Kenmerken: kleine, slanke duif; in vergelijking met turkse tortel (enigszins gelijkend) veel bruinere vleugels, roze hals en borst, gestreepte halsvlekken en zwarte staart contrasterend met smalle witte eindband. Wanneer aanwezig: eind april-half september. Overwintert bezuiden de Sahara.
Habitatvoorkeur: kleinschalig cultuurlandschap, jonge bosaanplant, bosopslag, jong parkachtig landschap.
Broedhabitat: struiken en lage bomen in halfopen agrarisch en parkachtig gebied. Aantal broedsels 1-2, aantal eieren 2, broedduur 13-16 dagen, nestjongenperiode 18-23 dagen.
Broedperiode: mei-augustus:
Eileg vooral half mei-half juli.
Verstoringsafstanden: vaak vrij schuw, kan echter tam zijn op erven en in recreatieparken.
Voedsel adult en jongen: zaden, graan, kruiden (duivenkervel, vogelmuur, gewone hoornbloem enz.). Foerageermethode: lopend op de grond en in lage vegetaties.
Komt voor in/op
Droge dooradering, boerenlandvogel.
Periode
Mei-augustus.
Doelsoortspecifieke terreinkenmerken
Broedseizoen (mei-augustus)
Nestgelegenheid:
Halfopen agrarisch gebied. Voorkeur voor een mozaïek van akkers en graslanden (voedsel) met bosjes, houtwallen, hagen en erfbeplanting.
Nestelt bij voorkeur in dichte struwelen, vaak doornstruiken, op een hoogte van enkele meters.
Broedseizoen (mei-augustus)
Voedsel:
Zoekt voedsel op open tot laag begroeide plekken.
Vlak voor wegtrek (augustus) op voedselrijke plekken met lage kruiden of met valgraan, soms in groepjes.
Soortspecifieke maatregelen
Broedseizoen (meiaugustus)
Nestgelegenheid:
Behoud, aanleg en herstel van geschikte landschapselementen: houtwallen en bosjes met meidoorn, hazelaar, vlier, sleedoorn, wegedoorn e.d., liefst met dichte ondergroei van braam. Min. 4 m breed en 4 m hoog.
Forse doornstruwelen (meidoorn, sleedoorn, braam) beschermen tegen veevraat (nest wordt dan te zichtbaar) en laten uitgroeien.
Niet alle heggen tegelijk snoeien (maar in 3-5 jarige cyclus) en variatie in hoogte en breedte aanhouden.
Gevoelig voor verstoring (en met name nest met witte eieren opvallend voor predatoren).
Dus geen onderhoudswerkzaamheden in broedtijd.
Snoeiwerk uitvoeren in herfst of winter.
Broedseizoen (mei-augustus)
Voedsel:
Scheppen van open, kruidenrijke, grazige plekken, in zowel graslanden als akkers.
Geen gewasbeschermingsmiddelen of meststoffen.
Kruidenrijke plekken zo lang mogelijk in stand houden, dus niet onderwerken (hebben ook functie tijdens opvetten voor de wegtrek).
Braaklegging en realiseren van randen met veel voedselplanten.
Factoren populatieontwikkeling
Beschikbaarheid van voedsel in het broedseizoen;
Schaarste aan zaden (ook van kruiden), resulterend in onvoldoende reproductie (aantal legsels per jaar is ontoereikend geworden, late legsels –in augustus- komen amper meer voor)
Beschikbaarheid broedgelegenheid; veel nestgelegenheid in de vorm van dichte heggen en houtwallen is verdwenen tijdens ruilverkavelingen en schaalvergroting.
Overleving tijdens trek en overwintering: soort wordt (illegaal) bejaagd in Zuid-Europa en lijdt in Afrikaanse overwinteringsgebieden onder boskap en jacht op de slaapplaatsen, en droogte in de Sahel.
Staat van instandhouding (per 2022)
Broedvogel: zeer ongunstig
Verspreiding: Matig ongunstig
Populatie: zeer ongunstig
Leefgebied: zeer ongunstig
Toekomstperspectief: zeer ongunstig
Browne S.J. & Aebischer N.J. 2003. Temporal changes in the breeding ecology of European Turtle Dove Streptopelia turtur in Britain, and implications for conservation. Ibis 146: 125-137.
Browne S.J., Aebischer N.J., Yfantis G. & Marchant J.H. 2004. Habitat availability and use by Turtle Doves Streptopelia turtur between 1965 and 1995: an analysis of Common Bird Census data. Bird Study 51: 1-11.
European Communities.2007. Management Plan for Turtle Dove (Streptopelia turtur) 2007-2009.
Eraud C., Boutin J.M., Riviere M., Brun J., Barbraud C. & Lormee C. 2009. Survival of Turtle Doves Streptopelia turtur in relation to western Africa environmental conditions. Ibis 151: 188-190.
Zwarts L., Bijlsma R.G., van der Kamp J. & Wymenga E. 2009. Living on the edge: Wetlands and birds in a changing Sahel. KNNV Publishing, Zeist.