Informatiemodel Natuur (IMNa)

Het informatiemodel Natuur (IMNa) ontstond bij de invoering van het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL). Om een landelijk subsidiestelsel goed te laten werken, is het belangrijk om natuurgegevens in heel Nederland te kunnen uitwisselen. IMNa maakt dit mogelijk. De basis voor IMNa is de Index Natuur en Landschap. IMNa  geeft aan welke afspraken er zijn en waaraan de uitwisseling van gegevens moet voldoen. Het doel van IMNa is nu: één natuurtaal voor een uniforme digitale uitwisseling van natuurgegevens.

Het IMNa is de overkoepelende naam van vier productmodellen. IMNa is de basis voor meerdere uitwisselstandaarden, waarmee in de praktijk gewerkt wordt. De standaarden worden bijvoorbeeld gebruikt voor de uitwisseling van een Beheertypenkaart of een subsidieaanvraag voor het SNL. 

De belangrijkste gebruikers van IMNa zijn technische mensen en GIS-medewerkers van provincies en ketenpartners. In IMNa staan veel definities met een grote inhoudelijke impact, zoals de definitie van een ingericht natuurgebied of beheergebieden die wel of niet mogen overlappen. 

Bij een subsidieaanvraag gaan we uit van kaarten en gegevens volgens IMNa, of beter gezegd de op IMNa gebaseerde uitwisselstandaard. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het aanleveren van Natuurbeheerplannen. De gegevensset voor informatie-uitwisseling in de keten ligt vast in IMNA.

Het productmodel Natuurbeheer is gericht op het uniformeren en uitwisselen van Natuurbeheerplannen voor de uitvoering van het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL). De twee belangrijkste producten zijn de Ambitiekaart en Beheertypenkaart waarin vastligt waar welke natuur wordt beheerd dan wel geambieerd wordt.

Websites:

• Online Natuurbeheerplannen
• Online Codelijsten

Downloads:

• IMNa 5.2 Deel I – dataspecificatie
• IMNa 5.2 Deel II – objectencatalogus
• Procesbeschrijving Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer
• Procesbeschrijving SNL natuur
• FileGeoDatabase IMNa Natuurbeheer v086

Veelgestelde vragen:

Vraag: Waar kan ik de meest recente natuurtypen vinden ?

Antwoord: In de SNL-applicatie onder codelijsten. Ook in de Filegeodatabase zijn domeintabellen opgenomen. Deze worden bijgewerkt als er een wijziging op de Natuur Index is.

Het domein Natuurontwikkeling richt zich op voortgangsgegevens over de natuur. De objecten in dit model worden gebruikt door organisaties die natuur verwerven, inrichten en beheren. Zij leveren op reguliere basis informatie aan over de verworven, ingerichte en beheerde natuur. Dit wordt jaarlijks gebruikt voor de Voortgangsrapportage Natuur.

Sinds 2014 zijn de provincies verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het Natuur Netwerk Nederland. Rijk en provincies hebben hierover afspraken vastgelegd in het Natuurpact. Hierin staan de ambities op hoofdlijnen voor de ontwikkeling en het beheer van de natuur in Nederland.

Websites:

Voortgangsrapportage Natuur

Downloads:

• IMNa 5.2 Deel I – dataspecificatie
• IMNa 5.2 Deel II – objectencatalogus

Rijk, provincies en beheerders hebben samen een methode ontwikkeld voor het monitoren en beoordelen van natuurkwaliteit (het geheel aan dieren en planten in een bepaald gebied): de Werkwijze Monitoring en Beoordeling Natuurnetwerk en Natura 2000/PAS. Om deze werkwijze op een uniforme, efficiënte en betrouwbare manier uit te kunnen voeren, wordt een groot deel van de analyse van de monitoringsgegevens geautomatiseerd uitgevoerd. Voor het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is hiervoor inmiddels de Rekenmodule Natuurkwaliteit Natuurnetwerk Nederland (RNN) ontwikkeld. Met de formele beoordeling via deze rekenmodule kunnen provincies vanaf nu eenduidig verantwoording afleggen aan het rijk over het natuurbeheer in Nederland. Met de informele beoordeling kunnen provincies en TBO’s de effecten van het natuurbeheer binnen hun natuurgebieden op detailniveau analyseren. Hierdoor wordt bijsturing van natuurbeheer en –beleid makkelijker én beter onderbouwd.

Downloads:

• IMNa 5.2 Deel I – dataspecificatie
• IMNa 5.2 Deel II – objectencatalogus
• Rekenmodule Natuurkwaliteit Natuurnetwerk Nederland (RNN)

Vegetatie- en habitatgegevens zijn een onmisbare schakel bij de monitoring van natuurgebieden conform de SNL kwaliteitsmethodiek, binnen Natura2000 voor het opstellen van Natuurbeheerplannen en bij de uitvoering van de PAS (Programmatische Aanpak Stikstof). Een goede standaardisering van de gegevens moet leiden tot een betere bruikbaarheid, optelbaarheid, efficiëntere inwinning en het kunnen aansluiten op analyse applicaties.

