Wolf en mens
Wolven en mensen kunnen goed naast elkaar leven. Gezonde wolven die niet worden geprovoceerd of gevoed, vormen op voorhand geen bedreiging voor de mens. Omdat wolven schuwe dieren zijn, zullen ze mensen over het algemeen mijden. Dit betekent niet noodzakelijk dat wolven onmiddellijk vluchten zodra ze een mens zien. Een wolf zal vooral handelen uit zelfbescherming. Bijvoorbeeld als hij zich bedreigd voelt of als hij zijn territorium of jongen moet verdedigen.
Zwervende wolven, op zoek naar een territorium, kunnen ook door bebouwd gebied trekken. Wolven die in een gebied leven waar ze niet worden bejaagd, reageren voorzichtig op het zien van mensen. Als ze elkaar tegenkomen, trekt de wolf zich meestal rustig terug. De uitgesproken voorzichtigheid en het wantrouwen van potentiële vijanden en gevaren is een bewezen overlevingsstrategie van de wolf. De meeste wolventerritoria bevinden zich dan ook in gebieden met weinig menselijke activiteit.
Schuwheid van wolven
Sommige wolven kunnen zich ook overdag laten zien. Als een wolf zich overdag in bebouwd gebied laat zien, wil dat niet zeggen dat een wolf ook actief mensen opzoekt. Een wolf kenmerkt zich als ‘niet schuw’, als de wolf een mens binnen 30 meter benadert. Een mens in een tractor valt daar niet onder. Om te voorkomen dat een wolf mensen van dichtbij benadert, moet voorkomen worden dat een wolf mensen associeert met voedsel.
Wolvenwelpen
Wolvenwelpen leren naarmate ze ouder worden schuw te zijn. Dit gedrag wordt aangeleerd door de ouderdieren. In de eerste maanden zijn wolvenwelpen daarom erg verstoringsgevoelig. De aanwezigheid van mensen kan ertoe leiden dat de ouderdieren de welpen niet durven te benaderen en jonge wolven wennen aan de aanwezigheid van mensen. Daarom is het belangrijk om de toegangsregels van natuurgebieden op te volgen om de verstoring van deze dieren te beperken. Deze regels zijn ook van toepassing op andere dieren zoals vossen en wilde zwijnen, die bijna overal in onze bossen leven.
Risico voor mensen
Het risico om als mens gebeten te worden door een wolf is verwaarloosbaar klein. Het grootste risico vormen wolven die nauwelijks tot geen natuurlijke schuwheid voor mensen (meer) bezitten en positief geconditioneerd zijn op mensen om daar voedsel te verkrijgen. Veelal zijn dergelijke wolven in hun jeugd gevoerd door mensen en associeert het dier mensen met voedsel. Andere oorzaken kunnen betrekking hebben op wolven met hondsdolheid. Voorgenoemde situaties komen niet in Nederland voor. Ook kunnen het oude of zieke wolven zijn, die niet meer in staat zijn zelf prooien te jagen.
Associatie met voedsel
Zolang wolven mensen als een potentiële bedreiging zien, zullen wolven op afstand blijven van mensen. Wolven kunnen echter hun angst voor mensen verliezen als gevolg van menselijk handelen. Bijvoorbeeld wanneer ze regelmatig voedselresten van de mens eten of op een andere manier aan mensen wennen. Ze kunnen dan vertrouwd raken met mensen of ze gaan mensen associëren met voedsel. Met als gevolg een verhoogde kans op conflicten tussen wolf en mens. Wolven mogen daarom – net als andere wilde dieren – nooit gevoerd worden.
Heeft u toch nog zorgen of andere vragen over veiligheid? Dan kunt u het beste contact opnemen met uw provincie.
Wat moet ik doen als ik een wolf tegenkom?
De kans om in Nederland een wolf in het wild tegen te komen is klein. Mocht je een wolf tegenkomen, volg dan de volgende adviezen op:
- Blijf kalm, geef de wolf de ruimte;
- neem langzaam afstand;
- heb je een hond bij je, houd deze dan aan de lijn;
- als de wolf te dichtbij komt: luid spreken en gebaren maken;
- loop de wolf niet achterna;
- voer de wolf niet.
