De taal van de bij12 website is in het nederlands

Direct naar inhoud Direct naar menu Direct naar zoek formulier Direct naar inlogscherm

Link naar homepage BIJ12 - Werkt voor provincies, link naar homepage
Zoeken
Menu

U bent hier:

Home   ›   Onderwerpen   ›   Natuur en Landschap   ›   Index Natuur en Landschap   ›   Natuurtypen   ›   N17 Cultuurhistorische bossen   ›   N17.06 Vochtig en hellinghakhout (nieuw per 1-1-2017)

N17.06 Vochtig en hellinghakhout (nieuw per 1-1-2017)

Hieronder: Algemene beschrijving Afbakening Standaardkostprijs Subsidie Monitoring en natuurkwaliteit

Algemene beschrijving

Vochtig en hellinghakhout zijn loofbossen die bestaan uit houtgewas dat men niet hoog laat opschieten, maar dicht bij de grond afzet om de stronken weer te laten ontspruiten en de gevormde opslag te kunnen oogsten. Middenbos bestaat uit hakhout met overstaanders (doorgegroeide hakhouttelgen) of bovenstaanders (aangeplante bomen).

Hakhout en middenbos komen al eeuwen voor in Nederland. Door hakhoutbeheer kan een voortdurende houtopbrengst gewaarborgd worden. Door het dicht bij de grond afzetten van de bomen ontstonden de kenmerkende stobben of stoven, die vele eeuwen oud kunnen zijn. Verschillende boomsoorten zorgden voor hout voor verschillende doeleinden: brandhout, gebruikshout voor bijvoorbeeld gereedschapsstelen, schors voor de leerlooierij.

In verschillende vormen komt dit type door het gehele land voor. De variatie is groot: van hellinghakhout in Zuid-limburg tot elzenhakhout in Zeeland.  Essen- en elzenhakhout komt voor in het rivierengebied, maar soms ook in beekdalen en op de overgang van kleigronden- naar zandgebieden. Vochtige eikenhakhout komt voor op de zandgronden. De hakhouthellingbossen in Zuid-Limburg, waar het vaak in de vorm van middenbos voorkomt, worden ook tot dit type gerekend. Het beheertype Vochtig en hellinghakhout betreft hakhoutcomplexen die niet of nauwelijks machinaal te bewerken zijn doordat ze vochtig zijn, op een helling liggen of de stoven op rabatten staan.

In West-Nederland en het rivierengebied zijn hakhoutbossen vaak opvallende elementen in het open landschap. Denk bijvoorbeeld aan elzenhakhout in het veenweidegebied. Overal in de natte zandgebieden komen vochtige hakhoutbossen voor, vaak eertijds gelegen in open gebieden, maar nu dikwijls omgeven door jonger bos en daardoor landschappelijk minder herkenbaar. Met name oud hakhout en middenbos herbergt met de oude groeiplaats, het dunne strooiseldek, vochtige microklimaat en het hakhoutbeheer samenhangende zeldzame bosplanten van vochtige standplaatsen en aan oude hakhoutstoven gebonden mossen en insecten.  Het vochtige microklimaat in het essenhakhout wordt bedreigt door essentaksterfte, een agressieve schimmel die juist de jonge takken na het afzetten van de stoven aantast.

Afbakening

  • Vochtig en hellinghakhout wordt periodiek afgezet.
  • Het betreft hakhout of middenbos op vochtige bodem of steile hellingen.
  • Kenmerkend voor het beheertype is de aanwezigheid van hakhoutstoven. Bij dit vochtige type kan gedacht worden aan boomsoorten van rijke groeiplaatsen als els, es, hazelaar, haagbeuk maar ook eiken op rabatten. De cyclus verschilt per vorm en boomsoort, maar meestal dient om de 5 tot 20 jaar afgezet te worden. Bij middenbos is een deel overstaanders die in een veel lagere cyclus gekapt worden.
  • Wilgengrienden vallen onder beheertype N17.05 Wilgengriend.

Standaardkostprijs

De standaardkostprijsbladen gaan uit van de beheermaatregelen die gemiddeld over heel Nederland gezien nodig zijn om dit beheertype in stand te houden. Afhankelijk van regionale omstandigheden kan het noodzakelijk zijn om het beheer aan te passen voor de instandhouding van het beheertype.

Klik op de afbeelding om deze in een groter formaat te bekijken.

Bekijk de meeste actuele standaardkostprijzen voor een overzicht van alle standaardkostprijzen per natuurtype.

De onderdelen subsidie, subsidieverplichtingen en subsidietarief, toeslagen voor natuurbeheer, beheeradvies en monitoring maken geen onderdeel uit van de Index.

Subsidie

Subsidieverplichtingen

Voor natuurbeheerders geldt een algemene beheerverplichting. Dit betekent dat de beheerder het beheertype in stand moet houden. De manier waarop hij deze instandhoudingsverplichting invult, is aan de beheerder zelf.

Subsidietarief

Bekijk de meest actuele subsidietarieven voor de jaarvergoeding voor het Natuurbeheertype N17.06 Vochtig en Hellinghakhout.

De vergoeding kan jaarlijks wijzigen en bedraagt 84% van de standaardkostprijs.

Monitoring en natuurkwaliteit

Structuur

Het beheertype vochtig en hellinghakhout ligt op plaatsen die niet of nauwelijks machinaal te bewerken zijn doordat ze vochtig zijn, op een helling liggen of doordat de stoven op rabatten staan.

De oorsprong van hakhoutbossen is cultuur­historisch bepaald; vooral voor kleinere percelen geldt dat de waarde zich dan ook vooral op dat gebied concentreert. Kenmerkend is de aanwezigheid van hakhoutstoven.

In verschillende vormen komt dit type door het gehele land voor. De variatie is groot: van hellinghakhout in Zuid-Limburg tot elzenhakhout in Zeeland. Essen- en elzenhakhout komt voor in het rivierengebied, maar soms ook in beekdalen en op de overgang van kleigronden- naar zandgebieden. Vochtige eikenhakhout komt voor op de zandgronden. De hakhouthellingbossen in Zuid-Limburg, waar het vaak in de vorm van middenbos voorkomt, worden ook tot dit type gerekend. Naast een cultuurhistorische waarde kunnen hakhoutcomplexen ook een grote botanische waarde herbergen. In het bijzonder in oud hakhout en middenbos kunnen veel zeldzame bosplanten van vochtige standplaatsen en aan hakhoutstoven gebonden mossen en insecten voorkomen.

In vochtig essenhakhout komt essentaksterfte, een agressieve schimmel, voor die de jonge takken na het terugzetten aantast.

De in de hakhoutpercelen aanwezige structuurelementen worden volledig bepaald door de periodieke kap, en zijn daarmee annex aan het beheertype. Er wordt dan ook geen kwaliteitsbepaling voorgesteld op basis van structuurelementen. De gewenste kapcyclus verschilt al naar gelang het type, en varieert van 5-20 jaar. Voor middenbossen zijn een gefaseerde en niet volledige kap (sparen van overstaanders) belangrijk voor het in stand houden van de rijkdom aan plantensoorten (met name orchideeën).

Flora en fauna

Biotische kwaliteit wordt uitgedrukt in het voorkomen van de volgende soorten:

N17.06 Vochtig en hellinghakhout - Flora en fauna
SoortgroepSoorten
Planten:aardbeiganzerik, bleke zegge, bosaardbei, bosanemoon, bosroos, boszegge, christoffelkruid, gevlekte aronskelk, gewone dotterbloem, gewoon pelsmos (m), groot touwtjesmos (m), grote keverorchis, gulden boterbloem, haagbeuk, heelkruid, moeraslathyrus, moerasviooltje, moeraswolfsmelk, moeslook, purperorchis, recht palmpjesmos (m), ruig hertshooi, ruige veldbies, slangelook, slanke sleutelbloem, waterdrieblad, welriekende agrimonie, wilde marjolein, glad kringmos (m)
Broedvogels:blauwborst, boompieper, gekraagde roodstaart, havik, matkop, nachtegaal, putter, spotvogel, wielewaal, appelvink

Tot de kwalificerende soorten kunnen ook 2 extra (bedreigd, ernstig bedreigde of verdwenen uit Nederland) Rode lijst soorten gerekend worden. Enkel van de volgende soortgroepen: vissen, reptielen, amfibieën, mossen, kranswieren, vaatplanten, dagvlinders, libellen, sprinkhanen, krekels en vogels. Deze soorten tellen alleen mee voor het aantal soorten, maar niet voor het criterium van verspreiding en soortgroepen.

Kwaliteitsbepaling

  • “Hoog”: indien minimaal 7 kwalificerende soorten voorkomen, waarvan ten minste 4 op >15% van de oppervlakte van het beheertype.
  • “Midden”: indien 3-6 kwalificerende soorten voorkomen of indien meer soorten voorkomen, maar deze niet voldoende verspreid aanwezig zijn.
  • “Laag”: indien niet aan de klasse “Midden” of “Hoog” voldaan is.

Milieu- en watercondities

Externe beïnvloeding

N17.06 Vochtig en hellinghakhout - Milieu- en watercondities
HoogMiddenLaag
Stikstofdepositie*< 20 kg N ha-1 y-1
< 1429 mol N ha-1 y-1
20 - 26 kg N ha-1 y-1
1429-1857 mol N ha-1y-1
> 26 kg N ha-1 y-1
> 1857 mol N ha-1y-1

* Waarde voor vochtige alluviale bossen (subtypen H91E0B en H91E0C, resp. 28 en 26,1 kg) (Van Dobben et al, 2015).

Ruimtelijke condities

Voor dit beheertype worden geen ruimtelijke condities gemonitord. De cultuurhistorische waarden en landschappelijke setting zijn voor dit type van groot belang en deze bepalen de ruimtelijke condities.

Monitoring

N17.05 Wilgengriend - Monitoring
ParameterMethodeFrequentie
PlantenInventarisatie kwalificerende soorten6 jaar
BroedvogelsInventarisatie kwalificerende soorten6 jaar
StikstofdepositieOpvragen stikstofdepositie6 jaar
Lees voor

Overzicht van pagina's op dezelfde niveau

Bekijk ook:

  • Index Natuur en Landschap
    • Natuurtypen
      • N17 Cultuurhistorische bossen
        • N17.01 Vochtig hakhout en middenbos (vervallen)
        • N17.02 Drooghakhout
        • N17.03 Park- en stinzenbos
        • N17.04 Eendenkooi
        • N17.05 Wilgengriend (nieuw per 1-1-2017)
        • N17.06 Vochtig en hellinghakhout (nieuw per 1-1-2017)

Over Natuur en Landschap

Natuur en Landschap is de verzamelplaats voor alle (beleids)informatie over natuur en landschap in Nederland. BIJ12 brengt hier beleids-, onderzoeks- / kennis- en praktijkinformatie over natuur en landschap samen.

Handelingen die u met deze pagina kunt doen

  • Deel via LinkedIn
  • Deel via Twitter
  • Deel via Facebook

Hoofd menu

  • Home
  • Onderwerpen
    • Faunazaken
      • Schade voorkomen
        • Module Bevers en beverratten
        • Module Das
        • Module Duiven
        • Module Eenden
        • Module Ganzen
        • Module Haasachtigen
        • Module Hertachtigen
        • Module Hoenderachtigen (fazant en patrijs)
        • Module Kleine zangvogels
        • Module Koeten (meerkoet en waterhoen)
        • Module Kraaiachtigen
        • Module Meeuwen
        • Module Roofvogels
        • Module Wild zwijn
        • Module Woelmuizen, ratten en mollen
        • Module Wolven
        • Module Vossen en marterachtigen
        • Module Zwanen
      • Schade bestrijden
        • Een ontheffing tijdig aanvragen
        • Adequaat gebruik van de ontheffing
          • Controle adequaat gebruik Noord-Holland 2023
          • Controle adequaat gebruik Fryslân 2023
      • Tegemoetkoming aanvragen
        • Leges en eigen risico per provincie
        • Provinciale beleidsregels
        • Pachtovereenkomst
        • Taxaties
          • Gewasprijzen
          • Niet eens met de taxatie?
        • Geen tegemoetkoming
        • Vergoeding in ganzenrust- en foerageergebieden
          • De-minimisverklaring
        • Bezwaar en beroep
      • Schadecijfers
        • Infographics faunaschade
        • Ruimtelijke Monitor Faunaschade
        • Landelijk Meldpunt Faunaschade
      • Diersoorten uitgelicht
        • Wolf
          • Schade melden en overzicht
          • Schade voorkomen
          • Verspreiding wolf in Nederland
          • Verspreiding wolf in de Benelux
          • Monitoring
          • Ecologie
          • Wolf en mens
          • Bescherming en wet- en regelgeving
          • Beleid en organisatie
          • Veelgestelde vragen
        • Goudjakhals
        • Gans
        • Das
        • Roek
      • Onderzoek BIJ12
      • Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade
    • Natuur en Landschap
      • De Index Natuur en Landschap
        • Bijdragen
        • Natuurtypen
        • Landschapselementtypen
        • Agrarische natuurtypen
      • Subsidiestelsel Natuur en Landschap
        • Over het Subsidiestelsel Natuur en Landschap
          • Nieuwsbrieven
          • Subsidie waarvoor?
          • Tarieven
            • Standaardkostprijzen
          • Beheerorganisatie SNL
          • Uitgangspunten SNL
          • Tijdlijn SNL
        • Veelgestelde vragen over het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL)
        • Natuurbeheer
          • Subsidie aanvragen voor natuur- en landschapsbeheer
        • Het Agrarisch Natuurbeheer (ANLb)
          • Kennisbank Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb)
          • Subsidie voor agrarisch natuurbeheer aanvragen
          • Nieuwsbrief Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer
          • Projectarchief Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer 2016
            • Videoblogs
          • Subsidiecontracten gestart voor 1 januari 2016
        • Landschapsbeheer
        • Certificering SNL
        • Kwaliteitsimpuls: investeringen en functieverandering
        • Regeling en verordening
        • Het Natuurbeheerplan
          • Natuurbeheerplan maken en vaststellen
            • Hoe komt het Natuurbeheerplan tot stand
        • Openstellingsbesluiten SNL
        • SNL-applicatie
          • Instructies SNL-applicatie
        • Procesbeschrijvingen SNL
      • Monitoring en Natuurinformatie
        • Inwinning en verwerking van vegetatiegegevens
          • Over Vegetatiekarteringen
          • Remote sensing
            • Project duinen en kwelders
            • Project heidevergrassing
          • Webinar ‘Vergelijken van vegetatiekarteringen’
        • Monitoring Agrarisch Natuur- en landschapsbeheer
        • Normkosten monitoring
        • Voorzieningen en rekentools
          • Rekenmodule Natuurkwaliteit voor Natuurnetwerk Nederland
        • Helpdesk monitoring en veelgestelde vragen
        • Leefgebiedkaarten Natura 2000 en PAS
        • Procesindicatoren
        • Natuurinclusieve Energietransitie
      • Kennisdocumenten Soorten – Natuurbescherming
      • Voortgangsrapportage Natuur
        • Gegevensleveringen
        • Natuurmeting op Kaart
      • Natuurgegevens uniform uitwisselen (IMNa)
        • Informatiemodel Natuur (IMNa)
      • Catalogus Groenblauwe Diensten
        • Catalogus raadplegen
        • Organisatie en Adviescommissie CGBD
      • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
      • Natura 2000 beheerplannen
      • Informatiehuis Natuur
        • InformatieKaart Natuur
      • Soorten en gebieden beschermde natuur in wetgeving en beleid
      • Natuurbeheer Kennis en Praktijk
      • Natuurwetten en regelgeving
        • Europese richtlijnen en verdragen
          • Vogel- en Habitatrichtlijn
          • Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
          • Kaderrichtlijn Water
          • Nitraatrichtlijn
          • Verdrag van Malta
        • Nederlandse wetten en regelingen
          • Nalevingsstrategie Natuurwetgeving
          • Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)
          • Wet Inrichting Landelijk Gebied
          • Wet Milieubeheer
          • Wet natuurbescherming
          • Wet op Ruimtelijke Ordening
          • Wet op de Archeologische Monumentenzorg
          • Waterschapswet
        • Provinciale verordeningen
          • Omgevingswet
          • Subsidiestelsel Natuur en Landschap
          • Wet natuurbescherming
          • Bestemmingsplan
      • Productencatalogus
        • Standaarden
          • Informatiemodel Natuur (IMNa)
            • IMNa Natuurbeheer
            • IMNa Natuurkwaliteit
            • IMNa Vegetatie en Habitats
            • IMNa Natuurontwikkeling
          • Index Natuur en Landschap
            • Natuurtypen
            • Agrarische natuurtypen
            • Landschapselementtypen
            • Standaardkostprijzen natuurbeheer
          • Catalogus Groenblauwe Diensten
            • Koppeltabel ANLb
          • Gegevensleveringsovereenkomst (GLO)
          • Gegevensleveringsprotocol (GLP)
          • NDFF Codes
          • NDFF Taxonomie
        • Methodieken
          • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • NDFF Validatie
            • NDFF Protocollen
        • Ondersteuning (Extern)
          • Applicaties
            • Flamingo kaartviewer
            • eFormulieren
          • Helpdesk
            • Helpdesk Catalogus Groenblauwe diensten
            • Helpdesk Stikstof & Natura 2000
            • Monitoring helpdesk
            • GBO Helpdesk
            • Serviceteam NDFF
          • Databank
            • CDS INSPIRE
            • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • Bestand Veehouderij Bedrijven (BVB)
            • Landelijk Grondwater Register (LGR)
        • Ondersteuning (Intern)
          • Ketenprocesmodellen
          • Productbeschrijvingen
          • Procesbeschrijvingen
          • Formats
            • Template Project Start Architectuur PSA
            • Template Functioneel Ontwerp (FO)
            • Template Technisch Ontwerp (TO)
            • Generieke Test Afspraken (GTA)
          • Applicaties
            • Rapportagetool Voortgangsrapportage Natuur
          • Productencatalogus
        • Portals
          • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • WebObs
            • NDFF Kansenkaart
            • NDFF Verspreidingskaart
            • NDFF Onderzoeksvolledigheidskaart
            • Het Natuurloket
            • NDFF In- en uitvoerportalen
            • NDFF website
            • NDFF Validatieportaal
          • SNL 2.0 applicatie
            • SNL applicatie (Toolkit)
          • Applicatie Catalogus Groenblauwe diensten
          • LGR Online
          • BIJ12 website
        • Data
          • NDFF datasets
          • Faunaschadecijfers
        • Documenten
          • Landelijk beeld Natuurbeheerplannen
          • Handreiking Faunaschade
          • Besluiten op tegemoetkomingsverzoeken Faunaschade
          • Onderzoeksrapporten BIJ12 Faunazaken
          • NDFF Risicoanalyse voor informatie m.b.t. Flora- en faunawet
        • Formats
          • Format voortgangsrapportage natuurnetwerk
          • Formulier Gebiedsaanvraag
          • Format Beschikking
          • GegevensLeveringsProtocol
          • Modelverordening
          • Openstellingsbesluit
          • Integraal Programma van Eisen (PvE) certificering 2023
          • Faunaschaderegistratie
          • Verzoeken tegemoetkoming faunaschade
        • Kaarten
          • Landelijke Beheergebied Ambitiekaart
          • Landelijke beheertypenkaart
          • Voortgangsrapportage Natuur (VRN)
    • Stikstof en Natura 2000
      • Informatiepunt Stikstof en Natura 2000
        • Helpdesk Stikstof en Natura 2000
          • Contactgegevens bevoegde gezagen
        • Campus
        • Veelgestelde vragen
      • Vergunningen en toestemmingsbesluiten
        • Vergunning aanvragen of niet?
        • Referentiesituatie
        • Voortoets stikstof
        • Passende Beoordeling
        • Provinciale beleidsregels salderen
        • Intern salderen
        • Extern salderen
        • Verleasen
        • ADC-toets
        • Aanvraag indienen
        • Interimmers
        • Omzetten PAS-melding
          • Toelichting gegevens en afkortingen
        • Stikstofregistratiesysteem (SSRS)
        • Besluit emissiearme huisvesting
      • AERIUS
      • Natuur, Monitoring & Gebiedsgerichte aanpak
        • Waarom vormt stikstof een probleem?
        • Natura 2000-gebieden
        • Habitatkaarten
        • Monitoring
        • Herstelmaatregelen
        • Gebiedsgerichte Aanpak Stikstof
        • Programma Natuur: Lerende samenwerking
          • Meer over het Programma Natuur
      • Ontwikkeling van het stikstofdossier
    • Informatieproducten van provincies
    • AdviesCommissie Schade Grondwater
      • Instellingsbesluiten van provincies
      • Jaarverslagen, rapporten en projecten
      • Kwaliteitsmanagementsysteem
      • Contact- en gebouwschadeformulier
    • Subsidieregeling opruiming drugsafval
      • Aanvragen subsidie opruimen drugsafval
      • Veelgestelde vragen
  • Contact
  • Vergaderen
  • Partners
  • Actueel
    • Downloads
    • Nieuws
    • Agenda
  • Over BIJ12
    • Over BIJ12
      • Unit Faunazaken
      • Unit Natuurinformatie en -beheer
      • Unit Stikstof en Natura 2000
      • Unit GBO provincies
        • Portfolio
      • AdviesCommissie Schade Grondwater
    • Pers
    • Werken bij BIJ12
    • Routebeschrijving
  • Inloggen
  • Bezoek onze Twitter pagina
  • Bezoek onze LinkedIn pagina

Inhoud

  • Faunazaken
  • Natuur en Landschap
  • Stikstof en Natura 2000
  • Applicaties en Beheer
  • AdviesCommissie Schade Grondwater
  • Subsidieregeling opruiming drugsafval

Snel naar

  • Faunaschade voorkomen
  • Wolf
  • Helpdesk Stikstof en Natura 2000
  • Kennisbank Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer 
  • Voortgangsrapportages Natuur
  • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)

Over BIJ12

  • Over BIJ12
  • Pers
  • Werken bij BIJ12
  • Partners
  • Nieuws
  • Contact

Andere pagina's

  • Privacyverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
  • Colofon

Terug naar boven