De taal van de bij12 website is in het nederlands

Direct naar inhoud Direct naar menu Direct naar zoek formulier Direct naar inlogscherm

Link naar homepage BIJ12 - Werkt voor provincies, link naar homepage
Zoeken
Menu

U bent hier:

Home   ›   Onderwerpen   ›   Natuur en Landschap   ›   Index Natuur en Landschap   ›   Natuurtypen   ›   N06 Voedselarme venen en vochtige heiden   ›   N06.03 Hoogveen

N06.03 Hoogveen

Hieronder: Algemene beschrijving Afbakening Voorbeeldgebieden Standaardkostprijs Subsidie Monitoring en natuurkwaliteit

Algemene beschrijving

Hoogveen wordt gevormd door veenmossen. Het open hoogveenlandschap omvat naast veenmostapijten ook water, in meren of slenken, en heide. Aan de randzones van het hoogveen kan lokaal opslag van bos en struweel voorkomen. Hoogveenmoerassen bestaan vaak uit meerdere bolliggende venen (hoogveenlenzen) met op de helling stelsels van slenken en meerstallen (kleine meeertjes) en brede overgangen, met overgangsvenen en grote meren, naar de omringende zand of veengebieden.

De variatie binnen het hoogveen wordt bepaald door de afwisseling van slenken met water en bulten met veenmos en heide. Op en langs de bulten zijn soorten als beenbreek, eenarig wollegras en dwergstruiken zoals kleine veenbes en lavendelhei aanwezig. Door het zure milieu in hoogvenen komen op hoogveen vooral ‘specialisten’ voor. Naast veenmossen als hoogveenveenmos en wrattig veenmos, gaat het ook om insecten als bijvoorbeeld veenbesblauwtje, veenbesparelmoervlinder, hoogveenglanslibel en noordse glazenmaker. Soorten die zich ophouden in of langs de randen van hoogveen zijn: geoorde fuut, paapje en grauwe klauwier. Recent zijn uit het Fochteloërveen broedgevallen bekend van kraanvogels. In een natuurlijke omgeving ontstaat hoogveen in stilstaand open water of in veen met zeer stabiele waterstanden, bijv. vochtige hei of veenmosrietland. Hoogveen wordt dan enkel gevoed door regenwater. Het veen zelf is dicht en laat nauwelijks water naar de ondergrond door. Vrijwel al het water wordt door het tapijt van levende veenmossen zijdelings afgevoerd.

Naar schatting kwam ooit 10.000 km2 hoogveen in Nederland voor vooral in het laagveengebied en op natte zandgronden. Driekwart van deze venen is door natuurlijke oorzaken, zoals zeespiegelstijging, verdwenen. De overige hoogvenen zijn vrijwel volledig vergraven om turf te winnen. Daarbij zijn alle geleidelijke overgangen naar zandgronden en andere venen verdwenen evenals het natuurlijke reliëf van de hoogveenlens. Hoogveen wordt nu in Nederland alleen nog aangetroffen op de hogere zandgronden, in de voormalige hoogveenmoerassen, in slenken van heideterreinen en in volledig verlande vennen. Of hoogveen in de laagveengebieden hersteld kan worden is onduidelijk. Moerasheide is te zien als een eerste aanzet tot de vorming van hoogveen.

Hoogveen is in het hele Atlantische gebied van Europa sterk bedreigd. Internationaal gezien heeft Nederland nog steeds een belangrijk en groot areaal lenshoogvenen. Ongeveer 80% van het areaal lenshoogvenen van het continentale deel van Europa ligt in Nederland.

Herstel van hoogveen is mogelijk door omstandigheden te creëren waardoor zich een veenmosdek kan ontwikkelen. Lastig is daarbij dat de hydrologische omstandigheden vaak sterk afwijken van die waaronder het veen ooit is ontstaan. Door ontwatering en vervening zijn de veenmosbegroeiingen, de zogenaamde acrotelm, vrijwel verdwenen. Het veen zelf, de catotelm (de weerstandbiedende laag, waarop veenvorming plaats had) is vergraven en laat daardoor vaak water door. Belangrijk voor herstel zijn een zeer stabiele waterstand en een gering waterverlies door het vaste veen, de hellingshoek van het veenoppervlak en het koolzuur- en methaangehalte van het oppervlaktewater.

Afbakening

  • Het beheertype Hoogveen omvat vegetaties gedomineerd door heidesoorten, eenarig wollegras, veenpluis, pijpenstrootje en veenmossen op een veenbodem.
  • De oppervlakte van de veenmostapijten bedraagt tenminste 5% van de beheereenheid.
  • Tot 10% van het beheertype kan bestaan uit open water.
  • Het beheertype komt voor in het Zandlandschap.

Voorbeeldgebieden

Fochteloërveen, Witterveld, Bargerveen, Engbertsdijksvenen, Wierdense Veld, Deurnsche Peel, Mariapeel, Groote Peel en Haaksbergerveen.

Standaardkostprijs

De standaardkostprijsbladen gaan uit van de beheermaatregelen die gemiddeld over heel Nederland gezien nodig zijn om dit beheertype in stand te houden. Afhankelijk van regionale omstandigheden kan het noodzakelijk zijn om het beheer aan te passen voor de instandhouding van het beheertype.

Bekijk de meeste actuele standaardkostprijzen voor een overzicht van alle standaardkostprijzen per natuurtype.

De onderdelen subsidie, subsidieverplichtingen en subsidietarief, toeslagen voor natuurbeheer, beheeradvies en monitoring maken geen onderdeel uit van de Index.

Subsidie

Subsidieverplichtingen

De beheerder dient het beheertype in stand te houden. De wijze waarop hij deze instandhoudingsverplichting invult, is aan de beheerder zelf.

Subsidietarief

Bekijk de meest actuele subsidietarieven voor de jaarvergoeding voor het Natuurbeheertype N06.03 Hoogveen.

De vergoeding kan jaarlijks wijzigen en bedraagt 84% van de standaardkostprijs.

Monitoring en natuurkwaliteit

Structuur

Het beheertype hoogveen heeft een overwegend open karakter met daarbinnen structuurvariatie die ontstaat door een afwisseling van slenken met behalve veenmossen bijvoorbeeld veenpluis of éénarig wollegras en bulten met natte heide of pijpenstrootje met daartussen veenmossen. In de randen van het hoogveen, maar ook in verdroogde situaties, kunnen verlandingsgemeenschappen van kleine zeggen worden aangetroffen. Gagelstruwelen en open en laag berkenbroek komt eveneens vaak in de randzone voor, maar deze kunnen ook op verdroging wijzen. De variatie in structuur is van belang voor de verschillende soorten mossen, hogere planten, vogels, dagvlinders en libellen.

Maximaal 10% van het beheertype kan bestaan uit open water. In hoogvenen worden de volgende kwalificerende structuurelementen onderscheiden:

N06.03 HOOGVEEN - Structuur
StructuurelementMinimum %Maximum %
Water110
Veenmos20-
Kleinschalige bult- en slenkpatronen1080
Vegetaties van kleine zeggen520
Hoog struweel, incl. braam-, gagel- en bremstruwelen510

Kwaliteitsbepaling

  • “Hoog”: indien minstens 4 kwalificerende structuurelementen aanwezig zijn.
  • “Midden”: indien minstens 3 kwalificerende structuurelementen aanwezig zijn.
  • “Laag”: indien minder dan 3 kwalificerende structuurelementen aanwezig zijn.