Honden en mensen
Honden, of mensen met honden kunnen anders benaderd worden dan een mens alleen. Dit komt omdat de wolf in een hond een sociale partner kan zien, een paringspartner of een concurrent. Aanvallen op loslopende honden komen incidenteel voor. Houdt in een leefgebied van wolven de hond altijd aangelijnd. Mocht je een wolf tegenkomen terwijl je met je hond buiten bent, zorg er dan voor dat je hond is aangelijnd en neem langzaam afstand.
Aanrijding met een wolf
Jaarlijks worden er duizenden in het wild levende dieren doodgereden, voornamelijk reeën, edelherten, damherten en wilde zwijnen. Ook wolven worden steeds vaker aangereden. Na een aanrijding, roept de meldkamer van de politie een daarvoor beschikbare faunabeheerder op. Welke organisaties de berging van het dier vervolgens coördineert verschilt per provincie. Eén van die organisaties is Stichting Wildaanrijdingen Nederland (SWN). Op hun website lees je wat je wel of niet moet doen na een aanrijding met een wolf of ander wild (hoef)dier:
- Rijd niet door, dat is strafbaar.
- Bel niet met de dierenambulance, maar met de politie via 0900 8844.
- Probeer zo goed mogelijk de locatie door te geven.
- Bel ook de politie als het dier niet blijft liggen.
- Wacht de komst van de politie of faunabeheerder (rustig) af. Ga nooit achter het dier aan, laat dit over aan de deskundige faunabeheerder.
- Neem aangereden wild nooit mee en geef het ook niet aan derden. Omdat het om beschermde dieren gaat, staat de Wet natuurbescherming dit niet toe.
Protocol
Wanneer de politie op de hoogte is gebracht van een aangereden (vermoedelijke) wolf, schakelt de politie de lokale faunabeheerder in. Vanaf dat moment treedt het protocol van bijvoorbeeld Stichting Wildaanrijdingen Nederland (SWN) in werking. De betrokken organisatie verschilt per provincie. De faunabeheerder borgt de aangereden wolf en laat het dier in samenspraak met en door bijvoorbeeld Rijkswaterstaat van de weg halen. Een onderzoeker van Wageningen Environmental Research (WENR) voert een eerste sectie uit. Het dier wordt vervolgens overgebracht naar Dutch Wildlife Health Centre (DWHC) van Universiteit Utrecht.
Autopsie
Dutch Wildlife Health Centre (DWHC) van Universiteit Utrecht verricht verdere sectie op het dier en voert een veterinair onderzoek uit. Wageningen Environmental Research (WENR) verricht het dierecologisch onderzoek. Hierbij wordt onder meer de leeftijd, maaginhoud en conditie in kaart gebracht. Dit is onderdeel van de afspraken in het Interprovinciaal Wolvenplan. Daarin staat hoe we omgaan met de wolf en hoe aanrijdingen met wolven worden afgehandeld.
Waarneming melden
Een waarneming van een vermoedelijke wolf of uitwerpselen en/of sporen van een wolf kunt u melden bij het Wolvenmeldpunt. Bij het Wolvenmeldpunt worden meldingen meervoudig beoordeeld door een team van getrainde vrijwilligers en experts bij het Wolvenmeldpunt. Jaarlijks komen er zo’n 3.000 tot 4.000 meldingen binnen.
Vanuit het Wolvenmeldpunt worden gevalideerde wolvenwaarnemingen weer doorgegeven aan BIJ12. Iedere maand worden deze meldingen hier toegevoegd. Eén keer in het kwartaal brengt BIJ12 een tussenrapportage uit met een verslag van alle waarnemingen en schadegevallen.
Hoe leeft de wolf?
Nu de wolf al een tijdje in de Nederlandse natuur woont, is het goed om wat meer te weten over hoe hij leeft, wat hij eet en wat hij zoal doet. En hoe wij het beste kunnen omgaan met de natuur waar de wolf onderdeel van is. Onderstaande video van de provincie Gelderland geeft hier informatie over: