Informatiemodel Natuur (IMNa)
Standaard voor uniforme digitale uitwisseling van natuurgegevens
In Nederland werken provincies met veel partijen samen aan de uitvoering van het natuurbeleid. Zij verlenen subsidie voor behoud en ontwikkeling van de natuur en rapporteren over hoe het gaat met de natuur(-kwaliteit). Maar hoe zorg je ervoor dat de natuurgegevens die hiervoor worden gebruikt betrouwbaar, bruikbaar en beschikbaar zijn? Hoe bereik je dat provincies en ketenpartners de gegevens onderling uniform en efficiënt opslaan en kunnen uitwisselen? De oplossing ligt in het Informatiemodel Natuur (IMNa).
IMNa opbouw en relatie met bestaande normen en standaarden
IMNa verwijst naar en maakt gebruik van regels uit verschillende normen, standaarden en afspraken, op nationaal niveau bij het NEN, en binnen de sector Natuur. IMNa is gebaseerd op het Basismodel Geo-Informatie (NEN3610). NEN 3610 is de ‘paraplu’ voor informatiemodellen voor het uitwisselen van objectgerichte geo-informatie. Het bevat termen, definities, relaties en algemene regels. IMNa heeft ook een (vooral semantische) relatie met andere informatiemodellen, zoals IMLG (Landelijk gebied), IMKICH (Cultuurhistorie), IMRO (Ruimtelijke Ordening), Top10NL (Kleinschalige topografie). Voor het productmodel Vegetatie en Habitats is een relatie gelegd tussen vegetatie- en habitatgegevens met INSPIRE Habitats en Biotopes (HB). En bij het productmodel Natuurkwaliteit is een relatie gelegd met het NDFF-uitwisselformaat voor waarnemingen.
IMNA figuur 1 – IMNa-opbouw en relatie met bestaande normen en standaarden
Onderstaande Figuur toont de relatie tussen IMNa met referentiemodellen en de onderverdeling naar de verschillende IMNa-productmodellen en verwante producten.
De figuur onderscheidt:
- Referentiemodellen: een wijziging hierin kan leiden tot aanpassing van IMNa.
- IMNA Hoofdmodel: beschrijft het model op hoofdlijnen, met overkoepelende / generieke regels en de samenhang tussen de productmodellen.
- IMNA Productmodel: beschrijft regels en afspraken voor een specifiek informatiedomein.
- IMNa Uitwisselstandaard: beschrijft de uitwisselformaten voor het productmodel.
- IMNa praktijkhandleidingen en GLP’s. In aanvullende documentatie, zoals een gegevensleveringsprotocol (GLP), wordt beschreven wie, wanneer, met welk uitwisselformaat (FileGeoDataBase bijvoorbeeld) informatie uitwisselen en welke voorwaarden daarbij gelden.
IMNA figuur 2 – Opbouw van het Informatiemodel Natuur
Verder verwijst het model naar een uitgebreide set codelijsten en enumeraties, die gebruikt worden bij het vullen van de attributen van de objecten in IMNa.
Toelichting NEN 3610
Het basismodel Geo-informatie is objectgericht, wat inhoudt dat de werkelijkheid wordt beschreven door individueel te onderscheiden objecten met kenmerken. Deze objecten worden geo-objecten genoemd en hebben attributen met specifieke waarden. Deze informatie kan per object worden opgevraagd. Geo-objecten die dezelfde eigenschappen, worden gegroepeerd in klassen.
IMNA figuur 3 – Basismodel als representatie van de werkelijkheid
Vier productmodellen
Het IMNa is de overkoepelende naam van vier productmodellen, die zijn gekoppeld aan verschillende onderwerpen/ processen in de natuurketen waarbij digitale gegevensuitwisseling plaatsvindt:
- (Subsidieverlening voor) natuurbeheer.
- Monitoring van natuurbeheer en natuurkwaliteit.
- Verantwoording over natuurbeheer en natuurbeleid.
Het IMNa is modulair opgebouwd uit vier productmodellen, waardoor het goed beheersbaar is. De vier productmodellen hebben ieder hun eigen dynamiek, maar kunnen niet los van elkaar worden gezien. De productmodellen zijn allemaal onderdeel van de ‘Plan-Do-Check-Act’ cyclus binnen het SNL en de Natura 2000-opgave, zie onderstaand figuur. Daarom worden zoveel mogelijk generieke IMNa-objecten en definities gebruikt. Bij het opstellen en het beheer van de productmodellen wordt ook altijd gekeken naar eventuele overlap met en afhankelijkheid van de andere productmodellen.