Index Natuur en Landschap

In de Index Natuur en Landschap zijn alle natuur(beheer)typen, landschapstypen en agrarische natuurtypen die in Nederland voorkomen opgenomen. Hierdoor is een uniforme, breed erkende ‘natuurtaal’ ontstaan, die zorgt dat alle partijen op het gebied van natuur(beheer) dezelfde terminologie hanteren. Dat bevordert een goede afstemming tussen beheerders en overheden. De Index vervangt eerdere natuurtalen of typeringen zoals de natuurdoeltypen, de Programma Beheerpakketten en de typologieën van de beheerders.

De Index Natuur en Landschap is de basis voor de natuurbeheerplannen van de provincies. Onderdelen van de Index zijn:

• Een algemene beschrijving van het beheertype.
• De afbakening: specifieke kenmerken van het beheertype waardoor het zich onderscheidt van andere.

Voor alle beheertypen geldt als algemene afbakening: 20% van het oppervlak mag kleinschalig en in menging tot een ander beheertype behoren.

In de Index zijn per natuurbeheertype voorbeeldgebieden opgenomen. Voor de agrarische typen zijn zogenoemde leefgebieden opgenomen. Van de Index maken geen onderdeel uit:

• Subsidie, subsidieverplichtingen en subsidietarief
• Bijdragen voor natuurbeheer
• Beheeradviezen (indien vermeld)
• Monitoring en natuurkwaliteit

Download de Index natuur en landschap versie 0.9 – vastgesteld 22 mei 2025Deze link opent in een nieuw tabblad(bijgewerkt op 18-07-2025)

De natuur- en beheertypen zijn in nauwe samenwerking met IPO en LNV en met uitgebreide consultatie ontwikkeld binnen het Project Waarborgen Natuurkwaliteit om de bestaande planning en evaluatiesystemen op het gebied van natuurbeheer te verbeteren. Het ging om de volgende doelen en wensen:

• Samenvoegingen en vervanging van bestaande systemen
• Verbetering waar nodig, echter geen radicaal andere uitgangspunten
• Stroomlijning met doelen van N2000 en Kaderrichtlijn water
• Vereenvoudiging door reductie van het aantal typen

Voor de afbakening van de beheertypen is een aantal uitgangspunten geformuleerd:

• De afbakening is goed toepasbaar en helder voor deskundige (gecertificeerde) beheerders,
• De indeling is eenduidig toe te passen, de typen sluiten elkaar onderling zoveel mogelijk uit.
• Alle subsidiabele natuur van terreinbeherende organisaties en particulieren kan worden ondergebracht in de typologie.

De afbakeningen zijn met name gebaseerd op vegetatiestructuur, abiotische condities en voorkomen in geografische regio’s. In een aantal gevallen wordt het voorkomen van soorten en vegetatietypen gebruikt om het type te karakteriseren. Indien het beheer onlosmakelijk verbonden is met het beheertype wordt dit bij de afbakening vermeld. De afbakening tussen de natuurtypen vochtig bos en droog bos en bos met productie is gebaseerd op hoeveelheid oogst in relatie tot gemiddelde jaarlijkse bijgroei (conform FSC-certificering voor Small and Low Intensity Managed Forest).

Standaardkostprijzen

De standaardkostprijzen per beheertype zijn onderdeel van de Index Natuur en Landschap. Met de standaardkostprijzen (SKP) wordt beoogd de werkelijke, gemiddelde kosten van adequaat natuur- en landschapsbeheer in beeld te brengen als basis voor een uniforme subsidieverlening. De standaardkostprijzen per beheertype zijn onderdeel van de Index Natuur en Landschap. De Standaardkostprijzen (SKP) voor natuur en landschap zijn niet in de algemene beschrijvingen in de Index zelf opgenomen, maar zijn wel onderdeel van de Index.

Tarief

Het tarief voor natuurbeheer van het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) is een percentage (84%) van de standaardkostprijs.

Bijdragen

In aanvulling op de subsidie voor natuurbeheer kunnen provincies een bijdrage verstrekken voor het instandhouden van recreatieve voorzieningen, voor het houden van toezicht, voor monitoring van de natuurkwaliteit, voor het beheer van natuurtereinen met gescheperde schaapskuddes en voor terreinen die alleen varend te bereiken zijn.

Download de Index Natuur en LandschapDeze link opent in een nieuw tabblad(bijgewerkt op 14-10-2024)

Natuurtypen zijn bedoeld als sturingsinstrument op landelijk en regionaal niveau. De indeling is vooral gebaseerd op abiotische natuurcondities (waterhuishouding en voedselrijkdom).

Binnen het onderdeel Landschap zijn er bij aanvang 4 landschapselemententypen vastgesteld, met daaronder 20 beheertypen.

Download de Index Natuur en LandschapDeze link opent in een nieuw tabblad(bijgewerkt op 14-10-2024)

Voor het agrarisch natuurbeheer gelden geen standaardkostprijzen. In de koppeltabel zijn per beheeractiviteit de door Brussel goedgekeurde maximale vergoedingen opgenomen. In bijlage 4 bij de SVNL zijn de vergoedingen per activiteit gespecificeerd, onder andere op basis van de duur van uitgesteld maaibeheer.

U kunt ook direct naar de overzichtspagina’s van de Agrarische natuurtypen gaan voor meer informatie.