Flora en fauna

Biotische kwaliteit wordt uitgedrukt in het voorkomen van kwalificerende flora- en faunasoorten uit de volgende soortgroepen (mossen zijn met (m) aangeduid):

N06.03 HOOGVEEN - Flora en fauna
SoortgroepSoorten
Planten:beenbreek, bruin veenmos (m), draadzegge, eenarig wollegras, gevlekte orchis, hoogveenveenmos (m), kleine veenbes, kleine zonnedauw, kleinste egelskop, lange zonnedauw, lavendelhei, rood veenmos (m), slangenwortel, sterzegge, veenbloembies, veengaffeltandmos (m), vijfrijig veenmos (m), witte snavelbies, wrattig veenmos (m)
Broedvogels:blauwborst, geoorde fuut, goudplevier, kraanvogel, paapje, roodborsttapuit, watersnip, wulp
Libellen:hoogveenglanslibel, koraaljuffer, noordse glazenmaker, noordse witsnuitlibel, tengere pantserjuffer, venglazenmaker, venwitsnuitlibel

Tot de kwalificerende soorten kunnen ook 2 extra (bedreigd, ernstig bedreigde of verdwenen uit Nederland) Rode lijst soorten gerekend worden. Enkel van de volgende soortgroepen: vissen, reptielen, amfibieën, mossen, kranswieren, vaatplanten, dagvlinders, libellen, sprinkhanen, krekels en vogels. Deze soorten tellen alleen mee voor het aantal soorten, maar niet voor het criterium van verspreiding en soortgroepen. Hierbij kan gedacht worden aan de veenvlinders veenbesblauwtje, veenbesparelmoervlinder en veenhooibeestje.

Kwaliteitsbepaling

  • “Hoog”: indien minimaal 6 kwalificerende soorten voorkomen, waarvan minimaal 4 op >15% van de oppervlakte van het beheertype.
  • “Midden”: indien 3-5 kwalificerende soorten voorkomen of indien meer soorten voorkomen, maar niet aan de eisen van klasse “Hoog” voldaan wordt.
  • “Laag”: indien niet aan de klasse “Midden” of “Hoog” voldaan is.

Milieu- en watercondities

De beoordeling van abiotische condities wordt gedaan op basis van de interne water- en milieuconditie (standplaatsfactoren). Wanneer externe beïnvloeding beter, respectievelijk slechter scoort, wordt het eindoordeel 1 punt/klasse naar boven of beneden bijgesteld.

a) Standplaatsfactoren
Natte omstandigheden met schoon, voedselarm water (vooral regenwater) zijn sleutelfactoren voor dit beheertype. Stabiele en hoge waterstanden worden veroorzaakt door slecht doorlatende lagen in de ondergrond en aanvoer van regenwater. In de eigenlijke veenvormende vegetaties (Erico-Sphagnetum magellanici) varieert de grondwaterstand slechts enkele decimeters en staat deze permanent tot aan of iets onder maaiveld. In de veenputten en slenken komen nattere, en in de veenbulten wat drogere condities voor.

Het systeem is zeer gevoelig voor verdroging. De geringe fluctuatie in de grondwaterstand hangt onder meer samen met het grote vochtbergende vermogen van levend veenmos en jonge veenmosveen (acrotelm). Door verdroging neemt het vochtbergend vermogen van de veengrond (catotelm) af en nemen grondwaterstandsfluctuaties toe. Deze verandering is ten dele irreversibel, hetgeen herstel van ernstig verdroogd hoogveen bemoeilijkt. Het herstel moet eerst gericht zijn op het op gang brengen van een veenmosontwikkeling. Zodra de levende veenmoslaag weer zijn hydrologische functie kan vervullen, nemen de kansen op herstel van hoogveenvegetaties weer toe.

De pH ligt optimaal tussen zuur en zwak zuur.

Hoogveen vormt een zeer voedselarm systeem. Een samenspel van abiotische factoren en de invloed van veenmossen geeft een vochtig en zuur milieu waar de nutriëntenkringloop traag verloopt. Opeenhoping van veen (organisch materiaal) wordt veroorzaakt door verschil in (vooral) veenmosgroei en afbraakprocessen. Het systeem is meestal stikstofbeperkt. Hierdoor zijn deze systemen zeer gevoelig voor stikstofdepositie. De inlaat van gebiedsvreemd water met een hoog stikstofgehalte is ongewenst.

Figuur 4 Ranges waarbij voor trilveen kenmerkende vegetaties kunnen voorkomen voor gemiddelde laagste grondwaterstand (GLG), gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand (GVG), zuurgraad (pH) en voedselrijkdom.

Kwaliteitsbepaling

  • “Hoog”: indien minstens 25% van de oppervlakte zich voor GLG, GVG, zuurgraad en voedselrijkdom, op dezelfde locatie, binnen het bereik voor “Hoog” ontwikkeld bevindt.
  • “Midden”: indien niet voldaan wordt aan “Hoog” en minstens 50% van de oppervlakte voor GLG, GVG, zuurgraad en voedselrijkdom, op dezelfde locatie, zich minimaal binnen het bereik voor “Midden” ontwikkeld bevindt.
  • “Laag”: indien aan bovenstaande criteria niet wordt voldaan.

b)              Externe beïnvloeding

N06.03 HOOGVEEN - Externe beïnvloeding
HoogMiddenLaag
Stikstofdepositie*< 5 kg N ha-1 y-1
< 360 mol ha-1 y-1
5 - 10 kg N ha-1 y-1
360-710 mol ha-1 y-1
> 10 kg N ha-1 y-1
> 710 mol ha-1 y-1

*Waarde voor actieve hoogvenen (5 kg) en herstellende hoogvenen (5 kg) (Van Dobben & Hinsberg, 2008).

Ruimtelijke condities

N06.03 HOOGVEEN - Ruimtelijke condities
Oppervlakte beheertype/
Ruimtelijke samenhang
>30 ha5-30 ha3-5 ha< 3 ha
Verbonden met (afstand max. 30 meter) andere hoogvenen en natte heiden*HoogHoogHoogMidden
In nabijheid (binnen 5 km) van andere hoogvenen en natte heiden*HoogHoogMiddenLaag
GeïsoleerdHoogMidden Laag Laag

*Naast hoogveen worden hieronder de volgende beheertypen verstaan: N06.01 Veenmosrietland en moerasheide, N06.04 Vochtige heide en N06.06 Zuur ven of hoogveenven

Monitoring

N06.03 HOOGVEEN - Monitoring
ParameterMethodeFrequentie
StructuurelementenBepaling bedekking6 jaar
PlantenInventarisatie kwalificerende soorten6 jaar
BroedvogelsInventarisatie kwalificerende soorten6 jaar
LibellenInventarisatie kwalificerende soorten6 jaar
Bepaling abiotiekDiverse methoden6 jaar
StikstofdepositieOpvragen stikstofdepositie6 jaar
VegetatieVegetatiekartering12 jaar
Ruimtelijke conditiesGIS-analyse en veldwaarneming6 jaar
Lees voor

Overzicht van pagina's op dezelfde niveau

Bekijk ook:

  • Index Natuur en Landschap
    • Natuurtypen
      • N06 Voedselarme venen en vochtige heiden
        • N06.01 Veenmosrietland en moerasheide
        • N06.02 Trilveen
        • N06.03 Hoogveen
        • N06.04 Vochtige heide
        • N06.05 Zwakgebufferd ven
        • N06.06 Zuur ven of hoogveenven

Over Natuur en Landschap

Natuur en Landschap is de verzamelplaats voor alle (beleids)informatie over natuur en landschap in Nederland. BIJ12 brengt hier beleids-, onderzoeks- / kennis- en praktijkinformatie over natuur en landschap samen.

Handelingen die u met deze pagina kunt doen

  • Deel via LinkedIn
  • Deel via Twitter
  • Deel via Facebook

Hoofd menu

  • Home
  • Onderwerpen
    • Faunazaken
      • Schade voorkomen
        • Module Bevers en beverratten
        • Module Das
        • Module Duiven
        • Module Eenden
        • Module Ganzen
        • Module Haasachtigen
        • Module Hertachtigen
        • Module Hoenderachtigen (fazant en patrijs)
        • Module Kleine zangvogels
        • Module Koeten (meerkoet en waterhoen)
        • Module Kraaiachtigen
        • Module Meeuwen
        • Module Roofvogels
        • Module Wild zwijn
        • Module Woelmuizen, ratten en mollen
        • Module Wolven
        • Module Vossen en marterachtigen
        • Module Zwanen
      • Schade bestrijden
        • Een ontheffing tijdig aanvragen
        • Adequaat gebruik van de ontheffing
          • Controle adequaat gebruik Noord-Holland 2023
          • Controle adequaat gebruik Fryslân 2023
      • Tegemoetkoming aanvragen
        • Leges en eigen risico per provincie
        • Provinciale beleidsregels
        • Pachtovereenkomst
        • Taxaties
          • Gewasprijzen
          • Niet eens met de taxatie?
        • Geen tegemoetkoming
        • Vergoeding in ganzenrust- en foerageergebieden
          • De-minimisverklaring
        • Bezwaar en beroep
      • Schadecijfers
        • Infographics faunaschade
        • Ruimtelijke Monitor Faunaschade
        • Landelijk Meldpunt Faunaschade
      • Diersoorten uitgelicht
        • Wolf
          • Schade melden en overzicht
          • Schade voorkomen
          • Verspreiding wolf in Nederland
          • Verspreiding wolf in de Benelux
          • Monitoring
          • Ecologie
          • Wolf en mens
          • Bescherming en wet- en regelgeving
          • Beleid en organisatie
          • Veelgestelde vragen
        • Goudjakhals
        • Gans
        • Das
        • Roek
      • Onderzoek BIJ12
      • Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade
    • Natuur en Landschap
      • De Index Natuur en Landschap
        • Bijdragen
        • Natuurtypen
        • Landschapselementtypen
        • Agrarische natuurtypen
      • Subsidiestelsel Natuur en Landschap
        • Over het Subsidiestelsel Natuur en Landschap
          • Nieuwsbrieven
          • Subsidie waarvoor?
          • Tarieven
            • Standaardkostprijzen
          • Beheerorganisatie SNL
          • Uitgangspunten SNL
          • Tijdlijn SNL
        • Veelgestelde vragen over het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL)
        • Natuurbeheer
          • Subsidie aanvragen voor natuur- en landschapsbeheer
        • Het Agrarisch Natuurbeheer (ANLb)
          • Kennisbank Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb)
          • Subsidie voor agrarisch natuurbeheer aanvragen
          • Nieuwsbrief Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer
          • Projectarchief Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer 2016
            • Videoblogs
          • Subsidiecontracten gestart voor 1 januari 2016
        • Landschapsbeheer
        • Certificering SNL
        • Kwaliteitsimpuls: investeringen en functieverandering
        • Regeling en verordening
        • Het Natuurbeheerplan
          • Natuurbeheerplan maken en vaststellen
            • Hoe komt het Natuurbeheerplan tot stand
        • Openstellingsbesluiten SNL
        • SNL-applicatie
          • Instructies SNL-applicatie
        • Procesbeschrijvingen SNL
      • Monitoring en Natuurinformatie
        • Inwinning en verwerking van vegetatiegegevens
          • Over Vegetatiekarteringen
          • Remote sensing
            • Project duinen en kwelders
            • Project heidevergrassing
          • Webinar ‘Vergelijken van vegetatiekarteringen’
        • Monitoring Agrarisch Natuur- en landschapsbeheer
        • Normkosten monitoring
        • Voorzieningen en rekentools
          • Rekenmodule Natuurkwaliteit voor Natuurnetwerk Nederland
        • Helpdesk monitoring en veelgestelde vragen
        • Leefgebiedkaarten Natura 2000 en PAS
        • Procesindicatoren
        • Natuurinclusieve Energietransitie
      • Kennisdocumenten Soorten – Natuurbescherming
      • Voortgangsrapportage Natuur
        • Gegevensleveringen
        • Natuurmeting op Kaart
      • Natuurgegevens uniform uitwisselen (IMNa)
        • Informatiemodel Natuur (IMNa)
      • Catalogus Groenblauwe Diensten
        • Catalogus raadplegen
        • Organisatie en Adviescommissie CGBD
      • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
      • Natura 2000 beheerplannen
      • Informatiehuis Natuur
        • InformatieKaart Natuur
      • Soorten en gebieden beschermde natuur in wetgeving en beleid
      • Natuurbeheer Kennis en Praktijk
      • Natuurwetten en regelgeving
        • Europese richtlijnen en verdragen
          • Vogel- en Habitatrichtlijn
          • Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
          • Kaderrichtlijn Water
          • Nitraatrichtlijn
          • Verdrag van Malta
        • Nederlandse wetten en regelingen
          • Nalevingsstrategie Natuurwetgeving
          • Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)
          • Wet Inrichting Landelijk Gebied
          • Wet Milieubeheer
          • Wet natuurbescherming
          • Wet op Ruimtelijke Ordening
          • Wet op de Archeologische Monumentenzorg
          • Waterschapswet
        • Provinciale verordeningen
          • Omgevingswet
          • Subsidiestelsel Natuur en Landschap
          • Wet natuurbescherming
          • Bestemmingsplan
      • Productencatalogus
        • Standaarden
          • Informatiemodel Natuur (IMNa)
            • IMNa Natuurbeheer
            • IMNa Natuurkwaliteit
            • IMNa Vegetatie en Habitats
            • IMNa Natuurontwikkeling
          • Index Natuur en Landschap
            • Natuurtypen
            • Agrarische natuurtypen
            • Landschapselementtypen
            • Standaardkostprijzen natuurbeheer
          • Catalogus Groenblauwe Diensten
            • Koppeltabel ANLb
          • Gegevensleveringsovereenkomst (GLO)
          • Gegevensleveringsprotocol (GLP)
          • NDFF Codes
          • NDFF Taxonomie
        • Methodieken
          • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • NDFF Validatie
            • NDFF Protocollen
        • Ondersteuning (Extern)
          • Applicaties
            • Flamingo kaartviewer
            • eFormulieren
          • Helpdesk
            • Helpdesk Catalogus Groenblauwe diensten
            • Helpdesk Stikstof & Natura 2000
            • Monitoring helpdesk
            • GBO Helpdesk
            • Serviceteam NDFF
          • Databank
            • CDS INSPIRE
            • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • Bestand Veehouderij Bedrijven (BVB)
            • Landelijk Grondwater Register (LGR)
        • Ondersteuning (Intern)
          • Ketenprocesmodellen
          • Productbeschrijvingen
          • Procesbeschrijvingen
          • Formats
            • Template Project Start Architectuur PSA
            • Template Functioneel Ontwerp (FO)
            • Template Technisch Ontwerp (TO)
            • Generieke Test Afspraken (GTA)
          • Applicaties
            • Rapportagetool Voortgangsrapportage Natuur
          • Productencatalogus
        • Portals
          • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • WebObs
            • NDFF Kansenkaart
            • NDFF Verspreidingskaart
            • NDFF Onderzoeksvolledigheidskaart
            • Het Natuurloket
            • NDFF In- en uitvoerportalen
            • NDFF website
            • NDFF Validatieportaal
          • SNL 2.0 applicatie
            • SNL applicatie (Toolkit)
          • Applicatie Catalogus Groenblauwe diensten
          • LGR Online
          • BIJ12 website
        • Data
          • NDFF datasets
          • Faunaschadecijfers
        • Documenten
          • Landelijk beeld Natuurbeheerplannen
          • Handreiking Faunaschade
          • Besluiten op tegemoetkomingsverzoeken Faunaschade
          • Onderzoeksrapporten BIJ12 Faunazaken
          • NDFF Risicoanalyse voor informatie m.b.t. Flora- en faunawet
        • Formats
          • Format voortgangsrapportage natuurnetwerk
          • Formulier Gebiedsaanvraag
          • Format Beschikking
          • GegevensLeveringsProtocol
          • Modelverordening
          • Openstellingsbesluit
          • Integraal Programma van Eisen (PvE) certificering 2023
          • Faunaschaderegistratie
          • Verzoeken tegemoetkoming faunaschade
        • Kaarten
          • Landelijke Beheergebied Ambitiekaart
          • Landelijke beheertypenkaart
          • Voortgangsrapportage Natuur (VRN)
    • Stikstof en Natura 2000
      • Informatiepunt Stikstof en Natura 2000
        • Helpdesk Stikstof en Natura 2000
          • Contactgegevens bevoegde gezagen
        • Campus
        • Veelgestelde vragen
      • Vergunningen en toestemmingsbesluiten
        • Vergunning aanvragen of niet?
        • Referentiesituatie
        • Voortoets stikstof
        • Passende Beoordeling
        • Provinciale beleidsregels salderen
        • Intern salderen
        • Extern salderen
        • Verleasen
        • ADC-toets
        • Aanvraag indienen
        • Interimmers
        • Omzetten PAS-melding
          • Toelichting gegevens en afkortingen
        • Stikstofregistratiesysteem (SSRS)
        • Besluit emissiearme huisvesting
      • AERIUS
      • Natuur, Monitoring & Gebiedsgerichte aanpak
        • Waarom vormt stikstof een probleem?
        • Natura 2000-gebieden
        • Habitatkaarten
        • Monitoring
        • Herstelmaatregelen
        • Gebiedsgerichte Aanpak Stikstof
        • Programma Natuur: Lerende samenwerking
          • Meer over het Programma Natuur
      • Ontwikkeling van het stikstofdossier
    • Informatieproducten van provincies
    • AdviesCommissie Schade Grondwater
      • Instellingsbesluiten van provincies
      • Jaarverslagen, rapporten en projecten
      • Kwaliteitsmanagementsysteem
      • Contact- en gebouwschadeformulier
    • Subsidieregeling opruiming drugsafval
      • Aanvragen subsidie opruimen drugsafval
      • Veelgestelde vragen
  • Contact
  • Vergaderen
  • Partners
  • Actueel
    • Downloads
    • Nieuws
    • Agenda
  • Over BIJ12
    • Over BIJ12
      • Unit Faunazaken
      • Unit Natuurinformatie en -beheer
      • Unit Stikstof en Natura 2000
      • Unit GBO provincies
        • Portfolio
      • AdviesCommissie Schade Grondwater
    • Pers
    • Werken bij BIJ12
    • Routebeschrijving
  • Inloggen
  • Bezoek onze Twitter pagina
  • Bezoek onze LinkedIn pagina

Inhoud

  • Faunazaken
  • Natuur en Landschap
  • Stikstof en Natura 2000
  • Applicaties en Beheer
  • AdviesCommissie Schade Grondwater
  • Subsidieregeling opruiming drugsafval

Snel naar

  • Faunaschade voorkomen
  • Wolf
  • Helpdesk Stikstof en Natura 2000
  • Kennisbank Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer 
  • Voortgangsrapportages Natuur
  • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)

Over BIJ12

  • Over BIJ12
  • Pers
  • Werken bij BIJ12
  • Partners
  • Nieuws
  • Contact

Andere pagina's

  • Privacyverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
  • Colofon

Terug naar boven