Het Informatiemodel Natuur (IMNa) beschrijft drie packages : VegetatieKarteringPackage, HabitatTypePackage en StructuurKartingPackage.

In 2019 wordt de Nationale Databank Vegetatie en Habitats opgeleverd, waarbij gegevensuitwisseling conform dit IMNa productmodel zal plaatsvinden.

Downloads:

• IMNa 5.2 Deel I – dataspecificatie
• IMNa 5.2 Deel II – objectencatalogus

• Ik heb een suggestie voor verbetering, waar kan ik die kan ik die kwijt?
  Stel de vraag aan de IMNa Helpdesk en Suggesties via imna@bij12.nl of neem contact op met Gerard Terpstra via GTerpstra@brabant.nl

• Onze data past niet in IMNa, wij hanteren een andere datastructuur. Hoe ga ik daar mee om?
  Soms is een uitwisselstandaard echt verplicht of zelfs noodzakelijk. Eventueel kunnen wij u in contact brengen met een organisatie die met een zelfde vraagstuk zit.

• Ik ben beginnend gisser in het natuurdomein en vind het IMNa veel informatie bevatten. Hoe kan ik het document snel lezen?

1. Bepaal het productmodel (natuurbeheer, natuurontwikkeling, etc.)
2. Ga vervolgens naar het bijbehorende class-schema (natuurbeheer) waarin de feature classes zijn opgenomen (deze zijn ook opgenomen in de bijbehorende FileGeodataBase per productmodel)
3. Bekijk welke objecten/attributen je nodig hebt
4. Zoek de bijbehorende topologie constaints(afhankelijkheden) op.

• De beheertypen L01.04 en N17.01 worden vervangen door andere typen. Kan IMNa aangepast worden?
  Geen IMNa aanpassing nodig omdat het IMNa niet over de Index Natuur en Landschap gaat. Het betreft wel een aanpassing van de Index.

• Graag zouden wij het landelijke IMNA-bestand met alle Natuurbeheerplannen van 2017 en 2018 ontvangen zodra dit beschikbaar is?
  De productgroep IMNa beheert geen Gis-data. De vraag is doorgestuurd naar de Functioneel  Beheerder (natuurbeheer@gbo-provincies) van de SNL-applicatie.

• Hebben jullie Sld’s (Style Layer Descriptions) of ArcGis layerfiles van de gis-data voor de Natuurbeheerplannen? 
  Momenteel dient dit nog bij de Functioneel  Beheerder (natuurbeheer@gbo-provincies) van de SNL-applicatie te worden opgevraagd. In 2018 wil de IMNa-productgroep deze zelf in beheer nemen.

• Is het toegestaan om N00.01 of N00.02 op te nemen op de ambitiekaart? 
  Ja, door N00.001 of N00.02 op de ambitiekaart te zetten, geef je aan dat daar investeringen in natuur nodig zijn; bij N00.01 gaat het om omvorming van landbouwgrond naar natuur. Daarvoor kan ook grondverwerving of functieverandering nodig zijn. N00.02 wordt/werd gebruikt om aan te geven dat investering in bestaande natuur nodig is om een ander beheertype te realiseren of een kwaliteitsverbetering die niet met normaal beheer bereikt kan worden. (Denk bijv. aan bos herstellen naar hei of weer open graven van verlande petgaten. N00.01 was onderdeel van de taakstelling uitbreiding EHS/Nieuwe natuur. N00.02 niet, want dat betreft bestaande natuur.

• Als een N00.01 of N00.02 is opgenomen op de ambitiekaart, wat moet er dan op die locatie op de beheergebiedkaart worden opgenomen?
  Bij een locatie waar N00.01 op de ambitiekaart staat, mag geen beheertype (N of L-type) op de beheertypenkaart opgenomen zijn, omdat dit gronden betreft die in het verleden een andere functie dan natuur hadden en nog niet tot andere beheertypen te rekenen zijn. Als je N00.02 gebruikt op de ambitiekaart, dan moet er een ander N-type (niet N00) op de beheertypenkaart staan op die locatie, omdat dit bestaande natuur betreft (die dus een beheertype heeft op de beheertypekaart) waarvoor omvormingsbeheer (kwaliteitsinpuls) nodig is om tot de gewenste ambitie te komen.

• Wat is de definitie/beschrijving van de beheertype N00.01 / N00.02? 
  Zie de Index Natuur en Landschap

• Wat zijn de regels voor de toegestane overlap tussen beheergebied en beheergebiedAmbitie? 
  De ambitiekaart bestaat uit alle bestaande natuur (= beheertypengebiedkaart) + gewenste uitbreidingen (= ambitie [N00.01] + ambitietype zonder aanduiding op de beheergebiedkaart). De ambitiekaart is dus gelijk aan of groter dan de beheertypenkaart. Het is echter zijn dat een provincie natuur wil ‘verschuiven’, dan is de ambitie dat op de ene plek wat natuur verdwijnt en op een andere plek natuur terugkomt.

Heeft u vragen of suggesties, neem dan contact met ons op via: imna@bij12.nl

Leden van de projectgroep IMNA.