
De gebruikte referentiesituatie en overige uitgangspunten en aannames van de berekening zijn juist, conform de huidige inzichten of worden zo nodig geactualiseerd op basis van de nieuwste modelleringsinzichten (emissiefactoren, gebouwmodule, geforceerde beluchting, etc.) door de initiatiefnemer.
De berekende beoogde situatie komt in grote lijnen overeen met de feitelijke situatie. Er zijn beperkte aanpassingen mogelijk:
Emissie-kenmerken (hoogte, warmte-inhoud);
Coördinaten;
Stalsysteem: alleen systeem met minder emissie en maximale afwijking kenmerken en coördinaten conform bovenstaande en alleen binnen gemelde letter (diersoort);
Wijziging kleine niet-veehouderij/industriële bronnen zoals mobiele werktuigen.
Gewijzigde situatie die bewezen tot minder stikstofdepositie leidt op alle hexagonen in Natura 2000-gebieden, in vergelijking tot de gedane PAS-melding.
De hoogst berekende stikstofdepositie op een naderend overbelast stikstofgevoelig relevant hexagoon in een Natura 2000-gebied was 1,00 mol/ha/jr bij het indienen van de melding [4]. Het bevoegd gezag denkt mee of intern salderen de depositie omlaag kan brengen (niet beperkt tot de gevallen waar de grens van 1,00 mol/ha/jr aan de orde is).
Als op basis van een nieuwe AERIUS-berekening blijkt dat de maximale depositie nu hoger is dan 1,00 mol/ha/jr (bijvoorbeeld omdat de PAS- referentiesituatie niet meer gebruikt kan worden en de referentiesituatie nu een oudere milieutoestemming kan zijn -met minder rechten-, door gebruik van nieuwe modellen of als gevolg van aanwijzen nieuwe leefgebieden in 2017), blijft het de opgave voor de overheid om de melding legaal te houden.
De betreffende activiteit was meldingsplichtig.
Interimmers met een melding komen in aanmerking voor legalisatie, indien zij ten tijde van de melding een totaal projecteffect (interim-situatie + melding) hadden van maximaal 1,00 mol. Interimmers zijn activiteiten die zijn gestart of uitgebreid voordat de Habitatrichtlijn goed was geïmplementeerd in de Nederlandse wet, en die daarom soms geen rechtmatig toestemmingsbesluit hebben.
Voorbeeld ter illustratie:
Bedrijf is op 1 januari 1990 opgericht zonder natuurvergunning voor het aspect stikstof.
Op 1 januari 2016 is de stal voor 50 extra koeien uitgebreid, waarvoor een melding is gedaan.
Additionele depositie is 0,3 mol.
Totale nieuwe depositie is hier dus 0,8 mol
De initiatiefnemer blijft verantwoordelijk voor het indienen van een juiste aanvraag met correcte berekening als onderdeel van het vergunningtraject. Het bevoegd gezag zal de initiatiefnemer adviseren hoe dit mogelijk is en de aanvraag beoordelen.
[3] In sommige gevallen zal het niet mogelijk blijken om de status op deze datum niet vast te stellen. In die gevallen wordt uitgegaan van het eerstvolgende moment dat dit wel vastgesteld kan worden.
[4] Op basis van de destijds gehanteerde invoergegevens en de destijds voorgeschreven versie van AERIUS Calculator.
Stap 3: Bericht
Na afronding van de verificatie ontvangen melders hierover bericht.
Stap 4: Ontwikkelruimte
U kunt voor uw project alleen een vergunning krijgen als de overheid aan een aantal voorwaarden voldoet. De overheid zorgt voor een passende beoordeling van de gegevens. Dat betekent dat de projecten die een vergunning krijgen de natuur niet mogen schaden. Tegenover elke berekening met een stikstofstijging zet de overheid een stikstofdaling.
Het Rijk voert hiervoor bronmaatregelen uit. Dat zijn maatregelen voor een groep of type onderneming, die ervoor zorgen dat er minder stikstofuitstoot komt. Deze stikstofruimte wordt gerealiseerd door verschillende bronmaatregelen, zoals de subsidieregeling sanering varkenshouderijen, gerichte opkoopregeling, en landelijke beëindigingsregeling veehouderij.
Het legalisatieprogramma is op 28 februari 2022 in werking getreden. Vanaf dat moment loopt de termijn van drie jaar waarbinnen de stikstofruimte beschikbaar moet zijn om de PAS-meldingen te legaliseren.
Stap 5: Vergunning
Het bevoegd gezag verleent vergunningen zodra de bronmaatregelen zijn uitgevoerd. Dit gaat een tijdje duren, want niet alle stikstofruimte komt in één keer vrij. Vergunningen zullen daarom in groepjes worden verleend. We weten vooraf niet of uw vergunning aan het begin of aan het einde van het traject zit.
Prioritering
Het bevoegd gezag geeft bij het reserveren van depositieruimte voor gemelde PAS-projecten voorrang aan projecten die vóór 13 januari 2022 een handhavingsverzoek hebben ontvangen. Als het na de prioritering noodzakelijk is om een keuze te maken tussen projecten, dan kiest het bevoegd gezag die combinatie van projecten die gezamenlijk voor een optimale benutting van de beschikbare depositieruimte zorgt.
U krijgt meteen een vergunning. Er wordt geen ontwerp gepubliceerd en belanghebbenden kunnen een bezwaar indienen bij een bezwarencommissie. Deze geeft een advies aan het bevoegd gezag. Misschien verandert de vergunning door het bezwaar en het advies.
Als de belanghebbende het nog niet eens is met de vergunning kan deze naar de rechter stappen. De vergunning wordt dan door het bevoegd gezag bij de rechter verdedigd. Als na 6 weken geen beroep is aangetekend staat de vergunning vast.
Uitgebreide procedure
U krijgt eerst een ontwerpvergunning. Iedereen krijgt de kans om een zienswijze in te sturen. Daarmee laat u weten wat u van het ontwerp vindt. Het bevoegd gezag beantwoordt de zienswijze en past zo nodig de vergunning aan. U krijgt de definitieve vergunning na een aantal weken.
Daarna hebben belanghebbenden 6 weken om tegen het besluit in beroep te gaan. Het bevoegd gezag verdedigt de vergunning voor de rechter. Als na 6 weken geen beroep is aangetekend staat de vergunning vast.
Verandert uw bedrijf of activiteit daarna? Vraag dan een nieuwe vergunning aan!
Stap 6: Bericht
Melders ontvangen hun vergunning van het bevoegd gezag.
Vragen
Heeft u vragen over uw PAS-melding? Of over het proces om deze om te zetten in een vergunning? Neem contact op met de Helpdesk Stikstof en Natura 2000 via het contactformulier of telefonisch via 085 486 25 90. We zijn bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 12 uur.
Hier vindt u de veelgestelde vragen over het PAS-meldingen legalisatietraject.
Bekijk hier de webinar van 10 mei over de legalisering van PAS-meldingen.
Meer informatie over het legaal maken van uw PAS-melding en uitleg over het verschil tussen een bestuurlijk rechtsoordeel, positieve afwijzing en vergunning vindt u in dit document.
Ook vindt u informatie over het legaliseringsprogramma op aanpakstikstof.nl: