De taal van de bij12 website is in het nederlands

Direct naar inhoud Direct naar menu Direct naar zoek formulier Direct naar inlogscherm

Link naar homepage BIJ12 - Werkt voor provincies, link naar homepage
Zoeken
Menu

U bent hier:

Home   ›   Onderwerpen   ›   Natuur en Landschap   ›   Subsidiestelsel Natuur en Landschap   ›   Het Agrarisch Natuurbeheer (ANLb)   ›   Kennisbank   ›   Doelsoorten   ›   Beekprik

 
Lees voor

Filtermogelijkheden

Typ het woord waar u naar wil zoeken in het zoekveld hieronder en klik op ‘zoeken’.

Of maak uw keuze uit onderstaande filtermogelijkheden om snel de door u gewenste informatie te vinden.

Zoekformulier voor ANLb Kennisbank

Ketenpartner

Bekijk opties

Periode

Bekijk opties

Activiteit

Bekijk opties

Leefgebied

Bekijk opties

Doelsoort

Bekijk opties

Beheerfunctie

Bekijk opties

Beheeractiviteit

Bekijk opties

Beheerpakket

Bekijk opties

Beekprik

Inhoud

  1. Beschrijving
  2. Komt voor in/op
  3. Doelsoortspecifieke terreinkenmerken
  4. Soortspecifieke maatregelen
  5. Factoren populatieontwikkeling
  6. Staat van instandhouding (per 2014)
  7. Meer informatie
  8. Gerelateerd leefgebied
Sfeerafbeelding voor Beekprik

Beschrijving

Kenmerken: cilindervormig langwerpig lichaam, wordt niet langer dan 20 cm. Zeven ronde kieuwopeningen achter het oog. Mond bestaat uit een ronde mondschijf. Larven hebben geen ogen en een spleetvormige mond. In Nederland voorkomend in enkele relatief natuurlijke beken met een goede waterkwaliteit in Gelderland, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg.

De soort paait in februari-mei op grindrijke plaatsen met stromend water. De dieren maken een nestkuil door steentjes met hun zuigmond te verslepen. Het vrouwtje zuigt zich vast aan een steen. Een mannetje zuigt zich vervolgens vast aan haar kop en draait zijn lichaam strak om haar heen waarna de eitjes afgezet en bevrucht worden. Na de voortplanting sterven de dieren.

Nadat de eitjes uitgekomen zijn, laten de larven zich met de stroom meevoeren naar detritusbanken en slibbodems. Hier graven ze zich in en leven ze van detritus en kleine organismen die uit het water gefilterd worden.

Na ca. 7 jaar metamorfoseren de priklarven aan het eind van de zomer en krijgen ze een mondschijf en ogen, waarna ze in het voorjaar voortplanten.

Komt voor in/op

Natte dooradering.

Doelsoortspecifieke terreinkenmerken

Larve:

  • Larven groeien 2,5-9 jaar blind op in de bodem van stromende beken met een natuurlijk karakter. Hier houden ze zich op in detritus- en slibbanken bij een lage stroomsnelheid (<15 cm/s).
  • De aanwezigheid van stromingsluwe plaatsen in de beek waar detritus en fijne sedimenten kunnen bezinken is daarom belangrijk.
  • Intensief schonen en baggeren larvaal leefgebied is ongunstig omdat de larven met schoningsmateriaal op de kant terecht kunnen komen en sterven, maar ook omdat geschikt leefgebied voor larven hierdoor sterk afneemt.
  • Vermesting van beken waardoor een voedselrijke sliblaag ontstaat is ongunstig voor het leefgebied van de larven, omdat deze een voedselrijke anaerobe sliblaag niet tolereren. Daarnaast kunnen beken onder te voedselrijke omstandigheden dichtgroeien met watervegetatie waardoor stromings- en substraatdynamiek verstoort raken en de kwaliteit van larvaal habitat afneemt.

Adult:

  • In de nazomer, bij een lengte van 12-19 cm, metamorfoseren de larven naar volwassenheid.
  • Na de metamorfose eet de Beekprik niet meer en staat alles in het teken van de voortplanting.
  • Bij stijgende temperaturen in het voorjaar zoeken ze snel stromende (>30 cm/s) grindrijke delen in de beek op.
  • Hier maken ze een in grind met een diameter van 0,5-2cm een ovaal kuiltje van 20 cm doorsnee waarin de eitjes worden afgezet. In deze periode is de beekprik kwetsbaar voor roofdieren en zijn eitjes afhankelijk van voldoende aanvoer van zuurstofrijk water.
  • De larven laten zich vervolgens afzakken naar geschikte opgroeihabitats.

Soortspecifieke maatregelen

Larve:

  • Randzones van min. 10 m langs de beken niet bemesten om eutrofiëring tegen te gaan. Bomen in en langs de beek zo veel mogelijk laten staan om meer variatie in de vegetatie, stroming en substraat te krijgen. Dit leidt tot meer geschikt leefgebied voor beekprik larven.
  • Dood hout laten liggen in de beek voor meer variatie. Inrichten van bredere rustige zones in beektrajecten, waar het water bijv. door dood hout en bomen gestremd wordt. Deze zones zorgen tevens voor opvang van water bij afvoerpieken en voorkomen mogelijke inundatie van aangrenzende percelen.
  • Beken moeten jaarrond blijven stromen en mogen niet droogvallen. Hiermee rekening houden bij onttrekking van water in droge periodes.

Adult:

  • Onbewerkte randzones tussen akker en beek voorkomen erosie van de akker, waarbij overmatig fijne sedimenten en zand door afspoeling in de beek komen.
  • Een te grote toevoer van fijn sediment vermindert de variatie in substraattypen en de aanwezigheid van grindbanken.
  • Bomen in en langs de beek zo veel mogelijk laten staan voor meer variatie in stroming en substraat.
  • Bomen zorgen daarnaast voor beschaduwing, waardoor de beekbodem niet overwoekerd raakt met waterplanten.
  • Structuren in de watergang die voor turbulentie zorgen behouden of inbrengen, zoals dood hout en bedden sterrenkroos. Hierdoor treden lokaal voldoende hoge stroomsnelheden op, waarbij grindbanken ontstaan en schoongespoeld blijven.
  • Stuwen in bovenlopen verwijderen of passeerbaar voor vissen maken, ten behoeve van verruiming leefgebied en trek tussen paai- en opgroeigebieden.
  • Geen (exotische) roofvissen in beken uitzetten waar beekprik voorkomt, zoals zonnebaars, beekforel (buiten het oorspronkelijke verspreidingsgebied), bronforel en regenboogforel.
  • Voorkomen van eenvormigheid en rechtlijnigheid van het beekprofiel. Optimaal zijn situaties met meandering en een afwisseling van vernauwingen met stroomversnellingen en bredere rustige delen.

Factoren populatieontwikkeling

De beekprik is op veel plaatsen verdwenen door watervervuiling en het normaliseren van beeksystemen. Ook baggerwerkzaamheden, waarbij slib- en detritusbanken met daarin beekpriklarven verwijderd worden, vormen een bedreiging.

Staat van instandhouding (per 2014)

Zeer ongunstig (2013)

Verspreiding: zeer ongunstig

Populatie: zeer ongunstig

Leefgebied: matig ongunstig

Toekomstverwachting: zeer ongunstig

Meer informatie

  • Igoe F., Quigley D.T.G., Marnell F., Meskell E., O’Connor W. & Byrne C. 2004. The sea lamprey Petromyzon marinus (L.), river lamprey Lampetra fluviatilis (L.) and brook lamprey Lampetra planeri (Bloch) in Ireland: General biology, ecology, distribution and status with recommendations for conservation. Biology & Environment: Proceedings of the Royal Irish Academy 104(3): 43-56.
  • Kirchhofer A. 1996. Biologie, Gefährdung und Schutz der Neunaugen in der Schweiz.
  • Mitteilungen zur Fischerei NR. 56. Bundesamt für Umwelt, Wald und Landschaft.
  • Kroodsma H. & de Vos M. 2005. Prikken, ammocoeten en ander gespuis. Beekprikken in de Winterswijkse beken; verspreiding en beheer. RAVON 22(1): 8.
  • Maitland P.S. 2000. Ecology of the river, brook and sea lamprey. Conserving Natura 2000 Rivers Ecology. Series No. 5.
  • Ministerie EZ 2008. Natura 2000 profielendocument. Beekprik (Lampetra planeri) (H1096). Profielen Habitatsoorten, versie 1 september 2008.
  • Spikmans F., Schiphouwer M., Kranenbarg J. & Breeuwer H. 2013. Naar duurzame populaties beekprik in Noord-Brabant. Voorbereidingsstudie herintroductie. Stichting RAVON, Nijmegen & IBED – Universiteit van Amsterdam.
  • de Vos M. 2012. Beekprik. In: van Kessel N. & Kranenbarg J. 2012. Vissenatlas Gelderland. Ecologie en verspreiding van zoetwatervissen in Gelderland. Uitgeverij Profiel, Bedum.

Gerelateerd leefgebied

  • A14 Natte dooradering

Hoofd menu

  • Home
  • Onderwerpen
    • Faunazaken
      • Schade voorkomen
        • Module Bevers en beverratten
        • Module Das
        • Module Duiven
        • Module Eenden
        • Module Ganzen
        • Module Haasachtigen
        • Module Hertachtigen
        • Module Hoenderachtigen (fazant en patrijs)
        • Module Kleine zangvogels
        • Module Koeten (meerkoet en waterhoen)
        • Module Kraaiachtigen
        • Module Meeuwen
        • Module Roofvogels
        • Module Wild zwijn
        • Module Woelmuizen, ratten en mollen
        • Module Wolven
        • Module Vossen en marterachtigen
        • Module Zwanen
      • Schade bestrijden
        • Een ontheffing tijdig aanvragen
        • Adequaat gebruik van de ontheffing
      • Tegemoetkoming aanvragen
        • Leges en eigen risico per provincie
        • Provinciale beleidsregels
        • Pachtovereenkomst
        • Taxaties
          • Gewasprijzen
          • Niet eens met de taxatie?
        • Geen tegemoetkoming
        • Vergoeding in ganzenrust- en foerageergebieden
          • De-minimisverklaring
        • Bezwaar en beroep
      • Schadecijfers
        • Infographics faunaschade
        • Ruimtelijke Monitor Faunaschade
        • Landelijk Meldpunt Faunaschade
      • Diersoorten uitgelicht
        • Wolf
          • Schade melden en overzicht
          • Schade voorkomen
          • Verspreiding wolf in Nederland
          • Verspreiding wolf in de Benelux
          • Monitoring
          • Ecologie
          • Wolf en mens
          • Bescherming en wet- en regelgeving
          • Beleid en organisatie in Nederland
          • Veelgestelde vragen
        • Goudjakhals
        • Gans
        • Das
        • Roek
      • Onderzoek BIJ12
      • Maatschappelijke Adviesraad Faunaschade
    • Natuur en Landschap
      • De Index Natuur en Landschap
        • Standaardkostprijzen natuur (SKP)
        • Toeslagen
        • Natuurtypen
        • Landschapselementtypen
        • Agrarische natuurtypen
      • Subsidiestelsel Natuur en Landschap
        • Over het Subsidiestelsel Natuur en Landschap
          • Nieuwsbrieven
          • Subsidie waarvoor?
          • Tarieven
            • Standaardkostprijzen
          • Beheerorganisatie SNL
          • Uitgangspunten SNL
          • Tijdlijn SNL
        • Natuurbeheer
          • Subsidie aanvragen voor natuur- en landschapsbeheer
          • Tijdpad natuur- en landschapsbeheer
        • Het Agrarisch Natuurbeheer (ANLb)
          • Kennisbank Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb)
          • Subsidie voor agrarisch natuurbeheer aanvragen
          • Nieuwsbrief Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer
          • Projectarchief Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer 2016
            • Videoblogs
            • Viewer leefgebiedkaarten Agrarisch natuurbeheer
          • Subsidiecontracten gestart voor 1 januari 2016
        • Landschapsbeheer
        • Certificering SNL
        • Kwaliteitsimpuls: investeringen en functieverandering
        • Regeling en verordening
        • Het Natuurbeheerplan
          • Natuurbeheerplan maken en vaststellen
            • Hoe komt het Natuurbeheerplan tot stand
        • Openstellingsbesluiten SNL
        • SNL-applicatie
          • Instructies SNL-applicatie
        • Procesbeschrijvingen SNL
      • Monitoring en Natuurinformatie
        • Inwinning en verwerking van vegetatiegegevens
          • Over Vegetatiekarteringen
          • Remote sensing
            • Project duinen en kwelders
            • Project heidevergrassing
          • Webinar ‘Vergelijken van vegetatiekarteringen’
        • Monitoring Agrarisch Natuur- en landschapsbeheer
        • Normkosten monitoring
        • Voorzieningen en rekentools
          • Rekenmodule Natuurkwaliteit voor Natuurnetwerk Nederland
        • Helpdesk monitoring en veelgestelde vragen
        • Leefgebiedkaarten Natura 2000 en PAS
        • Procesindicatoren
        • Natuurinclusieve Energietransitie
      • Kennisdocumenten Soorten – Natuurbescherming
      • Voortgangsrapportage Natuur
        • Gegevensleveringen
        • Natuurmeting op Kaart
      • Natuurgegevens uniform uitwisselen (IMNa)
        • Informatiemodel Natuur (IMNa)
      • Catalogus Groenblauwe Diensten
        • Catalogus raadplegen
        • Organisatie en Adviescommissie CGBD
      • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
      • Natura 2000 beheerplannen
      • Informatiehuis Natuur
      • Soorten en gebieden beschermde natuur in wetgeving en beleid
      • Natuurbeheer Kennis en Praktijk
      • Natuurwetten en regelgeving
        • Europese richtlijnen en verdragen
          • Vogel- en Habitatrichtlijn
          • Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
          • Kaderrichtlijn Water
          • Nitraatrichtlijn
          • Verdrag van Malta
        • Nederlandse wetten en regelingen
          • Nalevingsstrategie Natuurwetgeving
          • Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)
          • Wet Inrichting Landelijk Gebied
          • Wet Milieubeheer
          • Wet natuurbescherming
          • Wet op Ruimtelijke Ordening
          • Wet op de Archeologische Monumentenzorg
          • Waterschapswet
        • Provinciale verordeningen
          • Omgevingswet
          • Subsidiestelsel Natuur en Landschap
          • Wet natuurbescherming
          • Bestemmingsplan
      • Productencatalogus
        • Standaarden
          • Informatiemodel Natuur (IMNa)
            • IMNa Natuurbeheer
            • IMNa Natuurkwaliteit
            • IMNa Vegetatie en Habitats
            • IMNa Natuurontwikkeling
          • Index Natuur en Landschap
            • Natuurtypen
            • Agrarische natuurtypen
            • Landschapselementtypen
            • Standaardkostprijzen natuurbeheer
          • Catalogus Groenblauwe Diensten
            • Koppeltabel ANLb
          • Gegevensleveringsovereenkomst (GLO)
          • Gegevensleveringsprotocol (GLP)
          • NDFF Codes
          • NDFF Taxonomie
        • Methodieken
          • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • NDFF Validatie
            • NDFF Protocollen
        • Ondersteuning (Extern)
          • Applicaties
            • Flamingo kaartviewer
            • eFormulieren
          • Helpdesk
            • Helpdesk Catalogus Groenblauwe diensten
            • Helpdesk Stikstof & Natura 2000
            • Monitoring helpdesk
            • GBO Helpdesk
            • Serviceteam NDFF
          • Databank
            • CDS INSPIRE
            • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • Bestand Veehouderij Bedrijven (BVB)
            • Landelijk Grondwater Register (LGR)
        • Ondersteuning (Intern)
          • Ketenprocesmodellen
          • Productbeschrijvingen
          • Procesbeschrijvingen
          • Formats
            • Template Project Start Architectuur PSA
            • Template Functioneel Ontwerp (FO)
            • Template Technisch Ontwerp (TO)
            • Generieke Test Afspraken (GTA)
          • Applicaties
            • Rapportagetool Voortgangsrapportage Natuur
          • Productencatalogus
          • Doelarchitectuur
        • Portals
          • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)
            • WebObs
            • NDFF Kansenkaart
            • NDFF Verspreidingskaart
            • NDFF Onderzoeksvolledigheidskaart
            • Het Natuurloket
            • NDFF In- en uitvoerportalen
            • NDFF website
            • NDFF Validatieportaal
          • SNL 2.0 applicatie
            • SNL applicatie (Toolkit)
          • Applicatie Catalogus Groenblauwe diensten
          • LGR Online
          • BIJ12 website
        • Data
          • NDFF datasets
          • Faunaschadecijfers
        • Documenten
          • Landelijk beeld Natuurbeheerplannen
          • Handreiking Faunaschade
          • Besluiten op tegemoetkomingsverzoeken Faunaschade
          • Onderzoeksrapporten BIJ12 Faunazaken
          • NDFF Risicoanalyse voor informatie m.b.t. Flora- en faunawet
        • Formats
          • Format voortgangsrapportage natuurnetwerk
          • Formulier Gebiedsaanvraag
          • Format Beschikking
          • GegevensLeveringsProtocol
          • Modelverordening
          • Openstellingsbesluit
          • Integraal Programma van Eisen (PvE) certificering
          • Faunaschaderegistratie
          • Verzoeken tegemoetkoming faunaschade
        • Kaarten
          • Landelijke Beheergebied Ambitiekaart
          • Landelijke beheertypenkaart
          • Voortgangsrapportage Natuur (VRN)
    • Stikstof en Natura 2000
      • Informatiepunt Stikstof en Natura 2000
        • Helpdesk Stikstof en Natura 2000
          • Contactgegevens bevoegde gezagen
        • Campus
        • Veelgestelde vragen
      • Vergunningen en toestemmingsbesluiten
        • Vergunning aanvragen of niet?
        • Referentiesituatie
        • Voortoets stikstof
        • Passende Beoordeling
        • Provinciale beleidsregels salderen
        • Intern salderen
        • Extern salderen
        • Verleasen
        • ADC-toets
        • Aanvraag indienen
        • Interimmers
        • Omzetten PAS-melding
          • Toelichting gegevens en afkortingen
        • Stikstofregistratiesysteem (SSRS)
        • Besluit emissiearme huisvesting
      • AERIUS
      • Natuur, Monitoring & Gebiedsgerichte aanpak
        • Waarom vormt stikstof een probleem?
        • Natura 2000-gebieden
        • Habitatkaarten
        • Programma Natuur: Lerende samenwerking
          • Meer over het Programma Natuur
        • Monitoring
        • Herstelmaatregelen
        • Gebiedsgerichte Aanpak Stikstof
      • Ontwikkeling van het stikstofdossier
    • Applicaties en Beheer
      • Applicaties GBO
      • Overige BIJ12 applicaties
    • AdviesCommissie Schade Grondwater
      • Instellingsbesluiten van provincies
      • Jaarverslagen, rapporten en projecten
      • Kwaliteitsmanagementsysteem
      • Contact- en gebouwschadeformulier
    • Subsidieregeling opruiming drugsafval
      • Aanvragen subsidie opruimen drugsafval
      • Veelgestelde vragen
  • Contact
  • Vergaderen
  • Partners
  • Actueel
    • Downloads
    • Nieuws
    • Agenda
  • Over BIJ12
    • Over BIJ12
      • Unit Faunazaken
      • Unit Natuurinformatie en -beheer
      • Unit Stikstof en Natura 2000
      • Unit GBO provincies
        • Portfolio
      • AdviesCommissie Schade Grondwater
    • Pers
    • Werken bij BIJ12
    • Routebeschrijving
  • Inloggen
  • Bezoek onze Twitter pagina
  • Bezoek onze LinkedIn pagina

Inhoud

  • Faunazaken
  • Natuur en Landschap
  • Stikstof en Natura 2000
  • Applicaties en Beheer
  • AdviesCommissie Schade Grondwater
  • Subsidieregeling opruiming drugsafval

Snel naar

  • Faunaschade voorkomen
  • Wolf
  • Helpdesk Stikstof en Natura 2000
  • Kennisbank Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer 
  • Voortgangsrapportages Natuur
  • Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF)

Over BIJ12

  • Over BIJ12
  • Pers
  • Werken bij BIJ12
  • Partners
  • Nieuws
  • Contact

Andere pagina's

  • Privacyverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
  • Colofon

Terug naar boven